Михед Т.В., Якубіна Ю.В. (упоряд.) Антична література. Греція. Рим. Хрестоматія
Подождите немного. Документ загружается.
Òè çàáèðàé, Êîíãð³îíå, òîãî
² â ä³ì éäè, îí òóäè. Íó, ³ âè çà íèì,
330
À ³íø³ äî íàñ, ñþäè.
Êîíãð³îí
Íåïðàâèëüíî
Ïîä³ë éäå. Áàðàí÷èêà ¿ì æèðí³øîãî â³ääàâ.
Ñòðîá³ë
Çàòå ãëàäê³øó äàì ôëåéòèñòêó ÿ.
Ãåé, Ôð³ã³º, òè ç íèì éäè. Åëåâñ³º,
Ñþäè, äî íàñ.
Àíôðàê, äåê³ëüêà êóõàð÷óê³â ³ îäíà ôëåéòèñòêà ³äóòü äî áóäèíêó
Ìåãàäîðà.
Êîíãð³îí
Î, Ñòðîá³ëå ï³äñòóïíèé, ÿê æå òàê?
Äî êîãî ìåíå çàãíàâ òè? Äî ñêíàðè ñòàðîãî!
Ùî ç íüîãî â³çüìåø? Õî÷ äî õðèïîòè
Êðè÷è.
Ñòðîá³ë
Òè, äóðíèé, íå çíàºø âäÿ÷íîñò³.
Êîíãð³îí
ßê òàê?
Ñòðîá³ë
À òàê. Ïî-ïåðøå, ó äîì³ òóò
340
Íå áóäå ãàëàñëèâî. ×îãî íå âèñòà÷àº, ñàì ç áóäèíêó
Íåñåø: íà ïðîõàííÿ íå âèòðàòèø ÷àñó.
Ó íàñ ³ øóì, ³ ò³ñíÿâà, ³ íàðîä ñêð³çü,
Ïîñóä, ñð³áëî, êèëèìè ³ çîëîòî.
Ïðîïàëî ùî (ÿ çíàþ, ñòðèìàíèé òè
Äóæå, ïîêè ùîñü íå ïîòðàïèëî ï³ä ðóêó),
² ñêàæóòü: “Êóõàð³ óêðàëè! Ãåé, õàïàé,
Â’ÿæè! Ëóïöþé! Ñàäîâè ó ï³äâàë!” À òàì ç òîáîþ
ͳ÷îãî òîãî íå áóäå, áî íåìà ÷îãî
Ïîöóïèòè òîá³. Çà ìíîþ ñþäè éäè.
Êîíãð³îí
Éäó.
ÑÖÅÍÀ Ï’ßÒÀ
Ñòðîá³ë, Ñòàô³ëà, Êîíãð³îí.
Ñòðîá³ë (ñòóêàº)
350
Ãåé, òè, Ñòàô³ëî! Äâåð³ â³äêðèâàé! Ãåé-ãåé!
Ñòàô³ëà
Õòî òàì?
Ñòðîá³ë
Ñòðîá³ë.
Ñòàô³ëà
421
Тіт Макцій (Макк) Плавт
×îãî òîá³?
Ñòðîá³ë
Öèõ êóõàð³â áåðè
² ôëåéòèñòêó. À îñü ¿ñò³âíå. Äî âåñ³ëëÿ âñå
Ïðèïðàâàèòè â ä³ì Åâêë³îíà Ìåãàäîð âåë³â.
Ñòàô³ëà
Öåðåðèíå, ÷è ùî, âåñ³ëëÿ áóäåìî ñâÿòêóâàòè?
Ñòðîá³ë
À ùî?
Ñòàô³ëà
Òà æ âèíà íå áà÷ó ÿ.
Ñòðîá³ë
Òî ïðèíåñóòü, ÿê ç ðèíêó ñàì ïîâåðíåòüñÿ.
Ñòàô³ëà
Òà é äð³â íåìຠó íàñ çîâñ³ì.
Êîíãð³îí
À äîøêè º?
Ñòàô³ëà
ª.
Êîíãð³îí
Îñü âîíè, äðîâà! Íå òðåáà øóêàòè.
Ñòàô³ëà
Àõ, ìåðçîòà, õî÷ ³ ñëóãà Âóëêàí³â! ßê òåáå
Âîãîíü íå ÷èñòèòü! Ùî æ, ÷åðåç öåé îá³ä ìè
Ñïàëèòü ïîâèíí³ õàòó?
Êîíãð³îí
Íå òðåáà.
Ñòðîá³ë
Ó ä³ì âåäè ¿õ.
Ñòàô³ëà
Ãåé, ñþäè, çà ìíîþ!
(Éäóòü.)
ÑÖÅÍÀ ØÎÑÒÀ
ϳôîä³ê
Ñòàðàéòåñÿ! Êóõàð³â ï³äó ïðîâ³äàþ.
Çà íèìè òðåáà ïèëüíóâàòè. ×è íå êðàùå
Çìóñèòè ¿õ îá³ä ãîòóâàòè â ëüîñ³,
Ãîòîâå æ íàãîðó â êîðîáàõ òÿãàòè?
À ðàïòîì, ùî íàãîòóþòü, òå âíèçó çæåðóòü?
Âãîð³ óñ³ áåç îá³äó, à âíèçó – îá³ä!
Òà ùî æ ÿ ðîçïàòÿêàâñÿ, íåíà÷å ñïðàâ íåìàº,
370
² ïîâíèé ä³ì ãðàá³æíèê³â!
(²äå.)
422
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
ÑÖÅÍÀ ÑÜÎÌÀ
Åâêë³îí, Êîíãð³îí.
Åâêë³îí
Õîò³â ÿ ïîáàäüîðèòè ñåáå, ñâ³é äóõ ï³äíÿòè.
Ñüîãîäí³ äî âåñ³ëëÿ äî÷êè â³äïðàâèâñÿ
Íà ðèíîê: ðèáó çàïèòóþ – äîðîãî.
Áàðàíèíà, ÿëîâè÷èíà, òåëÿòèíà,
Òóíåöü, ñâèíèíà, – ùî íå â³çüìè, óñå äîðîãî,
² òèì ùå äîðîæ÷å: ãðîøåé íå áóëî.
ϳøîâ ç äîñàäîþ, çîâñ³ì íåìà çà ùî êóïèòè.
Îñü òàê óíèêíóâ ÿ ðóê ðîçá³éíèöüêèõ.
Äîðîãîþ ñàì ñîá³ òàê íàäóìàâñÿ:
380
“Ðîçùåäðèøñÿ ó ñâÿòî íåîùàäëèâî,
Ïðèéäå íåñòà÷à â áóäåíü”, – ³ ÷³òêî
ß ñåðöþ ³ øëóíêó äóìêó öþ ïîñëàâ,
² äóõ ì³é ìîº ð³øåííÿ ïðèéíÿâ,
ßê âåñ³ëëÿ ñïðàâèòè ç ìåíøèìè âèòðàòàìè.
³íêè êóïèâ, ö³ ïàõîù³
Ïîêëàäåìî íà â³âòàð Ëàðó íàøîìó,
Íåõàé äàðóº ùàñòÿ øëþáó äî÷êè!
Òà ùî öå? ³äêðèò³ â íàøîìó áóäèíêó äâåð³,
² ãàëàñ óñåðåäèí³. Ëèøåíüêî! ×è íå ãðàáóþòü?
Êîíãð³îí (ó áóäèíêó)
390
Ãîðùèêà ñïèòàé á³ëüøîãî â ñóñ³ä³â: îöåé ìàëèé,
ͳ÷îãî â íüîìó íå âì³ùàºòüñÿ.
Åâêë³îí
Ãîðå, ÿ ïðîïàâ!
¯é-¿é, ãîðùèêà ìîãî øóêàþòü! Òÿãíóòü çîëîòî!
Ðÿòóé ìåíå! Íà äîïîìîãó, Àïîëëîíå! Óáèé
Ñòð³ëîþ êðàä³ÿ ìîéîãî ñêàðáó:
Òè ðàí³ø äîïîìàãàâ ³íøèì ó òàêèõ ñïðàâàõ.
Òà ùî æ ÿ áàðþñÿ? Ó ä³ì ìåðù³é, áî çàãèíó.
(Á³æèòü ó áóäèíîê.)
ÑÖÅÍÀ ÂÎÑÜÌÀ
Àíôðàê.
