Скворцов М.И., Скворцова А.В. Русско-чувашский словарь

Подождите немного. Документ загружается.

слÿчай (-я) сущ. муж. ĕç, тĕ'слĕх,

пÿлăм,

пулсă иртни; несчăстный

слÿчай инкĕк; удивИтельный слÿчай

тĕлĕнмелле ĕç ^ в такбм слÿчае ап-

лă

пулсăн; в люббм слÿчае кир^к

мĕнлĕ пулсан та; на

всякий

слÿчай

сых

ятнĕ;

ни в кбем слÿчае нимле

пулсăн та; в

крăйнем

слÿчае питĕх

кирлĕ

пулсăн

случăйный ирил., случăйно нареч.

1. (син. непредвйденный) ă'нсăрт,

кĕтмен; ăнсăртрăн; случаиная ошиб-

ка ăнсăртрăн тÿнă йă'нăш; встре-

титься случайно кĕтмĕн çĕртĕн

тĕл пул 2. сайра, ă'нсăрт; хутран-

ситрĕн;

жить на случăйные зăра-

ботки хутрăн-ситрен ĕçлесе тупни-

пе пÿрăн * не случайно ахальтен

мар

случйться 1 и 2 л. не употр. (бу-

дущ.

-йтся, -ăтся;

прич.

действ.

прош.

-йвшийся;

деепр.

-йвшись)

глаг.

сов.

I. (син. произойтИ) пул, пулсă ирт;

Что с ним случйлось? Мĕн пÿлнă

ăнă?

безл.,

неопр.

ф. (син. прий-

тйсь) тур кил, тив, пулсă тух; -мал-

ла

(-мелле)

пул; однăжды нам слу-

чйлось ночевăть в лесÿ пĕррехинче

пи'рĕн

вăрмантă çĕр каçмаллă

пÿлчĕ

слÿшать (наст. -аю, -аешь, -ают)

глаг.

несов., кого-что 1. итле, тăнлă;

слÿшать

мÿзыку мÿзыка

итле; вни-

мăтельно

слÿшать учйтеля вĕренте-

к^н каланине тăнлă 2. итлесĕ вĕрен,

итле (вĕренме); он слÿшал извест-

ных профессорбв вăл пăллă профес-

сорсенĕ

итлесе вĕреннĕ 3. итле, шу-

тă ил, шутă хур; Не слÿшайте его!

Ан йтлĕр ăнă! * слÿшай, слÿшайте

вводн.

сл. итле-ха, йтлĕр-ха

слÿшаться (наст. -аюсь, -аешься,

-аются;

повел. ф. -айся, -айтесь;

ирич.

действ.

наст. -ающийся, прош.

-авшийся;

деепр. -аясь)

глаг.

несов.,

кого итле, пă'хăн; дбти должны слÿ-

шаться родителей ачă-пăчăн ăшшĕ-

амăшне итлĕс пулăть

сльпиать

(наст.

-шу, -шишь, -шат;

ирич.

страд. наст. -шимый, прош.

-шанный;

деепр.

-ша)

глаг.

несов.

кого-что

илт; я ничего" не слышу ^пĕ

нймĕн те илтместĕп 2. о ком-чем и

с союзом

«что»

илт, хыпăр ил, пĕл;

мы слышали об

ăтом

артИсте эпйр

ку артйст çинчен йлтнĕ * сльппишь,

слышите вводн. сл. илтетĕн-и, ил-

т^тĕр-и

смекăлка (-и) сущ. жен. (син. со-

образйтельность) тавçăрÿ, ăнкарÿ;

тавçăрÿлăх, ăнкарÿлăх; проявйть

смекăлку тавçăрÿллă пул

смĕлость (-и)

сущ.

жен. (син. отвă-

га,

хрăбрость; ант. трÿсость) хăк5,

хăк5лăх, хăрсăрлăх, хастăрлăх; не

хватИло смелости хăк5 çитмерĕ

смĕлый прил.

(син.

отвăжный, хрăб-

рый;

ант. труслйвый), смело на-

реч. хăк5ллă, хăрсăр, хастăр; см^лый

вбин хăрсăр салтăк; смело

шагăть

вперĕд

малаллă хăк5ллăн ут

смĕна (-ы)

сущ.

жен. 1. улăшÿ, ыл-

машÿ;

улăшнИ, ылмашни; смйна

караÿла хурăл улăшнй 2. смбна (ĕç

вăхйчĕ; çав вăхăтра ĕçлекен йыш);

зав<5д

рабОтает

две смĕны завбд йкĕ

сменăпă

ĕçл^т * смĕна белья

пĕрре

тăхăнмăлăх кĕпе-йĕм

сменйть

(будущ.

сменк5, сменишь,

сменят; ирич. страд. прош. сме-

нĕнный)

глаг. сов. 1. что ылмаш-

тăр,

улăштăр; сменить белье кĕпе-

йĕм улăштăр 2. кого вырăнне пыр,

вырăннĕ

тăр; Иванбва в караÿле смĕ-

нит

Сергеев Иванбв вырăнне хура-

лă

Сергеев тăрăть 3. кого-что хь!ç-

çăн

пыр, хь!ççăн пул; жарÿ сменй-

ла прохлăда çантăлăк шă'рăх тă'нă

хь{ççăн сулхăнлăтрĕ

смертельный прил., смертельно

нареч. 1. вйлĕм -ĕ; вилĕмле, вилмел-

лĕ;

боец смертельно

рăнен

салтăк вил-

меллех амăннă 2. хаяр, хăрÿшă; смер-

тĕльная ненависть чĕрерĕн курай-

маннй 3. (син. чрезвычăиный) вă'йлă;

чăтмă çук, çав терй; я смертельно

устăл

Эпĕ çав терй Ывăнтăм

смерть (-и)

сущ.

