Словарь
  • формат doc
  • размер 101,32 КБ
  • добавлен 27 сентября 2013 г.
Исанбет Н.С. Татарские народные пословицы (на татарск.яз.)
4-е издание. Набережные Челны: Идель-йорт, 2003. — тираж 500 экз.
Нәкый Исәнбәт. Татар халык мәкальләре. 4 нче басма. — Яр Чаллы: «Идел-йорт», 2003. — 100 б.
«У каждого народа пословицы имеют своеобразие. Из этого становится понятным, что подавляющее большинство пословиц происходит из историко-хозяйственного жизненного опыта и верований каждого народа, опираясь на творческие и описательные возможности каждого языка. Неизвестно начало их зарождения, безымянны их авторы, а также не останавливается их зарождение. Да и невозможно, чтобы они не рождались там, где жизнь и живут люди: потому как человек по своей природе поэт, он и носитель опыта и творчества. Поэтому если даже первоначально пословица была сказано определенным человеком, народ, цепляющий каждое удачное творчество, хранит ее в языке, еще более шлифует, т.к. поднимающий ее до уровня обобщенного значения народ сам есть великий поэт, великий творец жизни» (Наки Исанбет).
Этот труд нашего старшего литератора Наки Исанбета имеет большое значение как пособие для изучения устного народного творчества в высших учебных заведениях, школах, в детских садах, для воспитания детей родителями.
Об авторе. Наки Исанбет (настоящее имя: Наки Сиразиевич Закиров, 1899-1992) — выдающийся деятель татарской словесности, писатель, поэт, драматург, прозаик, ученый-фольклорист и филолог, составитель татарских словарей.
Примечание. Возможно, эта книга есть как бы фрагмент более крупного, но более позднего издания мэтра: Н.Исанбет. Татарские народные пословицы. В трех томах. Издание второе. — Казань: Татарское книжное издательство, 2010. Тираж 3000 экз., на татарск.яз.
«Һәр халыкның мәкале үзенчә. Менә шулардан мәкальнең иң зур күпчелеге һәр халыкның үз иҗтимагый-тарихи тормыш тәҗрибәләреннән һәм ышануларыннан, аның үз теленең иҗат һәм сурәтләмә мөмкинлекләренә таянып барлыкка килгәнлеге аңлашыла. Аның кайчан туа башлаганы билгесез, авторлары исемсез, шулай ук аның әле дә туудан туктаганы юк. Тормыш һәм халык яшәгән җирдә аның тумавы мөмкин дә түгел: чөнки кеше үз табигате буенча шагыйрь, үзе тәҗрибә һәм иҗат иясе. Шунлыктан мәкаль башлап ялгыз кеше авызыннан әйтелсә дә, һәр уңышлы иҗатны эләктереп алучы халык аны телендә саклый, тагын да шомарта, чөнки аны гомуми мәгънәгә күтәрүче халык үзе бөек шагыйрь, үзе тормышны иҗат итүче бөек даһи ул» (Нәкый Исәнбәт).
Өлкән әдибебез Нәкый Исәнбәтнең бу хезмәте югары уку йортларында, мәктәпләрдә, балалар бакчаларында халык авыз иҗатын өйрәнүдә, ата-аналарга бала тәрбияләүдә ярдәмлек буларак зур әһәмияткә ия.
Ата-ана, бала-чага турында
Тел, сүз
Сүзне сөйләшә белү һәм сөйләү әдәбе
Хаклык, дөреслек, ялган. Сүздә тору, коры вәгъдә һәм ялганчылар
Сер сөйләү һәм аны саклау
Каты серле булу, үзеңә үзең ышану
Акыл һәм акыллы белән җүләр
Белем-гыйлем, уку-язу, галим-наданнар турында
Авыз иҗаты, әдәбият, җыр-көй, музыка, сәнгать
Кеше, аның рухи йөзе, холыклар
Кешедә теләк, ният, батырлык һәм эшкә ихтыяр көче булу, мөстәкыйльлек һәм максатка ирешү турында
Нәкый Исәнбәт турында
Мәкальләребез турында
Мәкаль дип нәрсәгә әйтелә?
Мәкальләрнең тормыштагы роле һәм әһәмияте