tajnej mobilizacji fiński Sztab Generalny zażądał od Niemiec potwierdzenia nie
mieckich gwarancji o przestrzeganiu interesów Finlandii w wypadku, gdyby wojna
z ZSRR została odwołana. Hitler przekazał przez Buschenhagena Finom zapew
nienie, że „z całą pewnością można liczyć na pierwszą ewentualność" (to znaczy
wojnę - T. K.). Feldmarsz. Keitel w telegramie do Buschenhagena napisał: „Jest
pan upoważniony do os'wiadczenia, że żądania i wstępne warunki przedstawione
przez Finlandię w odniesieniu do s'rodków, które mają być zastosowane, należy
traktować jako wykonalne"
53
.
Marsz. Mannerheim podważa zasadność twierdzenia Hitlera w radiowej pro-
klamacji nadanej przez berlińskie radio 22 czerwca o szóstej rano, że u wybrzeży
Morza Arktycznego niemieckie i fińskie wojska, ramię przy ramieniu, stoją goto
we do obrony fińskiej ziemi. Pisze, że „Hitler nie miał żadnego prawa do składu
nia takiej jednostronnej deklaracji". Dodaje jednak: „Nie mogę pozbyć się myśli
że uczyniono to w celu postawienia Finlandii przed faktem dokonanym, który
miał wywołać atak rosyjski, lecz z drugiej strony jestem przekonany, że i tak by
on nastąpił"
54
.
W wyniku powszechnej mobilizacji (18-28 czerwca) armia polowa Finlan-
dii została zwiększona do przeszło 474 tys. żołnierzy. Liczyła 16 dywizji i 3 bry-
gady piechoty, brygadę kawalerii, samodzielne oddziały i 77 dywizjonów artyle-
rii dysponujących 656 działami lekkimi i 363 ciężkimi. Podstawowy związek
taktyczny - dywizja piechoty - liczył 16 400 żołnierzy i składał się z 3 pułków
piechoty, pułku artylerii lekkiej, samodzielnego batalionu piechoty, dywizjonu
artylerii ciężkiej, batalionów łączności i saperów, lekkiej kolumny pułkowej, kom
panii artylerii przeciwpancernej, kompanii przeciwlotniczych karabinów maszy-
nowych, kompanii obrony przeciwchemicznej oraz pododdziałów zaopatrzenia.
a także służby sanitarnej i weterynaryjnej. Miała na uzbrojeniu 12 760 karabi
nów, 724 pistolety maszynowe, 492 karabiny strzelców wyborowych, 432 erka-
emy, 120 cekaemów, 36 moździerzy 81 mm, 9 moździerzy 120 mm, 100 rusznic
przeciwpancernych, 24 działka przeciwpancerne, 6 kaemów przeciwlotniczych
(20 mm) oraz 48 dział artylerii polowej
55
.
Piechota fińska była dobrze przygotowana do walki w terenie leśnym w do-
wolnej porze roku, zwłaszcza ze względu na nasycenie pododdziałów automa-
tyczną bronią strzelecką. Odczuwała natomiast braki w artylerii, szczególnie W
moździerzach. Na równowartość 18-19 dywizji przypadało ogółem około tysią-
ca dział i moździerzy i tylko 100 wozów bojowych, podczas gdy w Wehrmachcie
na analogiczną liczbę dywizji - przeszło 5 tys. dział, a w Armii Czerwonej ok. 4 tys
dział i moździerzy
56
.
154
Lotnictwo fińskie liczyło ogółem 559 samolotów, lecz tylko 271 bojowych,
organizowanych w 3 pułki (2 lotnictwa myśliwskiego i 1 bombowego), każdy
łożony z 3 eskadr. O ile lotnictwo bombowe wyposażone było w jednolity sprzęt
bombowce typu Bristol-Blenheim, o tyle lotnictwo myśliwskie miało na wypo-
sażeniu aż 17 typów maszyn
57
.
Obronę przeciwlotniczą zapewniało 687 dział i kaemów kalibru 7,62 do 76 mm.
Marynarka wojenna Finlandii skoncentrowana na Bałtyku liczyła 2 pancer-
niki obrony wybrzeża (zwodowane w latach 1930-1931), 5 okrętów podwod-
nych, 4 małe kanonierki, 2 nowe stawiacze min i 6 starych, 19 trałowców, 7
ścigaczy i kilka mniejszych jednostek. Stan osobowy marynarki wynosił 2,5 tys.
ludzi, a głównymi bazami były Helsinki i Turku
58
.
Zgodnie z założeniami fińskiego Naczelnego Dowództwa punkt ciężkości działań
przeciw ZSRR leżał w rejonie Przesmyku Karelskiego. Uważano tak z kilku wzglę-
dów. W czasie „wojny zimowej" przełamanie fińskich umocnień przez Armię Czer-
woną w tym właśnie rejonie przesądziło o losach kampanii. Finom zależało też na
odbiciu Wyborga (Viipuri) i innych ważnych strategicznie miast Karelii utraconych
w 1940 r. Urzeczywistnieniu tych celów miało służyć następujące ugrupowanie fiń-
skich wojsk na podstawie rozkazu marsz. Mannerheima z 15 maja 1941 r.:
- IV i V KA (ogółem 5 dywizji piechoty) miały być rozwinięte na Przesmyku
Karelskim od wybrzeża Zatoki Fińskiej do miasta Imatra (w pasie 30 km). W
odwodzie IV KA pozostawała Brygada Kawalerii;
- II KA (2 dywizje piechoty) miał się rozwinąć na kierunku jeziora Ładoga od
miasta Imatra do miasta Ukuniemi, w pobliżu jeziora Pykajarvi (w pasie 95 km);
- VII KA (3 dywizje piechoty) miał rozwinąć 2 dywizje na Przesmyku Łado-
sko-Oneskim od miasta Ukuniemi do miasta Naarvansalo (w pasie 150 km), a jedną
- 14 DP - na samodzielnym kierunku operacyjnym Repolia (Reboły), około 100 km
na północ od Naarvansalo. W odwodzie korpusu pozostawać miała 2 BP;
- III KA (2 dywizje piechoty) miał działać w północnej Finlandii;
- 17 DP - na kierunku Hanko;
- w odwodzie Naczelnego Dowództwa pozostawały 3 dywizje piechoty
(,l 15 i 19) oraz 1 BP.
Było to więc ugrupowanie najbardziej nasycone na południu, mniej naprze-
ciw jeziora Ładoga, a najmniej na Przesmyku Ładosko-Oneskim. Pod wpływem
żądań strony niemieckiej, by główny wysiłek działań armii fińskiej przenieść na
przesmyk Ladosko-Oneski, Naczelne Dowództwo fińskie trzykrotnie przegru-
powywało siły. Zmuszone było zarazem do trzykrotnej reorganizacji swych kor-
pusów oraz zmiany ich dowództw.
155