жен.; множ. смбр-

ти (-ей) вйлĕм; вилнй; скоропос-

тижная смерть сăрăмсăр вйлĕм; он

погйб смертью гербя вăл паттăрсен

вилĕмĕпе вйлнĕ * смерть как ус-

т^л вилеслĕ ывăннă

смесь (-и) сущ. жен; множ. смйси

(-ĕй) хÿтăш; йрĕлчĕк; горк5чая

смесь çунакăн йрĕлчĕк

сметăна (-ы) сущ. жен. хăймă (йÿ-

çĕхни);

запрăвить салат сметăной са-

латă хăймапă юр

сметь

(наст.

см^ю, смĕешь, смеют;

повел.

ф. смей)

глаг.

несов.

хăй, хăк5

çитĕр;

не смею егб беспокбить ăнă

чăрмантармă хăймăстăп

смех (-а) сущ. муж.

кулă,

кулăш;

кулнй;

веселый смех хавăслă кÿлă

* и смех и грех кулмаллă та, пă-

шăрханмаллă та; поднЯть на смех

кулăш ту; кÿрам нă смех çын куллй

смешанный прил., смĕшанно на-

реч. хÿтăш, хутăштăрнă; смешанный

лес хÿтăш вăрмăн

смешить

(наст.

-шÿ, -шйшь, -шăт;

прич. действ. наст. -шăщий, лрош.

-шйвший;

деепр. -шă) глаг. несов.,

кого култăр; он нас всегдă смешйт

вăл пире ялăн култарăть

смешнбй прил., смешнб нареч. ку-

лăшлă,

кулмаллă; смешнбй расскăз

кулăшлă

калăв; тут нет ничегб смеш-

нбго кунтă ним кулмаллй те çук

смеЯться (наст. смек5сь, смеĕшь-

ся,

смек5тся;

повел.

ф. смĕйся, см^й-

тесь;

лрич.

действ.

наст. смек5щий-

ся,

прош.

смеявшийся;

деепр.

смеясь)

глаг. несов. 1. (ант. плăкать) кул,

ахăлтăт;

грбмко смеЯться ахăлтатсă

кул 2. над кем-чем (син. издевăться)

кул,

тăрăхлă, мăшкăллă

смйрный (кратк. ф. -рен, -рнă,

-рно,

множ. -рны и -рны;

сравн.

ст.

-рнее,

-рней; превосх. ст. -рней-

ший) прил., смирно нареч. йăвăш,

кÿнĕ,

лă'пкă, тÿл^к, сăпăр; смйр-

ный харăктер йăвăш кă'мăл; Смйр-

но! Тăп тă'рăр! (стройри салтаксе-

не хушни)

смолă

(-Ы) сущ. жен. ; множ. смб-

лы

(смол, смблам) сÿхăр; сăмалă;

елбвая смолă чă'рăш сÿхăрĕ; при-

стăл,

как смолă сÿхăр пек çЫпçăнчĕ

сморбдина (-ы) сущ. жен. хурлă-

хăн;

чĕрная сморбдина хурă хурлă-

хăн;

куст сморбдины хурлăхăн тĕ'мĕ

сморчбк

(-чкă)

сущ. муж. акă

кăмпй, кăтрă кăмпă (çуркунне ту-

хаканни)

смотреть (наст. смотрк5, смбт-

ришь, смбтрят) 1. на кого-что и во

что (син. глядеть) пăх, тинкер, кур;

смотреть в бинбкль бинокольпĕ пăх;

смотреть вперед малаллă тинкер 2.

кого-что (син. вйдеть) кур, паллăш;

пăхсă тух; смотреть кинофильм ки-

нофйльм кур 3. (син. обследовать)

кого-что пăх, тишкĕр; врач смбт-

рит больньгх тÿхтăр чйрлĕ çынсене

пăхăть 4. за кем-чем (син. ухăживать)

пăх, астÿ, асăрхă; смотр^ть за

ребĕнком ачă пăх 5. на

кого-что

(син.

оценивать) пăх, хаклă, шутлă; Как

ты на ^то смбтришь? Мĕн шутлăтăн

^сĕ кун пиркй? Ф смотри!, смотрй-

те!

в знач.

частицы

астÿ!, астă'вăр!

(асйрхаттарса

калани); смотреть не

на что пăхмăлăх та çук; смотреть в

бба сЫхă пул; смотрĕть сквозь пăль-

цы кÿрмăш пул

смуглый (кратк. ф. смугл, смуг-

лă,

смÿгло, множ. смуглЫ и смÿг-

лы) лрил. (син. тĕмный) кĕре, тĕ'т-

тĕм,

хă'мăр, хурарăх; смÿглое т^ло

кĕре

ÿт

смутйть (будущ. смущÿ, смутйшь,

смутйт; ирич. страд. прош. сму-

щĕнный) иментер, вăтантăр; сму-

тйть прйстальным взглЯдом тинкерсе

пăхнипĕ иментĕр

смутйться (будущ. смущÿсь, сму-

тишься,

смутятся; прич. действ.

