Kolodziejczyk Dariusz. The Crimean Khanate and Poland-Lithuania (ENG)

Подождите немного. Документ загружается.

DOCUMENT 37 (CA. AUGUST 1599)

e ‘ahdname (list przemirny) sent by Khan Ghazi II Giray

to King Sigismund III

e original document is missing.

Polish copies:

A. AGAD, AKW, Dz. tat., k. 65, t. 126, no. 703 (erroneously stored along

with the ‘ahdname from 1592).

B. AGAD, Metryka Koronna, Libri Legationum, no. 27, fol. 103a–105a.

C. Biblioteka Narodowa, ms. III. 3086 “Księga poselstwa Ławryna

Piaseczyńskiego,” fol. 10a–12a.

D. Bibl. Ossol., ms. 3555, fol. 332b–337a.

[Kopia rewersału przymierza od cara przez Dziantimir agę do Radomia dnia

ósmego octobra roku 1599 Królowi Jego Mości przysłanego:]

Car Kazigierey

Z łaski i miłości bożej, Wielkiej Ordy wielki car Kazigierey

Oznajmujemy

tym listem naszym niniejszym i na potym będącym, iż gdy

po ześciu z tego świata cara Isłangiereia,

brata naszego, nad tym państwem

destekupczaczkim krymskim,

na stolicy ojczyźnie naszej nam zasiadszy, tak

też z woli i łaski

Boga miłościwego król polski i wielki książę

litewski, i

innych wielu

państw hospodar na majestacie swym

będący.

is copy, entitled List przymierny Kazygiereia, chana krymskiego, przez pana

Kossakowskiego and erroneously dated 1594, is a few decades later than copies A., B.,

and C.; it was copied by Samuel Otwinowski aer the copy A. From a margin note by

Otwinowski (oryginału nie masz) we learn that already in his times the original Tatar

document was missing in the royal archives. Minor variations of this copy are not

annotated in the present edition.

In B. only.

Missing in B.; in C. Gazy Gyrey.

C. Wielgiej Ordy wielgi car Gazy Girei.

C. Oznajmujem.

C. Islam Gireia.

B. corrupt destekuperackiem krimskiem; C. destykipczackim krimskim.

C. z łaski i woliej.

C. kniaź.

C. wielia.

C. swoim.

document 37 (ca. august 1599) 795

Acz między nami obrazy byli, ale gdyśmy

z wojskiem naszym w ziemi

wołoskiej nad Cocorą

z kanclerzem

i wielkim hetmanem króla

polskiego,

i wojskiem

jego zjachawszy się, z którym hetmanem zgodliwie namówiw-

szy się, chęć naszę do przyjaźni króla polskiego obróciwszy, żądaliśmy o

przyczynę, żeby nam miłość i przyjaźń króla polskiego zjednał, abychmy

wedle

przodków dawnych z królem polskim sprzyjaźnili się, o czymeśmy

posła naszego Dzian Achmet Czelebia

do miasta stołecznego

Krakowa

posłali, który gdy przed osobą króla polskiego,

Zygmunta Trzeciego oa-

rowanie nasze oznajmił, król też polski Zigmunt Trzeci

-u

nie oddalając przy-

jaźni naszej od siebie

i porozumiawszy się z Pany Radami swemi,

chcąc też

według przodków swych naszą

przyjaźń ku

sobie przychylić,

posła swego

wielkiego, Nikodema Kosakowskiego

z przyjaźnią swą

i upominkami, także

i list swój przemirny

do nas posłał, przez którego abyśmy

z królem polskim

według

przodków naszych

szczyrze

prawdziwie przyjaźń swoję przez

list nasz przemirny utwierdzili. Który poseł nie mogąc do nas przybyć, żeśmy

w ten czas w dalekich

krajach byli, przeto ten poseł przez pisanie swe

nam

oznajmił, i z listu przemirnego

króla polskiego przepis do nas przesłał,

C. gdychmy.

B. Czoczorą.

C. kanclierzem.

In C. here and further królia (in all grammar cases).

B. i z wojskiem; C. i wojski.

C. wedlie.

Missing in C.

B. Dzian Achmet Czelebeia; C. Dżan Achmet Czeliebieia.

C. stoliecznego.

t–u

Missing in B.; instead a redundant fragment is entered there: i z wojskiem jego

zjachawszy się, z którym hetmanem zgodliwie namówiwszy się. In C. Zygmuntha Trze-

ciego oarowanie nasze oznajmił, król też polski Zygmunth Trzeci.

C. nie oddaliając od siebie przyjaźni naszej.

C. swoimi.

C. wedlie przodków dawnych naszę.

Missing in B.; instead written erroneously <nasz>.

C. nachylić.

C. swojego.

B. Nicodema Kossakowskiego; C. Nicodema Kosakowskiego.

C. swoją.

In B. here and further przemierny while in C. przymierny (in all grammar

cases).

C. abychmy.

In C. here and further wedlie.

B. nasych.

B. szczerze.

C. a.

C. daliekich.

C. swoje.

Missing in C.

B. and C. posłał.

796 document 37 (ca. august 1599)

żebyśmy

my swój list przemirny według listu przemirnego króla polskiego

ao-

słowo w słowo do nas pisanego królowi polskiemu posłali.

-ap

aq-

A tak my, wyrozumiawszy z listu przemirnego króla polskiego, i widząc

sobie za rzecz słuszną i potrzebną,

-ar

także też porozumiawszy się z carewi-

czem

Sałametgiereiem

gałgą, i z inszymi

carewiczami bracią

i synami

naszymi, kniaziami i murzami, będąc

wdzięczni woli króla polskiego,

ten

list nasz przemirny na wszytkie

paragrafy według listu przemirnego króla

polskiego do nas posłanego napisawszy, posłaliśmy.

A naprzód początkiem my, Kazigierey car,

i gałga carewicz Salametgierey,

i insi carewicze

bracia i synowie nasi, i kniazi, murzy, przedniejsi ulani, i

ludzie poddani państwa naszego krymskiego,

także i nam podlegli ludzie

nohaysczy,

z strony naszej, królowi polskiemu Zigmuntowi

Trzeciemu,

także i

Panom Radom jego, i wszytkim

ludziom

poddanym jego, praw-

dziwie i

dostatecznie przyjaźń pokazować powinni będziemy, i państwom

króla polskiego, miastam, miasteczkam, wsiam, i wszytkim majętnościam

ich pokój pokazywać.

I ziemiam,

[i]

gruntom jego aż do Czarnego

Morza wstępować się nie będziemy,

a z

wojskami wielkimi

i małemi

C. żebychmy.

ao–ap

B. jemu posłali.

aq–ar

B. Co my widząc sobie za rzecz słuszną i potrzebną.

In B. here and further czarewicem (in all grammar cases) unless otherwise

stated.

B. Salametgiereiem; C. Sałamet Gireiem.

B. and C. inszemi.

C. bracią naszą.

C. będący.

B. króla polskiego wolej; C. przyjaźni królia polskiego.

B. and C. wszystkie.

C. Gazy Girei Car.

C. Salamet Girei.

B. czarawice; C. carewiczy.

B. synowie nasi, kniazie, murzowie, przedniejsi ułani, i ludzie poddani państwa

naszego krimskiego; C. syny, i insi kniaziowie, murzy, przedniejsze ułany, liudzie pod-

dane państwa naszego krymskiego.

B. nahaiscy; in C. corrupt: także i nam podliegłe, liud i wszyscy.

B. and C. Zygmuntowi.

Także i is missing in C.

B. wszystkim.

In C. here and further liudziom (in all grammar cases).

C. a.

B. miastom, miasteczkom, wsiom, i wszytkim majętnościom; C. miastom, miastecz-

kom, siołom, i wszytkim majętnościom.

C. pokazować.

B. and C. ziemiom.

In C. only.

C. będziem.

Missing in C.

B. wielgiemi.

C. małymi.

document 37 (ca. august 1599) 797

państwa jego wtargiwać, i szkody żadnej działać

nie będziemy. I każdemu

przyjacielowi jego za przyjaciela być, a nieprzyjacielowi nieprzyjaźń oddawać

będziemy.

A jeślibyśmy

z wojskiem naszym do inszych

państw nieprzyjaciół

naszych mieli jachać,

tedy przez państwa króla polskiego nie mamy jachać,

ani się o granice

jego ocirać

[nie]

mamy. I każdego nieprzyjaciela

króla

polskiego my za swego nieprzyjaciela mamy mieć, i żadnej pomocy przeciw

królowi polskiemu nie mamy jemu

dodawać.

A jako przodkowie nasi za oznajmieniem przodków królów polskich

ziemię moskiewską wojowali

i zamki, miasta z gruntami królom pol-

skim

należące odbirając podawali,

także też gdy król polski teraźniej-

szy Zygmunt Trzeci, gdyby nam potrzeby swej

oznajmił, tedy my z

powinności przyjaźni naszej,

ja,

Kazigierey

car, i carewicz

gałga, i

ze wszytkimi

ludźmi naszemi potemuż jemu przyjaźń i pomoc

czy-

nić przeciwko każdemu nieprzyjacielowi jego powinni będziemy.

Potemuż i

król polski z swojej strony od państw swych

przez ludzie i

wojska swoje państwu naszemu krymskiemu,

ludziom i poddanym naszem,

i majętnościam, ziemiam,

i gruntom ich, pokój i przyjaźń zachować ma.

C. czynić.

C. a kożdemu przyjacieliem jego przyjaciołom być, a nieprzyjaciołom nieprzyjaźń

oddawać będziem.

C. jeślibychmy.

C. innych.

B. jechać.

C. granicy.

B. ocierać.

In C. only.

In C. here and further nieprzyjacielia (in all grammar cases).

Missing in C.

C. wojować.

C. króliowi polskiemu.

B. odbierać podawali; C. odbierając oddawali.

C. swoje.

C. swej.

Missing in C.

C. Kazy Girei.

B. czarowic.

Missing in C.

B. wszystkiemi; C. wszytkiemi.

B. naszemi potemuż im przyjaźń i pomoc; in C. corrupt: i naszemi potężności

przyjaźni i pomoc jemu.

C. będziem.

Missing in B.

C. z swej strony i państw swoich.

In B. written erroneously: państwu naszomu ziemskiemu.

B. poddanym naszym, majętnościom, ziemiom; C. poddanym naszym, i majętnoś-

ciam, ziemiom.

798 document 37 (ca. august 1599)

I źli

ludzie, zwłaszcza zdrajcy

w obojgu państwach przechowywane

być

nie mają, za czym aby przyjaźniom

naszym przeszkoda nie była.

Wojewodzie wołoskiemu Jeremijowi

i potomkom jego, także państwom,

ludziom, i poddanym jego my, Kazigierey

car, i carewicz gałga, i insi care-

wiczowie

bracia i synowie nasi, z ludźmi poddanemi naszemi

według sta-

radawnego

przyjacielstwa jemu i państwu jego mamy przyjaznemi

być i

szkód żadnych nie czynić;

i żadnych wojewodziców wołoskich w państwie

naszym [nie]

przechowywać, ani ich

na państwo wołoskie wsadzać nie

mamy. I owszem, takowych Jeremijowi

wojewodzie i potomkom

jego mamy

odsyłać i

wydawać, gdyż z strony wojewody wołoskiego i państw jego król

polski z Cesarzem Jego Miłością tureckim pokój i przemierze

postanowił.

A iż za przodków króla polskiego, za

Zygmunta

Starego przodek nasz,

car Megligierey,

dla

pomocy przeciw nieprzyjacielom

króla polskiego

będąc

naonczas gościem wezwanym do państw jego, był od króla polskiego

uczczony i uszanowany,

i z wojskiem swym

nazad w cale

się zwrócił,

także i za teraźniejszego króla Zygmunta

Trzeciego, gdyby ja, Kazigierey

car, albo carewicz gałga, i insi carewicze bracia i synowie nasi, za oznajmie-

niem jego w pewnym poczcie

wezwani byli, tedy aby także osoba nasza i insi

C. złe.

B. zdrajce.

B. and C. przechowywani.

C. przyjaźniam.

C. Hieremiiewi.

C. Kazy Girei.

C. carewiczy.

B. poddanymi naszemi; C. i poddanymi naszymi.

B. and C. starodawnego.

C. przyjacieliem.

C. działać.

In C. only.

In C. erroneously jego.

B. Jeremiowi; C. Hieremiiewi.

In B. written erroneously państwom.

Missing in C.

C. przymierze.

Missing in B.

C. Zygmuntha.

C. Menli Girei.

C. dlia.

B. and C. nieprzyjaciołom.

C. będący.

C. uczczon i uszanowan.

C. swoim.

C. w calie.

C. Zygmuntha.

C. Kazy Girei.

C. poccie.

B. insze; C. te.

document 37 (ca. august 1599) 799

pomienione osoby, ludzie i wojska nasze, uczczone i uszanowane będąc

nazad się w całości wrócili.

A będąc

nam w dobrej przyjaźni z królem polskim,

tedy z państwa

naszego do państw

króla polskiego, a z państw

króla polskiego do państwa

naszego kupcom, kramarzom ze wszelakimi

kupiami przyjeżdżać i odjeżdżać

wolno będzie, a myta

zwykłe oddawszy, żadna krzywda ni od kogo się im

dziać nie ma.

Jeśliby im od kogo się krzywda stała,

tedy nieodwłoczna i

sroga

sprawiedliwość uczyniona, i szkoda nagrodzona być ma.

A które się obrazy między nami działy, tedy my z swej strony królowi

polskiemu odpuszczamy,

także też i

król polski nam odpuścić ma.

upominków przeszłych,

nam nieposyłanych, już się upominać nie mamy, gdyż

teraz między nami znowu przemirze

[już]

się postanowiło i utwierdziło.

Tedy ja, Kazigierey

car, i carewicz Salametgierey

gałga, ludzie poddani

nasi

z królem polskim i z Pany Radami, ludźmi i poddanemi,

i państwy

jego, mamy w dobrej i prawdziwej przyjaźni być na wieczne czasy, i żadnych

szkód i krzywd nie czynić, i przeciw każdemu nieprzyjacielowi

króla pol-

skiego pomocnym

być. Za co król polski, Zigmunt

Trzeci, z woli

i miłości

swej

braterskiej ma nam upominki, jak

przodek jego Zygmunt

posyłał, to

jest połowicę pieniędzmi gotowemi,

a drugą połowicę w kupi albo w towarach

C. uczczeni i uszanowani będący.

C. zwrócili.

C. będący.

C. polskiem.

B. and C. państwa.

C. państwa.

B. wszelakiemi; C. wszeliakimi.

C. myto.

C. ni od kogo się im krzywda żadna dziać ni ma.

C. A jeśliby się im od kogo krzywda działa.

C. skora.

C. tedy my króliowi polskiemu z swojej strony odpuszczamy.

Missing in C.

B. odpuścić nam ma; C. nam odpuszczać ma.

In B. written erroneously przyszłych.

B. przemierze; C. przymierze.

In C. only.

C. Kazy Girei.

C. Salamet Girei.

C. liudzie i poddane nasze.

B. ludźmi i poddanymi; C. liudźmi poddanymi.

C. a przeciw kożdemu nieprzyjacieliu.

B. pomocnemi.

B. and C. Zygmunt.

B. wolej; C. woliej.

C. swojej.

B. jako; C. tak jako.

C. Zigmunt.

C. gotowymi.

800 document 37 (ca. august 1599)

posyłać na każdy rok miesiąca novembra

do Białogroda,

do pewnych

i wiernych sług naszych oddawane być mają. A gdy nam będą oddawane,

tedy my za taką chęć króla polskiego powinni będziemy,

jako się wyszej

pomieniło,



we wszytkim stale i statecznie,

krom wszelakiego

pochybienia,

przyjaźń zachować i mocnie dodzierżywać na wieczne czasy.

Jakoż my przez przysięgę naszę czynimy



przyrzekanie swoje

królowi pol-

skiemu, przez imię Boga



jedynego i proroka Machometa, iż prawdziwie a

szczyrze



[mamy]



przy słowiech i przyrzekaniach naszych mocno stać. Także

i król polski według listu swego



przemirnego do nas posłanego ma we wszyt-

kim



wypełniać według wiary swej prawdziwej.

Który to list nasz przemirny przez wiernego radę naszego Dziantemeragę

posyłamy, któremu listu naszemu wiara ma być zupełna dana.

A iż wielkiej pieczęci naszy,

która bywa u przemirnych listów przykładana,

na ten czas przy nas jako w drodze nie było, tedyśmy sygnet nasz do niego

przycisnęli.

Translation:

A copy of the agreement’s reverse conrmation [Pol. rewersał] sent by the khan

to His Royal Majesty through Djan Temir Agha,

[who arrived] at Radom on

the 8th day of October in the year 1599:

C. w miesiącu novembru.

B. Białłogroda; C. Białogrodu.

C. będziem.



B. jako się wyżej pomieniło; C. tak jako wyszej pomieniono.

B. we wszystkim stale i statecznie; C. we wszem stalie a statecznie.

C. wszeliakiego.

C. przyjaźni pokazować i mocno dodzierżywać wiecznemi czasy.



B. czyniemy.

C. nasze.



C. Pana Boga.



B. and C. szczerze.



In C. only.



C. swojego.



B. wszystkim.

B. Dziantimir agę; C. Dżan Timir Agę.

B. wielgiej pieczęci naszej; C. wielkiej pieczęci naszej.

Probably a dierent person than his namesake sent as great envoy to Poland in

1576 (cf. Skorupa, Stosunki polsko-tatarskie, p. 57) as the time span seems too large.

In the summer of 1599, Djan Temir Agha was sent in embassy to King Sigismund

from Ghazi Giray’s camp in Hungary, along with the khan’s letter of agreement. In

September 1599 he met the Polish envoy Kossakowski in Suceava, and then continued

his trip to Poland. On 8 October 1599, he delivered the khan’s document at a solemn

audience in Radom. As the document’s contents slightly deviated from the Polish

expectations, Djan Temir was made to give a solemn promise that the khan would

issue a corrected version aer his return from Hungary. en the envoy was sent back

to the khan and the king ordered Kossakowski (who was still in Moldavia waiting for

royal orders) to release the gis, prepared for the Tatars. In 1602, Djan Temir was

document 37 (ca. august 1599) 801

Ghazi Giray Khan

By the grace and love of God, the great khan of the Great Horde, Ghazi

Giray:

We announce with our present letter to those living now and in the future that

aer our brother, Islam Giray Khan, le this world, we ascended the throne

of our fatherland, of the state of the Kipchak Steppe

and of the Crimea; and

likewise [ascended the throne] by the will and favor of the gracious God the

majestic king of Poland, grand duke of Lithuania, and lord of many other states

[i.e., Sigismund].

ough initially transgressions happened between us, when we, along with

our troops, met the chancellor and grand hetman of the king of Poland, along

with his troops, in Ţuţora [Cecora] in the Moldavian

land, we peacefully nego-

tiated with this hetman and set our mind on gaining the friendship of the

king of Poland, and we asked him to assist in winning the king’s aection and

friendship for us, so that we may commence friendship with the king of Poland,

as our ancestors had done formerly; and in reference to this matter we sent

our envoy, Djan Ahmed Chelebi,

to [your] capital city of Cracow; when he

announced our commitment in the presence of the king of Poland, Sigismund

the ird, also the king of Poland, Sigismund the ird, not wishing to reject

our friendship and having taken counsel with his Lords Councilors, in desire

to acquire our friendship as was between our ancestors, sent us his great envoy,

Nikodem Kossakowski,

along with [the announcement of] friendship and gis,

and his letter of agreement, so that through him [i.e., Kossakowski] we may

sincerely and truly conrm our friendship with the king of Poland by our let-

ter of agreement, as our ancestors did. As the said envoy could not reach us,

because at that time we were in distant countries, he notied us in writing and

sent us a copy made from the royal letter of agreement, so that we send the

sent to the Ottoman sultan with an unsuccessful mission to arrange the delivery of

the former qalga, Selamet Giray, who had rioted against the khan and was imprisoned

in Istanbul. e envoy died on his way home. See Skorupa, Stosunki polsko-tatarskie,

pp. 87–90, and 112.

Apparently a partial translation of the inscription of Ghazi Giray’s proto-tuġra;

cf. Document 35.

is inscription resembles one of Ghazi Giray’s other proto-tuġra; cf. Document

34. Yet, it should be rather treated as an intitulatio opening the main text; on this

issue, cf. the paragraph on the intitulatio in Part II.

e Turkish term Deşt-i Qıpçaq (the Kipchak Steppe) is rendered in Polish by

an adjective destekupczackim (copy A.) or destykipczackim (copy C.).

In seventeenth-century Polish, the adjective wołoski/wołoska (lit. “Wallachian”

or “of Wallachia”) referred to either Wallachia or Moldavia. In the given case it refers

to Moldavia.

On Djan Ahmed Chelebi, see Document 36, n. 2. Here his embassy from the years

1597–1598 is mentioned.

On Nikodem Kossakowski and his embassy from the years 1598–1599, see Docu-

ment 36, n. 1.

802 document 37 (ca. august 1599)

king of Poland our letter of agreement, written word for word in accordance

with his letter of agreement.

And we, having inspected the royal letter of agreement and having found

it just and necessary, and having taken counsel with the qalga Selamet Giray

Sultan,

and with other sultans, our brothers and sons, [and] the beys and

mirzas, complying with the wish of the king of Poland, we have sent our pres-

ent letter of agreement, written clause by clause according to the royal letter of

agreement that was sent to us.

First of all we, Ghazi Giray Khan, and the qalga Selamet Giray Sultan, and

other sultans, our brothers and sons, and the beys, mirzas, prominent ulans, and

subjects from our Crimean state, as well as the Nogays who obey us, engage to

sincerely and fully display friendship towards the king of Poland, Sigismund the

ird, his Lords Councilors, and all his subjects, and to act peacefully towards

the states of the king of Poland, towns, boroughs, villages, and all their estates.

We will not enter his lands and soils [extending] as far as the Black Sea, or

invade his states along with large or small troops, or cause any damage. And we

will be a friend to any of his friends, and display enmity towards his enemy.

And if we, along with our troops, are to go to the states of our enemies, we

should not pass through the states of the king of Poland, nor should we even

touch their frontiers. And we should regard any enemy of the king of Poland

as our proper enemy, and should not give him any assistance against the king

of Poland.

And as our ancestors used to raid the Muscovian land whenever requested

by the ancestors of the kings of Poland, retake the castles and towns, along with

[their] lands, that had belonged to the kings of Poland, and restore to them,

also if the present king of Poland, Sigismund the ird, noties us his need,

then we: I, Ghazi Giray Khan, and the qalga sultan, along with all our people,

should likewise display friendship and assist him against any of his enemies,

thus fullling the requirements of our friendship.

Likewise, the king of Poland, on his part and on the part of his state, along

with his people and troops, should keep peace and friendship towards our

Crimean state, our people and subjects, their estates, lands, and soils.

And evil people, especially traitors, should not be given refuge in either of the

two states as that would be an obstacle to our friendship.

We, Ghazi Giray Khan, and the qalga sultan, and other sultans, our broth-

ers and sons, along with our subjects, should display friendship and not cause

any damage to Jeremy,

the Moldavian palatine,

his descendants, and his

domains, people, and subjects, in accordance with the ancient friendship; and

Pol. carewicz is rendered here as sultan. Selamet Giray was Ghazi Giray’s brother

and the qalga in the years 1597–1601. Aer he escaped from the Crimea in September

1601, the Ottomans imprisoned him for seven years, but in 1608 they assisted him to

ascend the khan’s throne. He reigned until his death in 1610.

Ieremia Movilă, Moldavian hospodar in the years 1595–1606; cf. Document 36,

n. 4.

e Polish adjective wołoski refers here to Moldavia (cf. n. 6 above).

document 37 (ca. august 1599) 803

we should not give refuge in our state to any sons of [former] Moldavian pala-

tines, or impose them [as rulers] to the Moldavian land. On the contrary, we

should send and deliver such individuals to Palatine Jeremy and his descen-

dants, because the king of Poland established friendship and agreement with

His Majesty, the Turkish emperor, regarding the Moldavian palatine and his

domains.

And as in the times of the ancestors of the king of Poland, [precisely] in the

time of Sigismund the Old, our ancestor, Mengli Giray Khan, was called as

guest to his states in order to assist against the royal enemies and was esteemed

and respected by the king of Poland, and safely returned home along with his

troops, also in the present time of King Sigismund the ird, if I, Ghazi Giray

Khan, or the qalga sultan, or other sultans, our brothers and sons are called [by

the king], provided that he authorizes it and sets [the size of] our retinue,

then

our person and other aforementioned persons, our people and troops, should be

likewise esteemed and respected and should safely return home.

And as we remain in good friendship with the king of Poland, merchants

and traders along with all kinds of merchandise may travel and return from

our state to the states of the king of Poland, and from his states to our state,

and having paid the customary tolls, they should not suer any harm from

anybody. And if they suer any harm from anybody, immediate and severe

justice should be administered, and [their] damage should be restored.

And whatever transgressions have happened between us, on our part we

forgive the king of Poland, and he should also forgive us. And we should not

request any more the past gis [i.e., due for the previous years] that have not

been sent to us, because from now on a new agreement is established and con-

rmed between us.

us I, Ghazi Giray Khan, and the qalga Selamet Giray Sultan, and our

subjects should eternally remain in good and true friendship with the king of

Poland, his Lords Councilors, people, subjects, and states, and we should not

cause any damage or harm [to them], and should assist the king of Poland

against any of his enemies. In return the king of Poland, Sigismund the ird,

should send us gis out of his will and brotherly love, as his ancestor Sigismund

used to send, namely half in cash and another half in merchandise and goods,

each year, by the month of November, to Akkerman, [where] they should be

delivered to our trustful and loyal servants. And as long as they are delivered

to us, in return for such a goodwill of the king of Poland we will be obliged to

constantly and stably keep friendship in all the aforementioned respects, with-

out any omission, and rmly maintain it forever.

Hence we engage to the king of Poland, with our oath by the name of the

one God and Prophet Muhammad, that we should rmly keep our words and

promises in truth and sincerity. Also the king of Poland should fulll everything

e Polish text is somewhat unclear; cf. Document 36: za pozwoleniem naszym

w poczcie pewnym od nas naznac[z]onym.

In C. “immediate and prompt justice.”