Àíôðàê (âèõîäèòü ç áóäèíêó Ìåãàäîðà)
Äðîìîíå, ïî÷èñòü ðèáó. Òè, Ìàõåð³îíå,
Ìóðåí³ ³ âóãðó õðåáòà âèøêðåáè.
Ïîêè ïîâåðíóñÿ, çâ³ëüí³òü óñå â³ä ê³ñòîê,
ß ñêîâîð³äêó ñïèòàþ òóò ïîáëèçó,
400
Ó Êîíãð³îíà. Òà ï³âíÿ îááåðè,
Ùîá ñòàâ â³í ãëàäøèé, í³æ àêòîð îáùèïàíèé.
Àëå ùî òî çà êðèê çä³éíÿâñÿ â ñóñ³ä³â? Å,
423
Тіт Макцій (Макк) Плавт
Òî êóõàð³, ÿê âèäíî, ñïðàâó ðîáëÿòü.
Ïîâåðíóñÿ â ä³ì! Ùîá ãàëàñ íå ç÷èíèâñÿ.
(²äå íàçàä ó áóäèíîê.)
Ä²ß ÒÐÅÒß
ÑÖÅÍÀ ÏÅÐØÀ
Êîíãð³îí.
Êîíãð³îí (âèá³ãຠç áóäèíêó Åâêë³îíà)
Ãðîìàäÿíè, ñâî¿, ÷óæ³! ² ñóñ³äè, ³ ïðèáóëüö³!
Äàéòå äîðîãó, ðîçñòóï³òüñÿ! Âóëèö³ çâ³ëüí³òü!
Óïåðøå ïîòðàïèâ äî âàêõàíîê ÿ êóõàðåì äëÿ âàêõàíàë³é!
410
Õëîï÷èêè ³ ñàì ÿ, á³äíèé, ïîáèò³ ì³öíèìè ö³ïêàìè!
Óñþäè á³ëü, ê³íåöü ìåí³ íàñòàâ! Òàê ìåíå ñòàðèé â³äëóïöþâàâ!
Òàêîãî äðþ÷÷ÿ ùå í³êîëè ÿ íå áà÷èâ.
Ïàëèöåþ íàñ ïîáèâ, çà äâåð³ âèêèíóâ.
Îé, ïðîïàâ! Äâåð³ â³äêðèâàº, ñêàæåíèé! Òàê, îò ³ â³í,
Æåíåòüñÿ! ß çíàþ, ùî ìåí³ ðîáèòè! Íàâ÷èâ â³í ñàì.
ÑÖÅÍÀ ÄÐÓÃÀ
Åâêë³îí, Êîíãð³îí.
Åâêë³îí
Íàçàä! Êóäè á³æèø? Ñò³é, ñò³é!
Êîíãð³îí
×îãî, äóðíþ, ãîðëàºø?
Åâêë³îí
Äî îõîðîíè íà òåáå äîíîñ ïîäàì.
Êîíãð³îí
Öå æ çà ùî?
Åâêë³îí
Òà òè æ ç íîæåì.
Êîíãð³îí
Òàê êóõàðåâ³ é ñë³ä.
Åâêë³îí
Òè ìåí³ ïîãðîæóâàâ.
Êîíãð³îí
Îäíå çðîáèâ ïîãàíî: ó á³ê íîæåì òåáå á øòðèêíóòè.
Åâêë³îí
Ëèõîä³é ÿêèé! Òàêèõ íà ñâ³ò³ íå áóâàëî!
420
Çàëþáêè òîá³ ÿ ùå óñèïàâ!
Êîíãð³îí
Õî÷ áè ìîâ÷àâ! Áî ñïðàâä³ âèäíî é òàê óñå!
³ä ö³ïê³â âåñü ðîçì’ÿêíóâ ÿ, ÿê ìîâ çí³æåíèé ðîçïóñíèê.
×îãî â÷åïèâñÿ ó íàñ, æåáðà÷å?
424
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
Åâêë³îí
×îãî? Ùå é ïèòàºòå!
Íåâæå ÿ ìàëî âàñ òð³ïàâ? Áàæàºòå äîáàâêè?
Êîíãð³îí
Ïîæäè âæå! ² òîá³ ä³ñòàíåòüñÿ! Ö³ëà ùå ãîëîâà!
Åâêë³îí
Ùî áóäå ïîò³ì, ïîáà÷èìî. Ïîêè ùî ãîëîâ³ ä³ñòàëîñÿ.
Ùî çà ñïðàâà ó òåáå òóò? ×îãî â ì³é ä³ì çàáðàâñÿ
Íå ïèòàþ÷èñü, ÿê ò³ëüêè ç íüîãî ÿ ï³øîâ? Êàæè!
Êîíãð³îí
³ä÷åïèñÿ òè!
Êóõîâàðèòè íà âåñ³ëëÿ ìè ïðèéøëè.
Åâêë³îí
Àõ òè, ïîãàíöþ!
Òîá³ ùî ç òîãî, ñèðèì ÿ ÷è âàðåíèì õàð÷óþñÿ?
430
Òè ùî çà îï³êóí òàêèé?
Êîíãð³îí
Ñêàæè, îäíàê, â³äâåðòî:
Òè äàñè ÷è í³ ñüîãîäí³ íàì îá³ä ïðèãîòóâàòè?
Åâêë³îí
À òè ñêàæè, ÷è íåóøêîäæåíèì äîáðî ìîº ëèøèòüñÿ?
Êîíãð³îí
Ñâîº á äîáðî çàáðàòè, ³ òî ùàñëèâèì áóäó.
Ñâî¿ì âäîâîëåíèé, íà òâîº íå ñïîêóøàþñÿ.
Åâêë³îí
×óäîâî çíàþ,
Õî÷ íå ó÷è.
Êîíãð³îí
×îãî òè ñòàâ ïåðåøêîäæàòè ãîòóâàííþ íàøîìó?
Ùî òîá³ íå òàê çðîáèëè? Ñêàçàëè ùîñü íåäîáðå?
Åâêë³îí
Ðîçá³éíèê òè! Ùî çà ïèòàííÿ? ×è íå âè ñêàëàìóòèëè
Âåñü ä³ì ³ íàéìåíøèé êóòî÷îê ê³ìíàòè êîæíî¿?
Ñòèð÷àâ áè á³ëÿ âîãíþ ñîá³, ó ñïðàâ³, ³ áóëà á
440
Ãîëîâà òâîÿ áåç òð³ùèíè. ² ïî çàñëóãàì ä³ñòàëîñÿ!
Äîâ³äàòèñÿ ìîº ð³øåííÿ êîðòèòü? Äîâ³äàºøñÿ.
Õî÷ òð³øå÷êè ï³äñóíåøñÿ äî äâåðåé, îñü ñþäè, áåç äîçâîëó –
Òåáå çðîáëþ íåùàñí³øèì ç³ ñìåðòíèõ,
Âòîðîïàâ òè, ÷îãî ÿ õî÷ó?
(²äå â áóäèíîê.)
Êîíãð³îí
Íàçàä! Êóäè ³äåø?
Áîãèíåþ âñ³õ çëî䳿â êëÿíóñÿ, Ëàâåðíîþ: ÿêùî òè
Ïîñóä ì³é íå â³ääàñè, òî ïðèñÿãàþñÿ,
Òîá³ ó âëàñíîìó áóäèíêó â³ä ìî¿õ ïðîêëüîí³â íå ñõîâàòèñÿ!
425
Тіт Макцій (Макк) Плавт
Ùî ìåí³ ðîáèòè? Ëèõà ãîäèíà ïðèâåëà ìåíå ñþäè!
Äâ³ äðàõìè ïëàòà, – ë³êàðþ çàïëàòèø íàáàãàòî á³ëüøå!
ÑÖÅÍÀ ÒÐÅÒß
Åâêë³îí, Êîíãð³îí.
Åâêë³îí (âèõîäèòü ç áóäèíêó, îáìàöóþ÷è ãîðùèê ³ç çîëîòîì)
Òóò, ïðè ìåí³! Êóäè íå âèðóøó, â³çüìó éîãî ç ñîáîþ.
450
Éîãî ëèøàòè äóæå íåáåçïå÷íî!
Ó ä³ì óñ³ òåïåð ³ä³òü, êóõàð³ é ôëåéòèñòêè,
É âåä³òü õî÷ ö³ëèé ïîëê ðàá³â.
Ñìàæòå ñï³øíî ³ âàð³òü, ñê³ëüêè çàìàíåòüñÿ.
Êîíãð³îí
Â÷àñíî: ñïî÷àòêó ö³ïêîì ïðîä³ðÿâèâ ãîëîâó.
Åâêë³îí
Ó ä³ì éäè: òè íà ðîáîòó íàéíÿòèé, à íå äóðíèö³ áîâêàòè.
Êîíãð³îí
Ãåé, ñòàðèé! Çäåðó ç òåáå ÿ øòðàô çà ïîáèòòÿ!
Òàê, êóõîâàðèòè, íå äëÿ ïîáî¿â áóâ íàéíÿòèé ÿ.
Åâêë³îí
Íó, ïîçèâàéñÿ ç³ ìíîþ, òà ò³ëüêè â³ä÷åïèñÿ. Ãîòóé îá³ä,
×è éäè çâ³äñè ãåòü, äî ñâèíåé.
Êîíãð³îí
Òè ñàì ñòóïàé.
(²äå.)
ÑÖÅÍÀ ×ÅÒÂÅÐÒÀ
Åâêë³îí.
Åâêë³îí
460
Íàðåøò³ â³í ï³øîâ. Áà÷àòü áîãè, ñì³ëèâèé òîé
Áä³íÿê, ùî âèð³øèâ çâ’ÿçàòèñÿ ç áàãàòèì. Íàïðèêëàä, Ìåãàäîîì!
ßê ìó÷èòü â³í ìåíå, íåùàñíîãî, çíóùàºòüñÿ íà âñ³ ëàäè!
² íà÷åáòî ç ïîøàíè äî ìåíå â³í êóõàð³â ïðèñëàâ ñþäè.
À ùå ó äîì³ ï³âåíü, ñòàðî¿ âëàñí³ñòü, ìåí³ íà ãîðå,
Íåã³äíèê, òàê ìåíå ï³äâ³â! ³í ëåäü ìåíå íå ïîãóáèâ!
Íà òîìó ì³ñö³, äå çàðèòèé ñêàðá, ñòàâ ê³ãòÿìè ãðåáòè.
Ùî òóò êàçàòü! Îõîïëåíèé âåëèêèì ãí³âîì, ÿ
Ö³ïîê óçÿâ: ãîòîâèé ï³âåíü ì³é, çëîä³ÿ ñõîïèâ çíåíàöüêà!
ϳäêóïëåíèé, â³í êóõÿðÿì ñëóæèâ. òóò ñóìí³âó íåìàº,
Ùîá ñêàðá çíàéòè; òà ç ðóê ÿ âèðâàâ çáðîþ!
Ìåãàäîð, ðîäè÷ ì³é, ëäíàê, ïðÿìóº ç ïëîù³.
Óíèêíóòü çóñòð³÷³ íå ìîæíà, ÿ ç íèì ïîãîâîðþ.
426
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
ÑÖÅÍÀ Ï’ßÒÀ
Ìåãàäîð, Åâêë³îí.
Ìåãàäîð
²ç äðóçÿìè ñâî¿ìè ö³ºþ ÿ ä³ëèâñÿ äóìêîþ, –
Íà äîíüö³ îæåíèòèñü Åâêë³îíîâ³é.
Óñ³ ñõâàëþþòü: ðîçóìíà ñïðàâà, ãàðíà.
Ïî-ìîºìó, êîëè á óñ³ îòàê ðîáèëè
480
Áàãàò³ æåíèëèñÿ áåç ïðèäàíîãî
Íà á³äíèõ – ñåðåä ãðîìàäÿí á³ëüøå áóëî á
Çëàãîäè, ìåíøå çíàëè á
Ìè çàçäðîñò³: à ÿê çàðàç çàçäðèìî!
² äðóæèíè â á³ëüøîìó ñòðàõó ïåðåáóâàëè á,
² íàø³ á âèòðàòè ïîìåíøàëè.
Äëÿ á³ëüøîñò³ êðàùå áóëî á,
Ëèøå ç ìåíø³ñòþ áîðîòüáà éùëà, ç æàä³áíèìè.
¯õí³é æàä³áíîñò³ ³ ïîâí³é íåíàñèòíîñò³
Çàêîíó ³ ìåæ³ íå ìîæíà âñòàíîâèòè.
Àëå ñêàæóòü, ÿêùî ïðàâî á³äíèì â³ääàíå,
490
Áàãàòèì ³ ç ïðèäàíèì çà êîãî æ éòè?
¯õíÿ ñïðàâà, àáè ò³ëüêè áåç ïðèäàíîãî.
ßêáè öå òàê, ³ç ñîáîþ çâè÷à¿ êðàù³
Ó ñ³ì’þ âíåñóòü, í³æ íèí³ öå ðîáëÿòü,
² ìóëè, ùî äîðîæ÷³ â³ä êîíåé çàðàç,
Òîä³ äåøåâøèìè ñòàíóòü çà ãàëëüñüêèõ ìåðèí³â.
Åâêë³îí (óá³ê )
Ç ÿêèì öå ÷óþ çàäîâîëåííÿì.
×óäîâî â³í ãîâîðèòü ïðî îùàäëèâ³ñòü!
Ìåãàäîð
Íå ñêàæå æîäíà ç íèõ: ïðèäàíîãî
Ìîéîãî á³ëüøå, í³æ òâîãî ìàéíà.
500
Äàâàé ìåí³ çà öå ïóðïóð ³ çîëîòî,
Ñëóæíèöü, ïðîâîäèðîê, ìóë³â, â³çíèöü,
Ðîçñèëüíèõ, åê³ïàæ³â äëÿ êàòàííÿ.
Åâêë³îí
Ìàòðîí òà ¿õí³ âèò³âêè â³í çíຠäîáðå, –
Îò ãàðíèé áóâ áè îõîðîíåöü æ³íî÷î¿ ìîðàë³.
Ìåãàäîð
Òåïåð êóäè íå ñóíüñÿ, – á³ëÿ äîìó, ãëÿíü,
³çê³â á³ëüøå, í³æ â ³íøîìó ìàºòêó!
Àëå öå ùå äîáðå ó ïîð³âíÿíí³
Ç ³íøèìè âèòðàòàìè.
Ñóêíîðîá, þâåë³ð, êîøòóº ³ âèøèâàëüíèê,
Áîðäþðùèêè, êðàâö³, çàâèâàëüíèêè,
Ãàëàíòåðåéíèêè, ðóêàâíèêè, ìàçèëüíèêè,
427
Тіт Макцій (Макк) Плавт
510
Ôàðáóâàëüíèêè – òåìíèëüíèêè, æîâòèëüíèêè,
Òîðãîâö³ ïîëîòíÿí³, âçóòòÿð³,
Øåâñüêèõ ñïðàâ óì³ëüö³, ÷åðåâè÷íèêè,
Ñàíäàëüíèêè ñòèð÷àòü, ñòèð÷àòü ÷èñòèëüíèêè
Ñóêíîðîáè êðè÷àòü, êðè÷àòü ëàäíàëüíèêè,
Êîðñåòíèêè ñòèð÷àòü, ñòèð÷àòü ðîçêð³éíèêè.
Íó, çäàºòüñÿ, ðîçðàõóâàâ: íà ì³ñöå ¿õíº
²íøèì ÷èñëà íåìàº; ìîâ ÷àòè, îáñòóïàþòü ä³ì
Øåðñòèëüíèêè, áàõðîìíèêè, ñóíäó÷íèêè.
² ¿ì ðîçðàõóíîê. Ïîäóìàºø, â³äïóùåí³ –
Ç’ÿâèëèñü ôàðáóâàëüíèêè-øàôðàííèêè,
520
É íåïîòð³á ÿêèéñü çàâæäè ÷îãîñü ÷åêàº
50
.
Åâêë³îí (óá³ê )
Ãóêíóâ áè, òàê øêîäà: îá³ðâå â³í ñâîþ
Ïðîìîâó ïðî æ³íî÷³ çâè÷à¿. Íåõàé äîäàñòü, íåõàé!
Ìåãàäîð
Ç ëåäàðÿìè âñ³ ðîçðàõóíêè ñê³í÷åí³.
Ïðèéäå ãîëîäíèé âî¿í, ãðîøåé âèìàãàº.
Éäóòü äî ì³íÿéëè, ç íèì ðàõóíêè çâîäÿòüñÿ.
Íå ¿âøè, ñòî¿òü âîÿê, íà ïëàòíþ âñå
Ñïîä³âàºòüñÿ. Çâåäåíî ðàõóíîê ç ì³íÿéëîì,
530
² áîðã çà íèì ñàìèì ùå âèÿâèòüñÿ,
À âî¿íà çàïåâíèëè, ùî âèïëàòà íàñòóïíîãî äíÿ.
² áàãàòî íåïðèºìíîñòåé â³ä ³íøèõ âèòðàò,
Ç íèõ íåñòåðïí³øà – ç âåëèêèì ïîñàãîì ïîâ’ÿçàíà.
ϳä ïîâíîþ âëàäîþ ÷îëîâ³êà áåçïðèäàííèöÿ:
Äðóæèíà ç ïðèäàíèì – ÷îëîâ³êó ðîçîðåííÿ.
À, ðîäè÷ á³ëÿ äâåðåé, Åâêë³îí. Íó, ùî?
ÑÖÅÍÀ ØÎÑÒÀ
Ìåãàäîð, Åâêë³îí
Åâêë³îí
Òâîºþ ìîâîþ ÿ íàñîëîäæóâàâñÿ.
Ìåãàäîð
×óâ?
Åâêë³îí
Óñå, â³ä ïî÷àòêó äî ê³íöÿ.
Ìåãàäîð
À ìåí³,
Îäíàê, áóëî á ³ùå ïðèºìí³øå,
540
Êîëè á òè âáðàâñÿ äî âåñ³ëëÿ äîíü÷èíîãî.
428
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì
1
Íàïåâíî, äåÿê³ ïðîôåñ³¿ ðåì³ñíèê³â âèãàäàí³ ç ìåòîþ äîñÿãíåííÿ êîì³÷íîãî åôåêòó, âèêëèêàíîãî
óñïàäêîâàíèì â³ä àð³ñòîôàíîâîãî òåàòðó àêòîðñüêèì ïðèéîìîì (“pringos“ – çàäóõà – äîâãà ðåïë³êà
âèãîëîøóâàëàñÿ àêòîðîì ºäèíèì ïîäèõîì) ç³ çáåðåæåíÿì ðèìè.
Åâêë³îí
Õòî ñëàâó çà ñòàòêîì, çà êîøòàìè áëèñê
Ìàº, ïðî ñâîº ïîõîäæåííÿ
Íåõàé ïàì’ÿòàº. Àäæå í³ ÿ, í³ ³íøèé á³äíÿê
Ñòàòêó íå ìàþòü â äîì³ á³ëüøîãî,
Äàðåìí³ ëþäñüê³ ñïîä³âàííÿ.
Ìåãàäîð
Íó, íåìàº! ² áîãè íåõàé
Çáåð³ãàþòü ³ ïðèìíîæóþòü òâîº ìàéíî.
Åâêë³îí (óá³ê )
Íåíàâèñí³ ñëîâà – “òâîº ìàéíî”.
³í ïðî ìîº äîáðî íå ã³ðøå, í³æ ÿ ñàì.
Îá³çíàíèé: ñòàðà ðîçáîâêàëà óñå.
Ìåãàäîð
Íàâ³ùî òè â³ä áåñ³äè óõèëÿºøñÿ?
Åâêë³îí
550
Ïîäóìóâàâ ÿ, ÿê áè âèëàÿòè òåáå.
Ìåãàäîð
Çà ùî?
Åâêë³îí
Çà ùî? Çëîä³ÿìè êóòî÷êè òè âñ³
Ìîéîãî íàïîâíèâ áóäèíêó! Êóõàð³â ï’ÿòñîò
Íàãíàâ äî ìåíå, ³ç ø³ñòüìà ðóêàìè êîæíèé;
Ñïðàâæí³ñ³íüêå ïîòîìñòâî Ãåð³îíîâå!
Õî÷ ñòåæèâ áè çà íèìè ñòîîêèé Àðãóñ,
Þíîíîþ äî ²î ñòîðîæåì ïðèñòàâëåíèé,
² òî íå âïèëüíóâàâ áè. Òàì ³ ôëåéòèñòêà:
Îñü öÿ, ÿêáè âîäÿíèé ïîò³ê âèíîì ïîëèâñÿ,
Òî, ïåâíî, âèïèëà á ö³ëå äæåðåëî,
ϳðåíó, ùî â Êîðèíô³ ïðîò³êàº. Òàê,
560
Ùå ïðèïàñè...
Ìåãàäîð
Âèñòà÷èòü ¿õ íà ö³ëèé ïîëê!
Íàä³ñëàâ òîá³ áàðàí÷èêà.
Åâêë³îí
Áàðàí÷èêà!
Çäîõëÿêà òàêîãî ÿ íå áà÷èâ ùå.
Ìåãàäîð
Çäîõëÿêà? Ñêàæ³òü! Öå ÿê æå òàê?
Åâêë³îí
ϳä øê³ðîþ ê³ñòêè: âåñü îòóò! Ïåðåâåäåíèé óêðàé!
Æèâèé ùå, à íóòðîù³ íàñêð³çü âèäíî,
Ñâ³òèòüñÿ, ÿê òîé ë³õòàð ïóí³÷íèé.
Ìåãàäîð
Êóïèâ, ùîá ð³çàòè.
429
Тіт Макцій (Макк) Плавт
Åâêë³îí
Êðàùå ïîõîâàòè â³ääàé
Ñêîð³øå. ß òàê äóìàþ, óæå â³í çäîõ.
Ìåãàäîð
Ùî, âèï’ºìî çàðàç?
Åâêë³îí
Ëèáîíü, íå ñòàâ áè ïèòè ÿ.
Ìåãàäîð
570
À òî á çâåë³â ïðèíåñòè ÿ â³ä ñåáå
Âèíà ñòàðîãî áàðèëüöå.
Åâêë³îí
Íå õî÷åòüñÿ.
Âèð³øèâ ïèòè ëèøå âîäó.
Ìåãàäîð
Ò³ëüêè âîäó ï’ºø?
À âñå-òàêè ñüîãîäí³ ñëàâíî íàïîþ òåáå!
Åâêë³îí (óá³ê )
Êóäè íàö³ëèâñÿ! Çíàþ! Ùîá âèíîì çâàëèòè,
Äî òîãî äîð³æêó ñòåëå! À ïîò³ì
Ìîº äîáðî çì³íèòü ì³ñöå ïðîæèâàííÿ.
Ïîáåðåæóñÿ ³ ñêàðá ³ç õàòè âèíåñó:
Íåõàé âèíî ³ ïðàöþ âèòðàòèòü äàðåìíî.
Ìåãàäîð
ϳäó îìèòèñÿ äî æåðòâîïðèíîøåííÿ.
580
Ïðîùàâàé!
(²äå.)
Åâêë³îí
Ãîðùèêó! Áàãàòî â òåáå âîðîã³â!
Íà çîëîòî âñ³ äèâëÿòüñÿ, â òîá³ ïðèõîâàíå.
Âèð³øèâ ÿ îò ùî çðîáèòè: â³äíåñó òåáå
Äî õðàìó ³ðíîñò³, òàì êðàùà áóäå ñõîâàíêà.
Ìåíå òè çíàºø, ³ðíîñòå, ÿ – òåáå. Äèâèñÿ,
Íå çì³íþé æå ³ì’ÿ, êîëè òîá³
Äîáðî ñâîº äîâ³ðþ! ß äî òåáå éäó,
 òâî¿é, áîãèíå, â³ðíîñò³ óïåâíåíèé!
(²äå.)
Ä²ß ×ÅÒÂÅÐÒÀ
ÑÖÅÍÀ ÏÅÐØÀ
Ñòðîá³ë.
Ñòðîá³ë
ßêùî òè âïðàâíèé ðàá, ðîáè, ùî ÿ ðîáëþ.
Ïîêâàïñÿ, áåç ðåìñòâóâàíü, âèêîíóé, ùî íàêàçàíî.
590
ßêùî ñëóæèòè õî÷åø òè ïî ñîâ³ñò³,
Ñïî÷àòêó äóìàé ïðî õàçÿ¿íà, ïðî ñåáå ïîò³ì.
430
Àíòè÷íà ë³òåðàòóðà. Ãðåö³ÿ. Ðèì