прош. смутйвшийся; дееир. смутйв-

шись) имен, вăтăн; именсе кай, вă-

тансă кай, лăйăх марлăн

смущенный (кратк. ф. -щĕн, -ще-

нă,

-щенб, множ. -щены) прил.,

смущенно

нареч.

вăтăнчăк, вăтăнчăклă,

именчĕк, имĕнчĕклĕ; смущенно улы-

бăться именчĕклĕн кулкалă

смысл (-а) сущ. муж. 1. (син. зна-

чение) пĕлтерĕш; передăть смысл

прочИтанного вуланйн пĕлтерĕшне

уçса пар 2. (син. цель) тĕллĕв,

тупсăм;

смысл жИзни пÿрнăç тупсăмĕ

•* здрăвый смысл чипĕр ăс-тă'н; нет

смысла уссй çук, кăлăхăх

снарÿжи

нареч.

(ант. изнутрй) тул-

тăн;

запереть дверь снарÿжи алăкă

тултăн питĕрсе хур

снаряд (-а) сущ. муж. 1. снаряд

(тупăран пемелли); оскблки снаря-

да

снаряд ванчăкĕсĕм; снарЯды рвÿ-

тся с грбхотом снарядсем шартлатсă

çурăлăççĕ 2. снаряд (гимнастика

тумалли хатĕр)

сначăла

нареч.

1. (син. прежде) мал-

тăн,

пирвăй; сначăла подÿмай, по-

тбм отвечăй малтăн шухăшлă, ун-

тăн вара хуравлă 2. (син. снбва,

опять) çĕнĕрĕн, каллех, татăх, тĕ-

пĕр хут; все придĕтся начăть

сначă-

ла пĕтĕмпĕх çĕнĕрен пуçлама тивет

снег (-а) сущ. муж.; множ. снега

(-бв) юр; снег идет юр çăвăть; мб-

крый

снег

йĕпе

юр, юпăнчă

снегирь (-я)

сущ.

муж. ÿйăп (хĕрлĕ

пĕсехеллĕ кайăк)

снегопăд

(-а)

сущ.

муж. тăмăн, юр

çунИ;

зăвтра ожидăется сйльный сне-

гопăд

ырăн тăмăн хытă çумаллă

снежйнка (-и)

сущ.

жен. юр

пĕрчй

снежный прил. юр -ĕ;

к5рлă;

снеж-

ный покрбв юр вйтĕмĕ (çĕр çинчи);

снĕжная зимă к5рлă хĕл

снйзу

нареч.

(ант. сверху) аялтăн,

анатрăн,

аял енчен; смотрĕть снй-

зу

вверх аялтăн çÿлелле пăх

снймок

(-мка)

сущ. муж. ÿкĕрчĕк,

фотоÿкерчĕк; цветнбй снймок тĕ'слĕ

фотоÿкĕрчĕк

снИться (наст. снюсь, снйшься,

снятся;

повел. ф. снись, снйтесь;

прич.

действ.

наст.

снящийся, прош.

снйвшийся; деепр. снясь) глаг. не-

сов. тĕллен, тĕлĕкре кÿрăн; все вре-

мя снйтся одйн и тот же сон пĕрмăй

пĕр тĕ'лĕк тĕлленет

снбва

нареч.

(син. опять) çĕнĕрен,

каллех, татăх, т^пĕр хут; мы снбва

вместе эпйр каллех пĕрле

сноп (-ă)

сущ.

муж. кĕлтĕ; сноп ржи

ырăш

кĕлтй; вязăть снопы кĕлтĕ çых

снохă (-И) сущ. жен.; множ. снбхи

(снох, снбхам) кин; млăдшая сно-

хă кĕ'çĕн кин

сныть (-и) сущ. жен. серт^; щи из

сныти серте яшки

снять (оуоУщ. снимÿ, снИмешь,

снймут; прош. снял,

снялă,

сняло,

множ. сняли;

повел.

ф. снимй; ирич.

действ.

прош.

снявший; прич. страд.

прош. снятый;

деепр.

сняв)

глаг.

сов.

что

(син.

убрăть) ил, хыв; сÿ, хă'пăт;

снять крышку с котлă хурăн витти-

нĕ ил; снять корÿ с лИпы çăкă хуп-

пине сÿ 2. что (ант. надеть) хыв,

салăн,

салт; снять шÿбу кĕрĕке хыв

3. кого (син. увблить) хăтăр, кăлăр,

кăларсă яр; снять с раббты ĕçрĕн

хăтăр 4.

что

ту, ÿк^р, хатĕрл^; снять

план местности вЫрăн планне ха-

тĕрл^;

снять фотоаппарăтом фото-

аппаратпă ÿкĕр 5. что (син. арендо-

вăть)

тарă ил; снять помещĕние под

склад склад çÿрчĕ тарă ил 6. кого-

что сир, ил; снять охрăну хуралă

ил;

снять противорĕчие хирĕçлĕхĕ

сир * снять вьповор выговорă пăра-

хăçлă;

снять урожăй тыр-пулă пухсă

кĕрт;

снять кбпию кбпи ту

собăка (-и) сущ. жен. йытă; охбт-

ничья собăка сунăр йыттй; посадйть

собаку на цепь йыттă касмăкă ларт

* как собăка устăл йЫтă пек

Ывăн-

нă; он в зтом деле собăку съел вăл

ку ĕçе пйтĕ ăстă

пĕлет;

вот где со-

бăка

зарыта ăкă

мĕнре

ыйтÿ тÿпсăмĕ

собăчий лрил. йытă -ĕ; собăчий

ошĕйник йытă мă'йкăчĕ

собирăтельный прил. (син. обоб-

щĕнный), собирăтельно нареч. пĕ-

тĕмлету

'ллĕ;

собирăтельный ббраз

пĕтĕмлетÿ 'ллĕ сăнăр; говорить со-

бирăтельно пĕтĕмлетсе калă * со-

бирăтельные именă существительные

пĕтĕмлетÿ'ллĕ япалă ячĕсем (сăм.,

вырăсла:

беднота, молодежь,

листва)

собкбр (-а) сущ. муж. (сокр.: сбб-

ственный корреспондент) собкбр,

хăмăр кор.; собкбр газеты хаçăт соб-

кбрĕ

соблюдать

(наст.

-ăю, -ăешь, -ăют)

глаг.

несов., что уя, пă'хăн, пурнăç-

лă,

тыт; соблюдăть дисциплину дис-

циплинăнă пă'хăн; соблюдăть пост

тИпĕ

тыт (тĕн

йĕркипе)

сбболь (-я)

сущ.

муж.;

множ.

сббо-

ли (-ей) и соболЯ (-ей) кăш (паха

тирлĕ

чĕр

чун)

соббр (-а) сущ. муж. соббр (хула-

ри тĕп чиркÿ)

собрăние (-я(

сущ.

сред.

1. пуху; со-

брăние акционеров

ăкци

тытакансен

пÿхăвĕ 2. пÿхă; собрăние картин

ÿкерчĕксен пуххй; пблное собрăние

сочинений çырнисĕн туллй пуххИ *

законодăтельное собрăние закбн кă-

ларакăн пухÿ (парламент)

собрăть

(будущ.

соберÿ, соберĕшь,

соберÿт; прош. -ăл, -алă, -ăло,

множ.

-ăли;

повел.

ф. соберИ; прич.

страд. прош. сббранный) глаг. сов.

кого пух, пуçтăр, пĕрлештер; со-

брăть

сельчăн на пбмочь ял çынни-

сене нимене пух 2. что пуçтăр, кап-

лантăр,

туян; собрăть коллĕкцию

монет вак укçă коллекцийĕ пуçтăр

3. что пухсă

кĕрт,

тат, кăлăр; со-

брăть вИшню чиĕ çырлй тат 4. что

(син. приготбвить) хатĕрле; собрăть

вĕщи

в дорбгу çулă тухмă кирлине

хатĕрле; собрăть поесть апăт хатĕр-

ле 5. что (ант. разобрăть) пух, пуç-

тăр,

пухсă хатĕрлĕ; разобрăть и со-

брăть ружье пăшалă сÿтсĕ пуçтăр

собрăться (будущ. соберÿсь, со-

берĕшься, соберÿтся; прош. -ăлся,

-ăлась и -алăсь, -ăлось и -албсь,

множ.

-алйсь и -ăлись;

повел.

ф. со-

берйсь, соберитесь; лрич. действ.

прош.

-ăвшийся;

деепр.

-ăвшись)

глаг.

сов. 1. (ант. разойтйсь) пÿхăн, пуç-

тăрăн,

пĕрлĕш; собралИсь все члĕ-

ны кружкă кружокрă тăракансĕм пÿр-

те пуçтăрăннă 2. 1 и 2 л. не употр.

пÿхăн,

каплăн; у меня собралбсь

мнбго

книг мăнăн

кĕнекĕ

нумăй

пÿхăнчĕ 3. (син. приготбвиться) ха-

тăрлĕн,

шут тыт, тĕллĕв тыт; со-

брăться в гбсти хăнанă каймă хатĕр-

лĕн;

мы собрăлись поĕсть эпИр апăт

çимĕ шут тЫтрăмăр * собрăвшись

с сйлами пĕ'тĕм вăй-халă пухсă; со-

брăться с дÿхом хăк5 çитĕр; собрăл-

ся дождь çÿмăр килĕт

сббственность (-и) сущ. жен.

хăрпăрлăх, пÿрлăх; госудăрственная

сббственность патшăлăх хăрпăрлăхĕ;

частная сббственность ÿйрăм хăр-

пăрлăх, пăйăр хăрпăрлăх; коллек-

тйвная сббственность ÿшкăнлă хăр-

пăрлăх; прăво сббственности на зем-

лю

çĕр хăрпăрлăхĕн правИ; полу-

чйть в сббственность харпăрлăхă

ил

сббственный ирил. 1. хă'йĕн (хă-

мăн,

хă'вăн); хăрпăр -ĕ, хăрпăр хă'й-

ĕн;

сббственный дом хăрпăр çÿр-

чĕ;

я видел сббственными глазă-

ми йпĕ хам куçпă кÿртăм; увблить-

ся с раббты по сббственному желă-

нию хăрпăр кăмăлăпе ĕçрăн тух 2.

сббственно или сббственно говорЯ

вводн. сл. тĕрĕссипĕ каласăн * сбб-

ственные нменă пăйăр ятсем (чĕлхе

пĕлĕвĕнче- çын, вырйн т. ыт. ячĕ-

сем,

сăм.:

Николай,

Мускав,

Çавал)

сова (-Ы) сущ. жен.;

множ.

сбвы

(сов,

сбвам) тăманă; сова - ноч-

нбй хищник тăманă - çĕрлехй çă'т-

кăн кăйăк

совершеннолĕтний ирил. çИтĕннĕ,

çитĕнсе çйтнĕ, ар

çулне

çйтнĕ (18

çула); совершеннолĕтняя девушка

çйтĕннĕ хĕр

совершИть (будущ. -шÿ, -шИшь,

-шăт;

ярич. страд. прош. -шĕнный)

глаг. сов. ту, пурнăçлă; совершИть

пбдвиг

пăттăр ăç ту; совершйть ком-

мĕрческую

çдĕлку

суту-илу' кйлĕшĕвĕ

ту

сбвесть (-и) сущ. жен. нăмăс, сб-

весть; чун; с чйстой сбвестью тасă

чунпă;

он потерЯл сбвесть вăл на-

мăсă

çухăтнă * сдĕлано на сбвесть

пйтĕ тĕ'плĕ

тÿнă;

по сбвести говорЯ

вводн.

сл. чăннипе каласăн; для очй-

стки сбвести ÿкĕнмелле пуласрăн

совет (-а) сущ. муж. 1. (син. реко-

мендăция)

канăш,

сĕну', сÿнăм; дать

совет канăш пар 2. канăш (суйлавлă

орган);

Госудăрственный Совет Чу-

вăшской

Республики Чăвăш Респуб-

ликйн Патшăлăх Канăшĕ 3. совбт

(1917

çул

хыççăн

пирĕн

çĕршывра

çи-

рĕпленнĕ,

халĕ пăрахăçланнй тытăм

органĕсен

ячĕ); райбнный Сов^т ра-

йбн Совечĕ

советовать

(наст.

-тую, -туешь, -ту-

ют;

повел.

ф. -туй;

деепр.

-туя) глаг.

несов., кому что или с

неопр.

ф. ка-

нăш пар, сĕн; советую тебе ббль-

ше чит^ть санă ытларăх вуламă

сĕнетĕп

совĕтоваться (наст. -туюсь, -ту-

ешься,

-туются;

повел.

ф.

-туйся, -туй-

тесь;

ирич. действ. наст. -тующий-

ся,

ирош. -товавшийся; деелр. -туясь)

глаг. несов., с кем канашлă, канăш

ту; совĕтоваться с друзьЯми туссем-

пĕ канăш ту

совĕтский ирил. совĕт-ĕ; совĕтский

строй совет йĕркй; Советский Со-

юз Совет Сок5зĕ

(историре

пулнă

çĕр-

шыв

ячĕ)

совещăние (-я) сущ. сред. канаш-

лÿ;

дирĕктор провел совещăние ди-

рăктор

канашлу ирттерчĕ

совместньш лрил. (син. ббщий), со-

вместно

нареч.

пĕрлехй, пĕрле; рабб-

тать совмесгно пĕрлĕ

ĕçлĕ;

совместное

предприятие

пĕрлехй

предприяти ( икĕ

çĕршыв

фирма

йĕркелеш)

совремĕнный прил., совремĕнно

нареч. 1. (син. тепăрешний) хальхи,

пйрĕн

вăхăтрй; совремĕнная эпбха

хальхи саманă 2. (ант. отстăлый)

çĕ'нĕ,

хальхй, малтă пыракăн; со-

времĕнные технолбгии малтă пыра-

кăн технологисĕм

совсĕм нареч. пĕтĕмпех, йăлтăх,

пачăх;

вуç^х,

кăшт

та; совсĕм не

слышно вуçĕх илтĕнмĕст; я совсĕм

забыл об зтом ^пĕ кун çинчĕн па-

чăх мансă кăйнă

согласйться

(будущ.

-ашÿсь, -асйшь-

ся,

-асятся; иовел. ф. -асйсь, -асй-

тесь;

ирич.

действ.

прош. -асИвший-

ся;

деепр.

-асйвшись)

глаг.

сов.,

с кем,

на что и с неопр. ф.

кйлĕш,

çурăç;

согласйться в цене хак çурăç; я со-

гласился с ним ^пĕ унпă килĕшрĕм

согласный

ирил., соглăсно нареч.

на что килĕшлĕ, килĕшÿ'ллĕ; ки-

лĕшекăн,

йышăнакăн; мы соглас-

ны с

вăми

эпйр сирĕнпе килĕшетпĕр

(син. гармонический) çураçÿллă,

килĕшÿ'ллĕ,

ĕнерÿ'ллĕ; соглăсное

звучăние голосбв в хбре хортй сасă-

сĕм килĕшÿ'ллĕ янранИ 3. соглас-

но

чему,

предлог

с дат. п., соглăсно

чем,

предлог

твор.

п. килĕшÿ'ллĕн,

тă'рăх; соглăсно закбну законпă

килĕ-

шÿ'ллĕн

согласный

прил.: согласные звÿки

хÿпă

сасăсем

согласовăть

(будущ.

-сÿю, -сÿешь,

-сÿют; повел. ф. -сÿй; ирич. страд.

прош.

-сбванный)

глаг.

сов.,

что

с кем-

чем килĕштер, калаçсă

кйлĕш;

со-

гласовăть вопрбс с дирĕкцией зав<5-

да

ыйтÿ пиркй завбд дирекцийĕпе

калаçсă кИлĕш

согласовăние (-я) сущ.

сред.

1. ки-

лĕшÿ',

татăлÿ; килĕшни, калаçсă

татăлнй;

провестИ согласовăние ка-

лаçсă тăтăл 2. килĕштерÿ';

килĕш-

тернй

(грамматикăри

çыхăну

тĕсĕ

пăхйнакан сймах тĕп сăмахăн фор-

мине

евĕрлени,

сăм.,

вырăсла:

летний

денъ,

летнего

дня,

летними

днями)

соглашение (-я)

сущ.

сред.

килĕшÿ',

татăлÿ;

килĕшнй, татăлнй; заклю-

чйть соглашение килĕшÿ' ту

согнуть (будущ. -нÿ, -нĕшь, -нÿт;

прич.

страд. прош. сбгнутый) глаг.

сов., кого-что ав,

кÿкăрт,

хуçлăт; со-

гнуть гвоздь пăтанă кукăрт

согнуться (будущ. -нÿсь, -нĕшься,

-нÿтся;

повел. ф. -нйсь, -нйтесь;

прич.

действ. прош. -нÿвшийся; де-

епр. -нÿвшись) глаг. сов. ăвăн, кÿ-

кăрăл,

пĕ'кĕрĕл, хуçлăн

согрĕть (будущ. -6ю, -еешь, -еют;

повел.

ф. -ей; прич.

страд.

прош. -ĕт-

ый)

глаг.

сов., кого-что ă'шăт, вĕри-

лентер; согреть чай чей вĕрилентер;

сблнце согрĕло зĕмлю хĕвĕл çĕрĕ

ă'шăтрĕ

согреться (будущ. -еюсь, -еешься,

-еются;

повел. ф. -ейся, -ĕйтесь;

прич.

действ.

прош.

-ĕвшийся;

деепр.

-евшись) глаг. сов. ă'шăн; вĕрилен;

мы согрелись у кострă эпИр

кăвăйт

умĕнче ă'шăнтăмăр

сбда (-ы) сущ. жен. сбда; питье-

вЯя сбда апăт содй

содержăние (-я) сущ. сред. 1. ус-

рăв, тивĕçтерÿ'; усранй, тивĕçтер-

нИ;

содержăние престарелых

вăтă

çынсенĕ усранй 2. содержăни, тупсăм,

пĕлтĕрĕш; рассказăть содержăние

прочйтанного вуланй çинчен кала-

сă пар 3. хисеп, тÿпе; содержăние

кислорбда в вбздухе сывлăшрй кис-

лорбд тÿпй 4. тупмаллй

(кĕнеке

вĕçĕ-

нчи кăтарткăч)

содрÿжество (-а)

сущ.

сред.

1. туслăх,

килĕшÿ',

туслă çыхăну; твбрческое

содрÿжество тÿслă пултарÿ ĕ 'çĕ 2.

пĕрлешÿ'; Содрÿжество Незавйси-

мых Государств Пăхăнмăн Патша-

лăхсĕн Пĕрлешĕвĕ

соединйть

(будущ.

-шб, -нйшь, -нят;

прич.

страд.

прош.

-нĕнный)

глаг.

сов.

кого-что пĕрлештер, пĕр ту; сое-

динить усилия

вăйсене

пĕрлештер 2.

что сып, сыпăнтăр, çыхăнтăр; со-

единйть трÿбы пăрăхсене сыпăнтăр

3. кого-что с кем-чем çыхăнтăр,

çыхăнÿ ту; соединить по телефбну

телефонпă çыхăнтăр

соединиться

(будущ.

-нк5сь, -нйшь-

ся,

-нятся; иовел. ф. -нйсь, -нйтесь;

прич.

действ. прош. -нйвшийся; де-

епр. -нйвшись)

глаг.

сов. 1. пĕрлеш,

пĕр пул; фИрмы соединились фир-

мăсĕм пĕрлĕшрĕç 2. 1 и 2л. неупотр.

сЫпăн,

çЫхăн; проводă соединйлись

пралуксем сыпăнчĕç 3. çЫхăн, çы-

хăнÿ

йĕркелĕ; соединиться с Чебок-

сăрами по телефбну Шупашкарпă

телефонпă çь!хăн

сожалеть (наст. -ĕю, -ĕешь, -ĕют)

глаг. несов., о ком-чем и с союзом

«что» пăшăрхăн, кулян, ÿ 'кĕн;

шеллĕ,

хĕрх^н; сожал^ть о напрăс-

ных затрăтах ÿсăсăр тăкăк тунăшăн

кулян

созвăть (будущ. созовÿ, созовĕшь,

созовÿт; иовел.

ф.

созовй; ирич.

страд.

прош. сбзванный) пух, пуçтăр, йЫ-

хăр,

чĕнсĕ пух; созвăть гостей хăнă

пуçтăр

сознăние (-я) сущ. сред. 1. ăс, ăс-

тă'н,

ăн-сĕ'м; человек обладЯет со-

знăнием этĕмĕн ăс-тă'н пур 2. тăн,

ăн;

потерЯть сознăние тăнă çухăт;

прийти в сознăние тăнă кĕр 3. (син.

понимăние) ăнланÿ, ăнкарÿ,

туйăм;

ăнланнй, ăнкарнй, туйнй; сознăние

опЯсности хăрушлăхă ăнланнй

сознăтельный прил., сознăтельно

нареч. 1. ăс-тă'нлă, ăн-сĕ'млĕ; чело-

в^к — существб сознательное

эт^м - ăс-тă'нлă янавăр 2. ăнла-

нÿллă,

ăнкарÿллă; ăнланакăн,

ăнкаракăн;

сознăтельно относйться к

учĕбе ăнланÿллăн тимлесе

вĕрен

(син.

намеренный) ятăрлă, юрй; он

сознăтельно скрывăет прăвду вăл

чăннине юрй каламăсть

сознăться (будущ. -ăюсь, -ăешься,

-ăются;

повел.

ф. -ăися, -ăитесь; прич.

действ.

прош. -ăвшийся;

деепр.

-ăв-

шись) глаг. сов. йЫшăн,

кйлĕш,

ан

тун;

сознăться в своĕй ошибке

хăрпăр

йăнăшне

йЫшăн

созрĕть (будущ. -6ю, -еешь, -еют;

прич.

действ.

прош.

-ĕвший)

глаг.

сов.

пиç,

пиçсе çит; вишня созрĕла чие

çырлй пиçсе çйтнĕ

сбйка

(-и) сущ. жен. кĕ

'пшĕл,

сульхă (вйрман кайăкĕ)

сок (-а, в сбке и в сокÿ)

сущ.

муж.

сĕткен,

сĕт^к,

шыв; древĕсный сок

йЫвăç сĕткенĕ; березовый сок хÿрăн

шЫвĕ

сбкол (-а)

сущ

муж. кă'йкăр (çйт-

кăн кайăк)

сократйть (будущ. -ащÿ, -атйшь,

-атят; лрич.

страд.

прош. -ащĕнный)

глаг.

сов. 1. (ант. удлинйть)

кĕск^т;

сокращенная раббчая неделя

кĕскет-

нĕ ĕç эрнй 2. (син. умĕньшить; ант.

увелИчить) чакăр, пĕчĕклет; сокра-

тйть

расхбды

тăкакă чакăр

сократйться 1 и 2

л.

не

употр.

(бу-

дущ. -тйтся, -тятся; прич. действ.

прош. -тйвшийся; деепр. -тИвшись)

глаг.

сов.

(ант.

удлинйться) кĕскĕл;

путь сократился

вдвбе

çул йкĕ хут

кĕскблчĕ 2. (син. уменьшиться; ант.

возрастИ) чак, пĕчĕклен; расхбды

сократились тăкăк пĕчĕклĕнчĕ

сокращĕние (-я)

сущ.

сред.

кĕскетÿ',

чакарÿ,

пĕчĕклетÿ'; кĕскетни, ча-

карнй,

пĕчĕклетнИ; сокращĕние

штатов ĕçлекенсен йышне чакарнй

соддат (-а)

сущ.

муж.;

множ.

сол-

дăты (-ăт); салтăк; солдат пехбты

çурăн çар салтăкĕ

соленый лрил. (кратк. ф.

солĕн,

солĕна, также сблон, солонă,

множ.

солонЫ и сблоны; сравн. ст. соло-

нĕе) 1. тăвăрлă, шарăк; соленая вода

тăвăрлă шыв 2. тăварлăнă, йÿ'çĕтнĕ;

соленые 01урць1 йÿ 'çĕтнĕ хăяр *

соленое слово йĕ'плĕ сăмăх

солйдный прил., солидно нареч. 1.

(син.

прбчный, основăтельный) мă'нă,

капмăр,

тăреклĕ; солидная пос-

трбйка капмăр çурт; солидные зна-

ния тăрăн пĕлÿ' 2. (син. вăжный,

представИтельный) кĕрнеклĕ, ха-

пăллă, тăнлă; солидный мужчйна

кĕрнĕклĕ арçЫн 3. (син. авторитет-

ный,

известный) пăллă, ятлă-сÿм-

лă;

солидная фИрма пăллă фИрма 4.

(син.

значйтельный, большбй) пЫ-

сăк; зараббтать солйдную сÿмму пЫ-

сăк укçă ĕçлесе ил

солИть (наст. солк5, сблишь и со-

лйшь, сблят; лрич.

страд.

прош.

сблен-

ный;

деепр. соля) глаг. несов. 1.

тăвăр яр, тăвăр хуш; солйть суп

яшканă

тăвăр яр 2. тăварлă, йÿ'çĕт;

солИть грибы кăмпă йÿ'çĕт

сблнечный прил. 1. хĕвел -ĕ; Хĕвел

-ĕ;

сблнечные лучй хĕвĕл пайăрки-

сем;

сдлнечное затмĕние Хĕвĕл

тĕттĕмленнй 2. хĕвеллĕ, уяр; сблнеч-

ный день хĕвеллĕ кун

сблнце, Сблнце (-а) сущ. сред.

хĕвел,

Хĕвел; ЗемлЯ вращЯется вок-

рÿг Сблнца Çĕр Хĕвбл таврă çаврăн-

сă тăрăть; сблнце взошлб хĕвел

тÿхнă

* сидеть на сблнце хĕвĕл пит-

тинчĕ

лар; до сблнца хĕвĕл тухич-

чĕн

соловĕй

(-вья)

сущ.

муж. шă'пчăк;

пĕнне соловья шă'пчăк юррй

сблод (-а) сущ. муж. салăт (сйра

тумалли); ячмĕнный сблод урпă са-

лăчĕ

солбма (-ы) сущ. жен. ÿлăм; го-

рбховая солбма

пăрçă

ÿлăмĕ; стог

солбмы ÿлăм урй

солбменный ирил. ÿлăм...; ÿлăм -ĕ;

солбменная шлЯпка ÿлăм шлепке

солонина (-ы) сущ. жен. тăвар-

лăнă

аш

солбнка (-и)

сущ.

жен. тăвăр куркй

соль (-и)

сущ.

жен.;множ.

сбли

(-ей,

-ям) тăвăр; повăренная соль апăт

тăвăрĕ;

сбли нăтрия

нăтри

тăварĕ-

с^м;

добăвить в суп сбли яшканă

тăвăр хуш

сом (-ă) сущ. муж. çÿйăн (юхан

шывсенчи шултăра

пулй)

сомневăться

глаг.

несов.,

в ком-чем

и союзами

«что»,

«чтобы»

иккĕлĕн,

ан шан, шанмăсăр тăр; сомневăюсь,

что он придет вăл килессе шан-

мăстăп

сомнĕние (-я)

сущ.сред.

иккĕленÿ',

шăнăçсăрлăх, шанмăнлăх; говорИть

с сомнением иккĕленсе калăç; вне

всЯкого сомнĕния ним иккĕленмеллй

те çук; развĕять сомнĕния иккĕле-

нĕве

сирсе яр

сон (сна)

сущ.

муж. 1. Ыйхă; креп-

кий сон тăрăн ыйхă; погрузиться в

сон ыйхă пут 2. тĕ'лĕк; приснйлся

сон тĕ'лăк курăнчĕ; увйдеть во сне

тĕлĕкре кур * со сна ыйхă тĕлĕшпе

сбнный прил., сбнно нареч. Ый-

хăллă,

ыйхăлакăн; сбнное лицб Ый-

хăллă

сăн-пйт * сбнная жизнь ÿ'рĕк-

сÿ'рĕк пÿрнăç

соображăть

(наст.

-ăю,

-ăешь,

-ăют)

глаг. несов. ăнкăр, тăвçăр, ăнлăн,

чухлă;

ĕçле (ăс-луç çинчен); ничегб

не соображăю нймĕн те ăнланмăс-

тăп;

он соображăет в матемăтике вăл

математикăнă авăн чухлăть

сообщĕние (-я) сущ. сред. 1. çы-

хăнÿ;

автббусное сообщĕние автб-

бус çЫхăнăвĕ 2. (син. известие) хы-

пăр, пĕлтерÿ'; хыпарланИ, пĕлтер-

ни;

Зкстренное сообщĕние васкăвлă

хыпăр

сообщйть (будущ. -щÿ, -щИшь,

-щăт;

прич. страд. прош. -щĕнный)

глаг.

сов.,

кому

что,

о ком-чем пĕлтĕр,

хыпарлă;

об ăтом сообщИли по р^-

дио кун çинчĕн радиопă пĕлтĕрчĕç

соорудИть (будущ. -ужÿ, -удйшь,

-удят; прич.

страд.

прош. -ужĕнный)

глаг. сов., что (син. пострбить) ту,

тусă ларт, çĕклентĕр; соорудить ста-

дибн стадибн тусă ларт

сооружение (-я) сущ. сред. соору-

жени,

çурт, çурт-йĕ 'р; сооружĕ-

ния Чебоксăрской ГЭС Шупашкăр

ГЭ'Сĕн сооруженийĕсĕм

соответствие (-я) сущ.

сред.

килĕ-

шÿ'лĕх; килĕшсе тăнй, тивĕçтернй;

в соотвĕтствии с распоряжĕнием

правИтельства правйтельство

хушă-

вĕпĕ килĕшу'ллĕн

соответствовать (наст. -вую, -ву-

ешь,

-вуют; повел. ф. -вуй; лрич.

действ.

наст.

-вующий; ирош. -вовав-

ший;

деепр.

-вуя)

глаг.

несов.,

кому-

чему кйлĕш, килĕшсĕ тăр, пĕр кил;

товăр

соответствует трĕбованиям

стандăрта тавăр стандăрт ыйтнипĕ

килĕшсĕ тăрăть

соответствующий ирил. тйвĕçлĕ;

рассмотреть вопрбс в соответству-

ющем порядке ыйтăвă тйвĕçлