Скворцов М.И., Скворцова А.В. Русско-чувашский словарь

Подождите немного. Документ загружается.

волнă

(-ы) сущ. жен.; множ. вбл-

ны (волн, волнăм и вблнам, вол-

нăми

и вблнами, о волнăх и о вбл-

нах) 1. хум; морские вблны тйнĕс

хумĕсĕм;

вблны быбтся о берег хум-

сем çыранă çапăççĕ 2. хум (физика

пулăмĕ);

звуковые вблны сăсă ху-

мĕсĕм; корбткие вблны

кĕске

хум-

сем (радио ĕçĕнче)

волнĕние (-я) сущ. сред. 1. хумха-

ну, хумланÿ, чÿхенÿ'; хумханнй, хум-

ланнй,

чÿхеннй; волнĕние на

мб~ре

тйнĕс

хумханнй 2. (син. тревбга, бес-

покбйство) хумханÿ, пăлханÿ, пă-

шăрханÿ; хумханнИ, пăлханнИ, пă-

шăрханнй; прийтИ в волнĕние пăл-

хансă кай 3.

обычно

множ. волнения

пăлхăв, пăлханÿ; волнĕния студен-

тов студентсем пăлханнй

волновăть

(наст.

-нÿю, -нÿешь, -нÿ-

ют;

повел.

ф.

-нÿй; прич.

действ.

наст.

-нÿющий,

прош. -новăвший; ирич.

страд. наст. -нÿемый; деепр. -нÿя)

глаг.

несов.

что

хумхантăр, хумлă,

хум çĕкле, хум кăлăр;

ветер

волнÿет

вбду çил шывă хумхантарăть 2. кого

(син. тревбжить, беспокбить) хум-

хантăр,

пăлхантăр, пăшăрхантăр;

нас Зто не волнует ку пире хумхан-

тармăсть

волновăться

(наст.

-нÿюсь, -нÿешь-

ся,

-нÿются;

повел.

ф. -нÿйся, -нÿй-

тесь;

лрич. действ. наст, -нÿющий-

ся,

лрош. -новăвшийся;

деепр.

-нÿясь)

глаг.

несов.

1. 1 и 2

л.

неупотр. хум-

хăн,

хумлăн;

мбре

волнуется тинĕс

хумханăть 2. (син. тревбжиться, бес-

покбиться) хумхăн, пăлхăн, пăшăр-

хăн;

волновăться о дăтях ачасемшĕн

пăшăрхăн

волокнб (-ă) сущ. сред.; множ. во-

лбкна (-бкон, -бкнам) сÿс; льнянбе

волокнб йĕ'тĕн сÿ'сĕ; синтетйческое

волокнб синтĕтик сÿс 2. чĕ'лкĕм, пăй-

рăм (чĕрĕ организмăн); нĕрвные во-

лбкна нерв пайрăмĕсĕм

вблос (-а)

сущ.

муж.; множ. вбло-

сы (-бс, -осăм) çÿç, çăм, тĕк (чĕр

чунсен);

кудрЯвые вблосы кăтрă çÿç;

расчесЯть вблосы çÿçĕ турă Ф кбн-

ский вблос лашă хĕ'лĕхĕ (хÿри, çил-

хи);

ни на вблос

кăшт

та, чĕрне ху-

рИ чÿхлĕ те; вблосы встăли дыбом

çÿç виреллĕ тă'чĕ

волоеăтый лрил. çÿçлемес, çăмла-

мăс, çă'млă, тĕ'клĕ; волосăтый муж-

чина

çÿçлемес арçын

волосбк

(-скă)

сущ. муж. çÿç пĕр-

чй,

çăм пĕрчИ * волосбк часбв се-

х^т пружинкй; на волосбк от чего-

либо çывăхĕнчех; на волоскĕ держит-

ся арăн тытăнсă тăрăть

вблость (-и) сущ. жен. вÿлăс (1929

çулччен пирĕн

çĕршывра

пулнă адми-

нистраци-территори

единици- уезд

пайĕ)

вблчий

лрил. кăшкăр -ĕ; кашкăр-

лă,

кашкăрăннй пек; вблчья шкура

кăшкăр тИрĕ; вблчий аппетйт кăш-

кăр пек вЫçă

волчИца (-ы), волчйха (-и) сущ.

жен. кăшкăр амИ, амă кăшкăр

волчбнок

(-нка)

сущ. муж.; множ.

волчЯта (-ăт) кăшкăр çурй

волшĕбник (-а)

сущ.

муж.

(син.

кол-

дÿн,

чародĕй), волшĕбница (-ы) жен.

(син. колдÿнья) асăмçă, тухăтмăш;

скăзочные волшĕбники юмахрй асам-

çăсем

волшĕбный лрил. 1. (син. кодцов-

скбй) асăмлă; волшĕбные скăзки

асăмлă

юмахс^м 2.

(син.

очаровăтель-

ный,

пленйтельный) илемлĕ, хÿ'хĕм,

илĕртÿ 'ллĕ, ытараймй; волшĕбная

красотă л^са вăрмăнăн ытараймИ

ил^мĕ;

волшĕбная мелбдия илĕр-

тÿ'ллĕ

кă'вĕ

волшебствб (-ă) сущ. сред. (син.

колдовствб, чародейство)

асăм,

ту-

хатÿ

вольĕра

(-ы) сущ. жен. и вольĕр

(-а) муж. вольерă, чйтлĕх (чĕр чун-

сене усрамалли

сетка карнă пÿлĕм);

вольĕра для лис тИлĕ чйтлĕхĕ

вбльный прил. (кратк. ф. вблен,

вольнă,

вблъно,

множ.

вблъны и воль-

нЫ),

вбльно

нареч.

1. (син. незавйси-

мый;

ант. подневбльный, завИси-

мый) йрĕк, йрĕклĕ, пăхăнмăн; вбль-

ный нарбд йрĕклĕ хăлăх 2. (син. нео-

фанИченный; ант. огранИченный,

регулйруемый) йрĕклĕ, чаруламăн;

продавăть товăры по вбльным

цĕнам

таварă йрĕклĕ хаксемпе сут 3. (син.

нескрбмный, развязный; ант. скрбм-

ный) йртĕнчĕк, пуçтăх, этĕпсĕр; он

держит себЯ вбльно вăл этепсĕр

хăтланăть * вбльные движĕния йрĕк-

лĕ

хусканусем (гимнастика

хатĕрĕ-

семсĕр

тăвакан

хăнăхтарусем);

вбль-

ная борьбă йрĕклĕ кĕрешÿ (кĕрешÿ

спорчĕн пĕр тĕсĕ); вбльному вбля

хăвăнне ху

пĕл;

Вбльно! Ирĕклĕ тă'рăр!

(стройри команда)

вбля

(-и)

сущ.

жен. 1. (ант. безвб-

лие) çйрĕп кă'мăл; воспИтывать сй-

лу вбли кăмăлă çирĕплĕт 2. (син.

стремление) ăнтăлÿ, тăрăшÿ, кă'мăл;

ăнтăлни, тăрăшнй; вбля к побĕде

çĕнтерме ăнтăлнй 3. (син. требова-

ние) йрĕк, хушÿ; хушнИ; он испбл-

нил вблю родителей вăл ăшшĕ-

ăмăшĕ хÿшнă пек тÿнă Ф вблею слÿ-

чая ăнсăртрăн; бто не в

нăшей

вбле

ку пирĕнтен килмест

вбля

(-и) сущ. жен. (син. своббда;

ант. невбля) Ирĕк, йрăклĕх; выйти

на вблю ирĕке тух

вон

частица 1.

указывает

на про-

исходящее

некотором удалении

ăвă,

ав;

вон там ав çавăнтă; вон идет наш

товăрищ ăвă пИрĕн юлтăш килет 2.

подчеркивает

меру,

степень,

количе-

ство ав; иккен; вон скблько у менЯ

книг ав мĕн чÿхлĕ

кĕнекĕ

мăнăн; вон

какбй ты сильный Зсĕ аплăх вă'йлă

иккĕн

* Вон онб что! Авă епле ик-

кĕн!

(тĕлĕннине

палăртни)

вон

нареч.

(син. нарÿжу) тулал-

лă,

аяккаллă; вынести вещи вон япа-

ласенĕ

тулă илсе тух (пÿртрен) 2.

междом. (син. прочь) тухсă кай, та-

сăл,

çухăл (хушса калани); Вон все

отсюда! Тухсă кăйăр

пÿрте

кунтăн!

вонзИть (будущ. вонжу, вонзИшь,

вонзят; прич. страд. прош. вонзĕн-

ный;

деепр.

вонзИв)

глаг.

сов., что в

кого-что (син. воткнÿть) чик, тир,

тăрăнтăр; вонзйть нож в грудь çĕçĕ-

пĕ кăкăртăн чик

вонзиться 1 и 2

л.

не

употр.

(будущ.

-ится,

-ятся; прич.

действ.

прош.

-ш-

шийся;

деепр.

-йвшись)

глаг.

сов.

чикĕн,

тă'рăн,

тир,

тйрĕн;

игблка вонзИ-

лась в

пăлец

йĕп

пÿрнене

тИрĕнчĕ

воображĕние (-я) сущ. сред. (син.

фантăзия) ăс вĕçнй, шÿхăш вĕçнй,

ăсрă сăнарланнй; богăтое воображĕ-

ние писателя çырăвçă ăсĕнчĕ тем-

т^м сăнарланнй

вообразИть (будущ. -ажу, -азйшь,

-азят) глаг. сов. 1. кого-что (син.

предстăвить) ăсă вĕçтĕр, ăсрă сăнар-

лă,

ăсрă ÿк^р; я вообразйл морскбй

бĕрег

эпĕ ăсрă тйнĕс çыраннĕ ÿк^р-

тĕм 2. кого кем-чем и с

союзом «что»

(син. предположить, счесть)

шутлă,

туй,

сĕмлен; он вообразйл себЯ та-

лăнтливым побтом вăл хăйне пул-

тарÿллă

сă'вăç

тесе шутлăть

вообщĕ

нареч.

1. (син. обобщĕнно)

пĕтĕмĕшле, пĕ'тĕммĕн; вообще Зто

вĕрно

пĕ'тĕмĕшле ку тĕ'рĕс; я гово-

рю"

о нас вообщĕ Эпĕ хăмăр çинчен

пĕ'тĕммĕн калăтăп 2. (син. совершен-

но) пачăх, вуçĕх; у менЯ вообщĕ нет

денег мăнăн укçă вуç^х çук

воодушевйть (будущ. -влю, -вйшь,

-вят;

прич.страд.

прош.

-влĕнный; де-

епр.

-вйв)

глаг.

сов.

хавхалантăр, çĕк-

лентер, кăмăлă çĕкле; мы воодушев-

лены

пĕрвыми

побĕдами малтанхИ

çĕнтерÿсем пире хавхалантарăççĕ

воодушевление (-я)

сущ.

сред.

(син.

подъĕм;

ант. уньГние, подăвлен-

ность) хавхалану, çĕкленÿ', çĕклĕн-

чĕк кă'мăл; говорИть с воодушевле-

нием хавхалансă калăç

вооружĕние (-я) сущ.

сред.

1. (ант.

разоружение) хĕç-пăшалланÿ; хĕç-

пăшалланнй; ускбренное вооружение

васкасă хĕç-пăшалланнй 2. (син. орÿ-

жие) хĕç-пăшăл; новые вйды орÿ-

жия çĕ'нĕ йышшй хĕç-пăшăл

вооруженный прил. (ант. безорÿж-

ный) хĕç-пăшăллă; вооружĕнное на-

падение хĕç-пăшалпă тапăннй *

вооружĕнные сйлы хĕç-пăшăллă вăй-

с^м

(çĕршывăн

пур

тĕрлĕ

çарĕсем)

вооружить (будущ. -жÿ, -жИшь,

-жăт;

прич.

страд.

прош.

-жĕнный; де-

епр.

-жйв)

глаг.

сов.,

кого-что

1. (ант.

разоружйть) хĕç-пăшаллантăр; воо-

ружить ăрмию

ракĕтами

çарă ракетă-

семпĕ

хĕç-пăшаллантăр; вооружен-

ная бăнда хĕç-пăшăллă хурăх ÿшкăнĕ

чем пар, кÿр, туянтăр, вăйлăт; во-

оружить молодежь знăниями çамрăк-

сенĕ

пĕлÿ' пар

вооружиться

(будущ.

-жÿсь, -жйшь-

ся,

-жăтся; прич.

действ.

прош.

-жйв-

шийся;

деепр. -жИвшись) глаг. сов.

(ант. разоружйться) хĕç-пăшал-

лăн,

хĕç-пăшăл тыт; вооружйться

дубИнкой аллă чукмăр тыт (çапăç-

ма) 2. чем ил, пух, туян; вооружйть-

ся знăниями пĕлÿ' пух * вооружйть-

ся терпением чă'тăмлă пул

вобчию

нареч.

(син. наглядно, зрй-

мо) кÿçăн, кĕрĕт, кĕретĕн, кÿрăм-

лăн;

я убедйлся вобчию хам куçпă

курсă ĕнентĕм

во-пĕрвых

вводн.

сл. пĕрремĕшĕн-

чĕн

вопйть (наст. воплк5, вопйшь, во-

пйт; прич.

действ.

наст.

вопящий; де-

епр. вопя)

глаг.

несов.

(син. кричăть,

орăть) çÿхăр, кă'шкăр

вопрекИ

кому-чему,

предлог

с дат. п.

(син. несмотря, наперекбр) хйрĕç,

хирĕçлĕ,

пăхмăсăр, шутă хумăсăр;

они поступили вопреки прăвилам

вĕсĕм правилăсене шутă хумăрĕç

вопрбс (-а)

сущ.

муж. 1. (ант. от-

вĕт) ыйтÿ; ыйтни; задăть вопрбс

ыйтÿ пар; ответить на вопрбс ыйтăвă

хуравлă

2. (син. проблĕма) ыйтÿ

(сÿтсе

явмалли,

татса

памалли);

слб-

жный вопрбс кă'ткăс ыйтÿ; решйть

вопрбс ыйтăвă татсă пар * поста-

вить вопрбс ребрбм ыйтăвă тÿ'ррĕн

ларт; стăвить под вопрбс иккĕлен

вопросительный прил. (ант. утвер-

дйтельный), вопросйтельно

нареч.

ый-

тÿ -ĕ; ыйтÿллă; вопросительный

взглад ыйтÿллă пăхнИ; вопросйтель-

ная интонăция ыйтÿ интонăцийĕ;

вопросИтельные предложения ый-

тÿллă

предложенисем; вопросйтель-

ный знак ыйтÿ паллй (?)

вор (-а) сущ. муж.,

ворбвка

(-и)

жен.;

множ.

вбры (ворбв, ворăм) (син.

похитйтель) вă'рă; квартИрный вор

хваттер

вăррИ

* Не пбйман - не

вор

посл.

Тытмăн вă'рă вă'рă мар

ворвăться (будущ. -вÿсь, -вĕшься,

-вÿтся;

прош.

-вăлся, -вăлась, -валбсь

и -вăлось,

множ.

-валйсь и -вăлись;

повел.

ф.

-вись, -вйтесь; прич.

действ.

прош. -вăвшийся; деепр. -вăвшись)

глаг.

сов. çĕмĕрсе кĕр; вăркăнсă кĕр,

ыткăнсă кĕр; бойцы ворвăлись во

врăжеские окбпы салтаксĕм тăшмăн

окопĕсене ыткăнсă кĕ 'чĕç; в окнб

ворвăлся

свĕжий ветер чÿречерĕн ÿçă

сывлăш варкăшсă кĕ'чĕ

ворковăть (наст. -кÿю, -кÿешь,

-кÿют;

деепр.

-кÿя)

глаг.

несов.

1. кă-

вăлтăт, кăлтăртăт,

кăвиклет

(кăва-

карчăнсем

çинчен)

2. сăвăш,

савăш-

сă калăç

(савнисем

çинчен)

воробĕй

(-бьй)

сущ. муж.;

множ.

воробьй

(-бьĕв)

çерçИ, салă кăйăк;

домовбй воробĕй ял çерçИйĕ * Ст^-

рого

воробьЯ на мякйне не проведĕшь

посл.

Ват çерçие хывăхпă улталăймăн

воробьйный прил. çерçй -ĕ; воро-

бьйное гнездб çерçй

йăвй

воровăть (наст. ворÿю, воруешь,

ворÿют; прич.

страд.

прош.

ворбван-

ный;

деепр.

ворÿя)

глаг.

несов. (син.

красть, похищать) вăрлă; продăжа

ворбванного вăрлăнă япаласем сутнй

вброн (-а) сущ. муж.; множ. вб-

роны (-ов, -ами)

çăхăн;

кăрканье

вброна

çăхăн кранклатнй

ворбна (-ы) сущ. жен.; множ. во-

рбны

(-6н, -бнами) 1. улă курăк; стăя

ворбн улă курăк ÿшкăнĕ 2. ( син. ро-

тозей) тăманă, ăнкă-мйнкĕ, тăмсăй

4 бĕлая ворбна хăйне мăйлă çын

(ыттисенчен

ăрасна); считăть ворбн

çăвăр

карсă тăр, ăнкă-минкĕлен

ворбнка (-и) сущ. жен. 1. варинк-

ке

(кĕленчене

шĕвек

ямалли) 2. (син.

яма) шă'тăк, пÿтăк,

лăкăм;

ворбн-

ка от снарЯда снаряд ÿ'кнĕ шă'тăк

воронбй прил.

хурă,

йăм

хурă,

во-

ронбй конь йăм хурă ут

ворбта (-бт, -бтам) сущ. множ. 1.

хапхă;

полевые ворбта уй хапхй,

укăлчă

хапхИ; ворбта дбма кил хап-

хи;

отворить ворбта хапхă уç 2. хап-

хă (спорт вăййисенче); футббльные

ворбта футббл хапхй; забйть мяч в

ворота хапханă м^чĕк тапсă

кĕрт

дать от ворбт поворбт каяллă çавăрсă

яр,

ан йЫшăн; Пришлă бедЯ - от-

воряй воротă посл. Инкек пĕччен

килмест

воротнйк (-ă) сущ. муж. çухă, çу-

хавă;

меховбй воротнйк тир çухă;

кружевнбй воротнйк нлăтья

кĕпен

чĕ'нтĕрлĕ çухавй

ворчăть (наст. -чÿ, -чйшь, -чăт)

глаг.

несов.

1. мăкăртăт, мă'кăр-мă'кăр

ту; старÿха постоЯнно ворчйт кăрчăк

шав мăкăртатăть 2. (син. рычăть)

хăрлăт;

собăка негрбмко ворчйт йЫтă

хуллен хăрлатăть

восемнăдцать (-и) числит. колич.

вун сăккăр, вун сăкăр; восемнăдцать

рубл^й вун сăкăр тенкĕ; емÿ испбл-

нилось восемнăдцать вăл вун сăккăр

тултăрнă

вбсемь (восьми, восьмыб и восе-

мыб,

о восьмй) числит. колич. сăк-

кăр, сăкăр; вбсемь дней сăкăр кун;

четырежды два - вбсемь тăвăтă хут

йккĕ - сăккăр

вбсемьдесят (восьмйдесяти, вось-

мьк5десятью и восемьк5десятью, о

восьмйдесяти) числит. колич. сăкăр

вÿннă,

сăкăр вÿн(ă); вбсемьдесят пять

сăкăр вун пйллĕк; старикÿ вбсемьде-

сят лет старйк сăкăр вуннăрă

восемьсбт (восьмисбт, восьмью-

стăми и восемьюстăми, о восьми-

стăх)

числит.

колич. сăкăр çĕр

вбсемью

нареч.,

в умножении сăкăр

хут;

вбсемью

два - шестнăдцать сăкăр

хут йккĕ - вун ÿлттă

воск (-а) сущ. муж. ă'вăс (пыл ка-

расĕн);

топйть воск ă'вăс юхтăр

восклицăтельный прил. кăшкăрÿ -ĕ;

кăшкăрÿллă; восклицăтельный знак

кăшкăрÿ паллй (!)

восковбй прил. ă'вăс ...; ă'вăс -ĕ;

восковăя свечă ă'вăс çуртă

носкрессние (-я) сущ. сред. (ант.

смерть, кончйна) чĕрĕлÿ'; чĕрĕлнй,

чĕрĕлсĕ тăнй (тĕн вĕрентĕвĕнче);

воскресение Иисÿса Христа Иисÿс

Христбс чĕрĕлсе тăнй

воскресенье

(-нья)

сущ. сред.;

множ. воскресĕнья

(-ний)

вырсар-

ни кÿн; вечером в воскресенье выр-

сарнй кÿн каç

воскрĕсник (-а) сущ. муж. воскре-

сник (канмалли кун пысăк йышпа

тÿлевсĕр

ĕçлени);

воскресник по бла-

гоустрбйству гброда хуланă тирпей-

илем кÿмеллй воскресник

воспаление (-я)

сущ.

сред.

шыçă, шыç-

нй;

воспалĕние легких ÿпке шыççй

воспитание (-я) сущ. сред. воспи-

тăни;

ăс панй, пăхсă ÿстернй; тру-

довбе воспитание ĕçĕ хăнăхтарсă

ÿстернй; дать детям нрăвильное вос-

ннтăние ачасенĕ тĕ'рĕс пăхсă ÿст^р

воспитанный прш. этĕплĕ, йĕркĕл-

лĕ,

хă

'лăхлă;

воспйтанная дйвочка

этеплĕ

хĕр ачă

воспитатель (-я)

сущ.

муж., воспи-

тательница (-ы) жен. воспитăтель;

воспитăтельница; воспитăтелышца

детского сада ачă сăчĕн воспита-

тельницй

воспитăтельный прил. воспитăни -ă;

ăс памаллй; пăхсă ÿстермеллй; вос-

питăтельная раббта ăс парăс ĕç

воспитăть

(будущ.

-ăю, -ăешь, -ăют;

прич. действ. прош. -ăвший; прич.

страд.

прош.

воспйтанный;

деепр.

-ăв)

глаг. сов. 1. кого воспитăни пар, ăс

пар,

пăхсă ÿстĕр; онй воспитăли тро-

йх детей вĕсем вйçĕ ачă пăхсă ÿс-

тернĕ

2. что в ком (син. вЫработать)

вĕрент, хăнăхтăр, аталантăр; воспи-

тăть в молодежи люббвь к рбдине

çамрăксене тăвăн çĕршывă юратмă

вĕрент

воспоминăние (-я)

сущ.

сред.

асă

илÿ';

асă илнй; кнйга воспоминăний асă

илÿ'

кĕнекй; воспоминания о д^т-

стве ачалăхă асă илнй

восприятие (-я)

сущ.

сред.

(син.

ощу-

щение, осознăние) тÿйăм,

сисĕм-

тÿйăм;

туйсă илнИ, ăсă хывнй; вос-

приЯтие звуков сасăсене туйнй-илт-

нй;

восприятие зăпахов шă'ршă туй-

нй

восстăнис (-я) сущ. сред. пăлхăв,

пăлханÿ; пăлханнИ; крестьЯнские

восстăния хресченсем пăлханнИ;

поднЯть восстăние пăлхăв çĕкле

восстановйть (будущ. -овлк5, -бв-

ишь,

-бвят; прич. страд. прош. -бв-

ленный)

глаг.

сов. 1. что (ант. раз-

рÿшить ) юсă, çĕнет, юсасă çĕклен-

тĕр;

разрÿшенные войнбй городă вос-

станбвлены

вă'рçă

аркăтнă хуласе-

нб юсасă çĕклентернĕ 2. кого (син.

вернÿть; ант. снять, увблить) тăвăр;

егб восстановИли в прĕжней дблж-

ности ăнă малтанхй ĕçĕ тăвăрнă 3.

кого против

кого-чего

хирĕçтĕр, хй-

рĕç тăрăт, хĕ 'тĕрт; он восстановил

всех

прбтив себЯ вăл пурне те хăйнĕ

хИрĕç тăрăтнă

востбк (-а)

сущ.

муж. {ант. зăлвд)

тÿхăç, хĕвĕл тÿхăç, мал ен; на вос-

тбк от гброда хуларăн хĕвел тухăç-

нелле 2. Тÿхăç, Хĕвĕл тÿхăç (Европă-

ран

тухăçалла

вырнаçнă çĕрсем,

çĕр-

шывсем); Дăльний Востбк Инçĕт

Хĕвел тÿхăç; страны Востбка Тухăç-

рй çĕршывсем

востбрг (-а) сущ. муж. (син. вос-

хищĕние) сăвăнăç, хавхаланÿ, хă-

партланÿ;

тĕлĕнсе савăннИ, прийтй

в востбрг тĕлĕнсĕ сăвăн

востбрженный прил., востбрженно

нареч. сăвăнăçлă, хавхалăнчăк, çĕк-

лĕнчĕк; пÿблика востбрженно апло-

дировала певцÿ хăлăх юрăçă сăвăнăç-

лăн

ăлă çупсă саламлăнă

востбчный прил. тÿхăç -ĕ, хĕвĕл тÿ-

хăç -ĕ; хĕвĕл тухăçĕнчИ, мал енчй;

востбчный

в^тер

тухăçрăн вĕрекĕн

çил;

востбчная часть страны çĕр-

шывăн хĕвел тÿхăç пăйĕ; востбчные

языки тухăçрй чĕлхесĕм

восхищăться

(наст.

-ăюсь, -ăешься,

-ăются;

прич.

действ.

наст. -ăющий-

ся,

прош.

-ăвшийся;

деепр.

-ăясь)

глаг.

несов.

(син. восторгăться) сăвăн, хав-

халăн,

тĕлĕнсе сăвăн, çĕкленсе кай;

восхищăться искÿсством худбжника

худбжник ăсталăхĕпе тĕлĕнсĕ сăвăн

восхшцение (-я)

сущ.

сред.

(син. во-

стбрг) сăвăнăç, хавхаланÿ, хăпарт-

ланÿ;

тĕлĕнсе савăннй; приводить в

восхищĕние тĕлĕнтерсĕ савăнтăр

восхбд (-а)

сущ.

муж. (ант. захбд,

закăт) тÿхăç, тухÿ; тухнй, хăпарнй;

на восхбде сблнца хĕвĕл тÿхнă чух

восьмбй числит. порядк. сăккăр-

мĕш;

он ÿчится в восьмбм клăссе вăл

сăккăрмĕш класрă вĕренет

вот частица 1. указывает на про-

исходящее поблизости ак, ăкă; вот

наш дом ăкă пйрĕн çурт; мы пойдĕм

вот здесь эпйр ак çакăнтăн каятпăр

подчеркивает значимостъ

того,

чем

говорится

ак, ăкă, вăт; Вот что

я тебе скажÿ Акă мĕн калăтăп Зпĕ

санă;

Вот ты как! Вăт

мĕнлерех

ăсĕ!

* Вот тебе на! Ак япалă!; Вот еще!

Татă мĕн! (хирĕçлесе калани); Вот

онб как! Акă еплĕ иккен!

вот-вот 1.

нареч.

(син.

скбро, сейчăс)

кĕ'ç-вĕç, часăх; он вот-вбт придет вăл

кă'ç-вĕç килĕт 2.

частица выражает

подтверждение

(син. йменно) чăн та,

шăпăх, çаплă;

Вот-вбт,

об зтом и я

говорй)! Çаплă, эпă те çавнăх калăтăп!

воткнуть

(будущ.

-нÿ, -нĕшь, -нут)

глаг.

сов., что во что (син. вонзИть)

чик, тир, тирĕнтĕр; воткнÿть лопă-

ту в зĕмлю кĕреçенĕ тăпранă чик

вб~тум (-а) сущ. муж. йышăнÿ (са-

сăласа

вăя кĕртни); парлăмент вы-

нес вбтум недоверия правйтельству

парлăмент правительствăнă шан-

маннИ çинчен йышăнÿ тÿнă

вошь (вши, вбшью) сущ. жен.;

множ.

вши (вшей) пЫйтă

впервые

нареч.

пуçласă, пĕррĕмĕш

хут; я приĕхал сюдă впервые Зпĕ

кунтă пĕрремĕш хут кйлтĕм

впереди

(ант.

позадй) 1.

нареч.

мал-

тă,

умрă;

впереди

лес умрă

вăрмăн;

ид-

тй впередй малтă пыр 2.

нареч.

ÿ'лĕм,

малтă,

малашне, малашлăхрă; у мо-

лодежи все

впереди

çамрăксĕн йăл-

тăх малтă 3.

кого-чего,

предлог с

род.

п.

умрă,

ÿмĕн, умĕнчĕ; впередй нас

пйрĕн

умрă;

идтй

впереди

всех

пу-

рИн умĕнчă пыр

вперед нареч. (ант. назăд) малă,

малаллă;

шагăть вперед малаллă ут;

часы забегăют вперед сехет малă ка-

ять * заплатйть вперед малтанăх

тÿлесе хур (тавара иличчен); Вперед

бÿдешь знать! Ÿ'лĕм пĕ'лĕн ак!

впечатление (~я)

сущ.

сред.

1. ăсăм,

астă'вăм,

асрИ йĕр, асрă юлнй; впе-

чатление дĕтства ачалăхрăн асрă

юлнй 2. (син. влияние, воздействие)

вйтĕм,

кăмăлă витнй, чунă тивнй;

концĕрт

остăвил сильные впечатле-

ния концĕрт чунă хЫтă пырсă тиврĕ

3. (син. мнение) шÿхăш, кă'мăл; впе-

чатления об увиденном мĕн курнИ

çурăтнă шÿхăш-кă'мăл

вполгблоса

нареч.

(син. тИхо) çур-

мă сасăпă;

говорйть

вполгблоса çур-

мă сасăпă калăç

вполнĕ

нареч.

(син.

совершĕнно) пĕ-

тĕмпăх, йăлтăх; я вполне с тоббй со-

глăсен йпĕ санпă пĕтĕмпăх

килĕ-

шĕтĕп

впоследствии нареч. (син. потбм)

кайрăн,

каярахпă; впослĕдствии он

уехал отси5да каярахпă вăл кунтăн

тухсă кăйнă

впрăво

нареч.

(ант. влево) сылтă-

маллă;

впрăво от дорбги çултăн сьш-

тăмаллă;

повернуть впрăво сьглтăмал-

лă

пă'рăн

впредь

нареч.

(син. в бÿдушем) ма-

лашнĕ;

Впредь будь умнбе! Малаш-

нĕ ăслăрăх пул!

впрбчем 1. союз (син. но, однăко)

анчăх,

çапăх та; Вещь хорбшая,

впрбчем за такую цену можио и лÿч-

ше найти ЯпалИ

авăн,

анчăх ку хак-

пă лайăхраххи те тупмă пулăть 2.

вводн.

сл.

тĕпĕр тесĕн; Впрбчем, я не

настăиваю, решăй сам Тĕпĕр тесĕн,

ăпĕ

çинĕ тăмăстăп, ху пĕ'лнĕ пек ту

впустйть

(будущ.

впущÿ, впÿстишь,

впÿстят; прич.

страд.

прош.

впÿщен-

ный) глаг. сов. (ант. вьшустить)

кĕрт,

кĕртсĕ

яр, кĕмĕ пар; впустйть

скотйну во двор выльăхă кил кар-

тинĕ

кĕртсĕ

яр

враг

(-ă) сущ. муж.; врагИ (-6в)

множ.

(син. протйвник; ант. друг)

тăшмăн;

заклЯтый враг хаяр тăшмăн;

врагй напăли на

нăшу

странÿ тăш-

мансем пИрĕн çĕршывă тăпăнчĕç 4

Язык мой — враг мой посл. Хăмăн

чĕлхе хамăх сутăть

враждă (-ь!) сущ. жен. (син. нĕна-

висть, неприязнь; ант. дрÿжба) хй-

рĕçлĕх, кураймăнлăх, тăшмăнлăх;

хирĕçни,

курайманнй; непримирй-

мая

враждă çураçмИ хИрĕçлĕх; пи-

тăть враждÿ кураймăсăр пÿрăн

враждĕбный прил. (син. неприязнен-

ный; ант. дрÿжеский), враждебно

нареч.

хирĕçлĕ, тăшманлă; курайман-

лă;

враждĕбные настроĕния тăшман-

лă

шÿхăш-кă

'мăл; он отнбсится к

нам враждĕбно вăл пире кураймăсть

врăжеский ирил. (ант. дрÿжеский)

тăшмăн -ĕ; врăжеские войскă тăш-

мăн çарĕсем

вразумительный ирил. (син. ясный,

понятный; ант. невразумйтельный,

неясный), вразумйтельно

нареч.

ÿçăм-

лă,

ÿçă, ăнланмаллă; ответить вра-

зумйтельно ÿçăмлăн хуравлă

врасплбх

нареч.

(син. неожйданно)

кĕтмен

хушăрă, сасăртăк; напăсть

врасплбх

кĕтм^н

хушăрă тăпăн

врассыпнÿю

нареч.

чăл-пăр, тĕ'рлĕ

еннеллĕ;

дбти брбсились врассыпную

ачасĕм чăл-пăр чупсă салăнчĕç

вратăрь (-я) сущ. муж. вратăрь,

хапхăçă

(футбол,

хоккей вăййинче)

врать (наст. вру, врĕшь, врут;

прош.

врал, вралă, врăло,

множ.

врă-

ли;

повел. ври; прич. действ. наст.

врÿщий,

прош. врăвший; деепр. не

употр.) суй, суеçтер, тыттăр; он

лкЗбит

врать вăл суймă юратăть *

часы врут сехет тĕ'рĕс çÿремĕст

врач (-ă) сущ. муж. врач, тÿхтăр;

дĕтский врач ачă-пăчă тÿхтăрĕ; вы-

зов

врачă к больнбму чйрлĕ çын пат-

не врач чĕнтернй

врачĕбный лрил. врач -ĕ, тÿхтăр -ĕ;

врачĕбная пбмощь тÿхтăр пÿлăшăвĕ

вращăть (наст. -ăю, -ăешь, -ăют;

прич. страд. наст. -ăемый)

глаг.

не-

сов.,

что

чем

(син.

вертĕть, крутйть)

çăвăр,

çавăрттăр;

водă

вращăет тур-

бйны

ГЭС шыв ГЭС турбинисене

çавăрăть

вращăться (наст. -ăюсь, -ăешься,

-ăются;

прич.

действ.

наст.

-ăющий-

ся)

глаг.

несов.

1. (син. вертĕться, кру-

тИться) çăврăн; ЗемлЯ вращăется

вокрÿг

своĕй осй Çĕр хă'йĕн тĕ'нĕлĕ

таврă

çаврăнăть 2. (син. общăться,

встречăться) хÿтшăн, тăл пул; он

вращăется в ученых кругăх вăл ă'с-

лăлăх çыннисемпе хутшăнăть

вред

(-ă) сущ. муж. (син. ущ^рб;

ант. пбльза)

сиĕн,

сă'тăр, шЫрлăх;

вред

от курĕния табăк туртнин си-

ĕнĕ;

причинить вред шЫрлăх кÿр

вредйтель (-я) сущ. муж. сиĕнçĕ,

сă'тăрçă; вредИтели хлеббв тыр-пÿл

сиенçисĕм

вредить (наст. врежÿ, вредИшь,

вредят; ирич.

действ.

наст.

вредящий;

деепр. вредя) глаг. несов. сиенлĕ,

сăтăрлă;

сиĕн кÿр, сă'тăр ту, шырлăх

кÿр; сорнякй вредят

посĕвам

çум ку-

рăксĕм калчанă сиенлĕççĕ

врĕдность (-и) сущ. жен. (ант.

полĕзность) сиенлĕх, шырлăх; вре-

дность

курĕния

табăк туртнйн си-

ĕнлĕхĕ

вредный ирил. (ант. полĕзный) си-

ĕнлĕ,

шЫрлăхлă; врĕдная нринычка

сиĕнлĕ

йăлă;

врĕдные

для здорбвья ве-

щества сЫвлăхшăн сиĕнлĕ япаласĕм

временăми

нареч.

(син. иногдă) ху-

шăрăн, вă 'хăт-вă 'хăт, хутрăн-сит-

рĕн;

временăми идет дождь хушăрăн

çÿмăр

çăвăть

временнбй

ирил.

вă'хăт

-ĕ;

временнои

пбяс вă'хăт тă'рăхĕ; временнăя связь

вă'хăт çЫхăнăвĕ; временные фбрмы

глагбла глагблăн вă'хăт формисĕм

временный (кратк.

ф.

-менен, -мен-

на) ирил. (ант. постоянный), вр^-

менно нареч. вă'хăтлăх; врĕменные

затруднения вă'хăтлăх йывăрлăхсĕм;

врĕменно он бÿдет бригадИром вăл

вăхăтлăхă бригадйр пулăть

врĕмя

(-мени)

сущ. сред.;

множ.

временă

(-мĕн, -менăм) 1. вă 'хăт;

местное врбмя вырăнтй вă'хăт; в сво-

ббдное врĕмя ĕрçнĕ

чухнĕ;

с пбльзой

проводИть врĕмя

вăхăтă

ÿсăллă ирт-

тĕр;

врĕмя прохбдит незаметно вă'хăт

сисмесĕрĕх иртĕт; Скблько сейчăс вре-

мени? Вăхăт мĕн чÿхлĕ хăлĕ? 2. (син.

пĕриод, эпбха) вă'хăт, тăпхăр, сама-

нă;

врĕмя большйх перемĕн пысăк ул-

шăнусĕн самани; во временă

нăших

прĕдков пйрĕн мăн асаттесĕн вăхă-

тĕнчĕ

3. вă'хăт (грамматикăра); на-

стоЯщее время хальхй вă'хăт; про-

шĕдшее

врĕмя йртнĕ вă'хăт;

бÿду-

щее врĕмя пулăс вă'хăт; временă гла-

гбла

глагбл вăхăчĕсĕм * временă гб-

да

çултăлăк тапхăрĕсĕм; первое врб-

мя малтанăх, пирваях; в свое врĕмя

хăй

вăхăтĕнчĕ; на врĕмя вăхăтлăхă;

все врĕмя яланăх, пĕрмаях; однб

врĕмя пĕр

хÿшă;

с течĕнием време-

ни вăхăт иртнăçĕм; врĕмя от време-

ни тахçантăн тахçăн, хутрăн-ситрĕн;

до поры до врĕмени вă'хăт çитич-

ч^н;

в скбром врĕмени çывăх вăхăт-

рăх, часăх; на пĕрвое врĕмя малтан-

лăхă;

тем врĕмснем çав хушăрă

врбвень с кем-чем,

предлог

с твор.

п. шай, тан; пĕр шай, пĕр тан; во-

дă

врбвень с краЯми ведрă шыв вит-

рĕ хĕррипĕ тан

врбде 1.

кого-чего,

предлог

род.

п.

(син. подббно, схбдно) ĕвĕр, ĕвĕрлĕ,

мăйлă, пек; твоя

шăпка

врбде мо^й

сăнăн çĕлĕкÿ' манăннй ĕвĕрлĕ 2. ча-

стица (син.

кăжется)

пек, пулмал-

лă,

туйăнăть; он врбде заболел вăл

чирлĕнĕ

пулмаллă

врозь нареч. (син. отдельно; ант.

вмĕсте) ÿйрăм, уйрăмшăр; онй жи-

вÿт врозь вĕсĕм уйрăмшăр пурăнăççĕ

вручйть (будущ. -чÿ, -чйшь, -чăт;

прич.

страд.

прош.

-чĕнный;

деепр.

-чйв)

глаг.

сов.,

кого-что

кому пар,

аллă

пар,

тыттăр;

вручйть

нагрăду

нагрăда пар

вручнÿю

нареч.

ăлă вĕ'ççĕн,

алăпă;

счит^ть дĕньги вручнÿю укçанă ăлă

вĕ'ççĕн шутлă (машинăпа мар)

вряд ли

частица,

выражает

сомне-

ние (син. сомнйтельно; ант. навер-

някă) тĕмĕн, иккĕленмеллĕ; вряд ли

сегбдня бÿдет дождь тĕмĕн, паян

çÿмăр

çумăсть пÿлĕ

всăдник (-а) сущ. муж., всăдница

(-ы) жен. юлăн ут (ут утланнă çын)

Всевышний

(-его)

сущ.

муж. (син.

Бог) Çÿлтй Тÿрă (христиансен тĕ-

нĕнче

калама йышăнни)

всегдă

нареч.

(син. постойнно; ант.

никогдă)

ялăн,

пĕрмăй; мы всегдă

рăды

вйдеть вас эпйр сирĕ курмă

яланăх хавăс

всегб 1. нареч. (син. итогб) пÿрĕ,

пăтĕмпĕ; в шкбле всегб двести уче-

никбв шкултă пÿрĕ ик çĕр вĕрене-

кĕн 2.

частица

(син. тблько) пÿрĕ те,

кăнă,

çеç;

нÿжно

всегб сто рублей

пÿрĕ те çăр тĕнкĕ кăнă кйрлĕ

вселĕнная и Вселенная (-ой) сущ.

жен. (син. мироздăние, мир) çут

тăнчĕ,

Çут тĕнчĕ; происхождĕние

Вселĕнной Çут тĕнчĕ пулсă кайнй;

он проĕхал всю вселенную вăл тĕн-

ченĕ

çÿресĕ çăврăннă

всемĕрный ирил. (син. максимăль-

ный),

всемĕрно

нареч.

туллй; пур мăй-

лă,

пур ĕнлĕ; пур

майпă,

пур

енчĕн;

всемерно помогăть пур

майпă

та

пÿлăш

всемйрный ирил. (син. глобăль-

ный),

всемирно нареч. пĕ'тĕм тĕнчĕ

-ĕ;

пĕ'тĕм тĕнчерИ; всемИрная кон-

ферĕнция пĕ 'тĕм тĕнчерИ конфĕ-

ренци; всемйрно извĕстный писăтель

тĕнчипĕ пăллă çырăвçă

всенарбдный лрил., всенарбдно на-

реч. пĕ'тĕм хăлăх -ĕ; хăлăх умĕнчй;

всенарбдное голосовăние пĕ'тăм хăлăх

сасăлăвĕ;

всенарбдно

признăть

винÿ

айăпă

хăлăх умĕнчĕ йЫшăн

всĕнощная (-ой) сущ. жен. каçхй

кĕ'лĕ (уяв кунĕ умĕнхи)

всеббший

прил. пĕ'тĕм, пĕтĕмĕшлĕ;

всеббщее

избирăтельное прăво пĕ-

тĕмĕшле суйлăв правй

(пурне

те ти-

вĕçли)

всероссййский

прил.

пĕ'тĕм Раççĕй

-ĕ;

пĕ'тĕм Раççейрй; всероссийское со-

ревновăние пĕ'тĕм Раççейрй ăмăртÿ

всесторбнний прил. (ант. односто-

рбнний), всесторбнне нареч. пур

ĕнлĕ;

всесторбнне разобрăть дело ĕçĕ

пур ĕнлĕн

пăхсă

тух

все 1.

нареч.

(син. всегдă, постоян-

но)

ялăн,

шав, пĕрмăй; он все ра-

ббтает вăл пĕрмăй ĕçлĕт 2.

нареч.

(син.

тблько, исключйтельно) анчăх, кă-

нă;

Мы не пошли в похбд, и все из-

за дождя Эпйр походă çÿмăр пиркИ

кăнă каймăрăмăр 3. нареч., обозна-

чает

нарастание

признака: шум все

сильнĕе шав вăйлансăх пырăть 4.

союз пурпĕрĕх; аплă пулйн те; Как

он ни старается, все им недовбльны

Вăл тем терй тăрăшсăн та пурпĕрех

юраймăсть * все еще çав-çавăх,

çаплăх, халиччĕн те

все же 1. частица, подчеркивает

противопоставление

или ожидание

епле пулсăн та, пурпĕрех; все же

он согласился вăл пурпĕрĕх кИлĕшрĕ

союз (син. всĕ -таки) анчăх, аплă

пулсăн та, пурпĕрех; Было трÿдно,

все же мы победили Йывăр

кйлчĕ,

анчăх

эпир пур пĕрĕх çĕнтĕртĕмĕр

все-таки частица, подчеркивает

противопоставление

мĕнлĕ пулсăн

та,

çапăх та; Мбжет быть, ты со-

гласйшься

все-таки?

Тен, Зсĕ

килĕ-

шĕтĕн çапăх та? 2.

союз

(син.

несмот-

ря) пулин те; Сапогй дорогйе, и все-

таки я их куплю" Атă хăклă пулйн

те Зпĕ ăнă туянăтăп

вскбре

нареч. часăх, кăштахрăн;

вскбре

все узнăем часăх

йăлт

пĕ'лĕпĕр

вскочйть

(будущ. -очÿ, -бчишь,

-бчат)

глаг.

сов. 1. на кого-что (син.

вспрЫгнуть) сиксĕ лар, хăпарсă лар;

вскочить на конЯ ут çинĕ сиксĕ лар

(син. встать) сиксĕ тăр; вскочйть

со стÿла пукăн çинчĕн сиксĕ тăр 3.

1 и 2 л. не употр. (син. появйться)

тухсă лар, сиксĕ тух, хăпарсă тух;

на лбу вскочйла

шишка

çамкă

хăпар-

сă тÿхнă

вскрыть

(будущ.

-рбю, -рбешь, рб-

ют; ловел. ф. -рбй; прич.

страд.

прош.

-рытый)

глаг.

сов. 1. (син. открЫть)

уç; вскрыть письмб çырăвă уç 2. что

(син. обнарÿжить)

пăлăрт,

тупсă

пăлăрт;

вскрыть недостăтки в рабб-

те ĕçрй çитменлĕхсенĕ тупсă

пăлăрт

3. кого-что (син. разрĕзать) кас, кас-

сă уç (операци тунă май); хирÿрг

вскрыл брюшнÿю пблость хирÿрг

вар-хЫрăм хăвăлнĕ кăснă

вслед 1.

нареч.

хЫççăн, хыçрăн, хы-

çалтăн;

идтй

вслед хЫççăн пыр 2.

кому-чему,

предлог

с дат. п. (син. за)

хыççăн,

хыçĕнчĕн; смотрбть вслед

уходЯщему

пбезду

каякăн пбезд хЫç-

çăн

пăхсă

юл

вследствие чего,

предлог

с род. п.

(син. из-за) пиркй,

пулă,

курă;

-па

(-пе); неурожăй вследствие

плохбй

погбды япăх çанталăкă пулă тыр-пÿл

ăнманнй

вслух

нареч.

(син. грбмко) сасăпă,

сăссăн;

читăть вслух сасăпă вулă

всмятку

нареч.

(ант. вкрутÿю) ка-

лаклă,

калеклĕ; варить Яйца

всмЯт-

ку калеклĕ çăмартă пĕçĕр (хытарса

ямасăр)

вспбмнить (будущ. -ню, -нишь,

-нят) глаг. сов., кого-что и о ком-

чем

(ант.

забьггь) асă ил, ăсăн; вспбм-

нить детство ачалăхă асă

ил;

я вспбм-

нил, что надо позвонйть э"пĕ теле-

фонпă

шăнкăравламалли çинчĕн асă

йлтĕм

вспомогăтельный

прил.

(син. подсб-

бный;

ант. основнбй) пулăшÿ -ĕ;

пулăшÿлăх; основные и вспомогă-

тельные цеха тĕп татă пулăшÿлăх

цехсем;

вспомогăтельные глагблы

пулăшÿ

глаголĕсĕм

вспыльчивый ирил. (син. горячий)

çшшĕнчĕк, кăрă, ăвăк çйлĕллĕ; он

вспыльчивый человек вăл çилленчĕк

çын

вспыхнуть

(будущ.

-ну, -нешь, -нут)

глаг.

сов. 1. 1 и 2 л. не употр. (син.

загореться) хыпсă ил, тивсе кай;

стрÿжки вспыхнули от уголька тур-

пăс кăвăр ÿкнипе тивсе кăйнă 2. 1

и 2 л. не употр. (син. вознйкнуть)

сиксĕ тух, пуçлансă кай; вспыхну-

ла

ссбра хирĕçÿ' сиксе тÿхрĕ; вспы-

хнула войнă

вă'рçă

пуçлансă кăйрĕ

* вспыхнуть от обйды кÿреннипе

çилленсĕ кай; лицб вспыхнуло от

волнĕния хумханнипĕ пит хĕрелсе

кăйнă

встăвить

(будущ.

-влю, -вишь, -вят;

повел.

ф. вставь)

глаг.

сов.,

что

ларт,

кĕртсе ларт; встăвить стекла в окнб

чÿреченĕ кăнтăк ларт

встать

(будущ.

-ăну, -ăнешь, -ăнут;

ловел.

ф. -ань; ирич.

действ.

прош.

-ăв-

ший;

деепр.

-ав)

глаг.

сов.

1. (син. под-

няться) тăр, çĕклĕн; встать со стÿ-

ла пукăн çинчен тăр 2. (син. пробу-

дйться;

ант. лечь) вăрăн, тăр; ста-

рйк

встал рано вăтă çын ирĕх тă'нă

3. тăр, урапă тăр, хăпарсă тăр; встать

на пень тункатă çине хăпарсă тăр 4.

(син. остановйться) чăрăн, тăр; ча-

сы встăли сехет чăрăннă 5. (син. под-

няться) çĕклен; нарбд встал на за-

щйту страны хăлăх çĕршывă хÿтĕле-

ме çĕкленнĕ * встать нă ноги урă

çинĕ тăр, вăй ил; встать на стбро-

ну

кого-либо

мăйлă пул; сблнце встă-

ло хĕвел тÿхнă; река встăла юхăн

шыв шăнсă лăрнă

встретить (будущ. -бчу, -етишь,

-етят; повел. ф. -еть, -етьте; прич.

страд.

прош.

-ĕченный;

деепр.

-ĕтив)

глаг.

сов.

кого-что

(син.

увйдеть) тĕл

пул,

хИрĕç пул; кур; встретить зна-

кбмого пĕлĕше тĕл пул 2. кого-что

(син. принять; ант. проводить) кĕтсĕ

ил;

встретить делегăцию на вокзăле

делегациĕ вокзалтă

кĕтсе

ил 3. кого-

что (син. принять, отнестись)

йЫшăн;

радÿшно встретить гостей

хăнасене таравăт йышăн 4. что (син.

воспринять) йЫшăн, ил, кĕтсĕ ил;

вбин

встретил весть о победе в гбс-

питале

салтăк çĕнтерÿ' çинчĕн гос-

питальте хыпăр йлнĕ 4 встретить

Нбвый год Çĕ'нĕ çулă уявлă

встретиться

(будущ.

-ĕчусь, -ĕтишь-

ся,

-ĕтятся;

повел.

ф. -ĕться, -ĕтьтесь;

ирич.

действ.

прош. -ĕтившийся; де-

епр.

-ĕтившись и -ĕтясь)

глаг.

сов.

тĕл

пул,

хйрĕç пул, кÿрнăç; мы встре-

тились совершĕнно случайно эпйр

пач ăнсăртрăн тĕл пÿлтăмăр 2. 1 и

л.

не

употр.

(син.

обнарÿжиться, по-

пăсться) тĕл пул, тÿпăн, куçă кÿрăн;

в т^ксте встретились трÿдные места

текстрă йЫвăр вырăнсĕм тĕл пÿл-

чĕç

встреча (-и) сущ. жен. 1. тĕл пу-

лÿ,

курнăçÿ; тĕл пулнй, курнăçнй;

встреча друзей туссĕн тĕл пÿлăвĕ;

встреча депутата с избирателями де-

путăт

суйлавçăсемпе тĕл пулнй 2.

ăмăртÿ, тĕл пулÿ; встр^ча футболй-

стов футболистсен ă'мăртăвĕ

встречăться (наст. -ăюсь, -ăешься,

-ăются;

ирич.

действ.

наст. -ăющие-

ся,

прош. -ăвшиеся; деепр. -ăясь)

глаг.

несов.

1. см. встрĕтиться 2. с кем

(син. видеться, общăться) хÿтшăн,

курнăçсă пÿрăн, тĕл пулкалă; мы с

ним ббльше не встречăемся эпйр ун-

пă тек курнăçмăстпăр

вступйтельный ирил. 1. (син. ввбд-

ный;

ант.

заключйтельный) кÿ'ртĕм,

ум,

пуçлăмăш; произнестй вступй-

тельное слбво на собрăнии пухурă

кÿ 'ртĕм сăмăх калă 2. вĕренмĕ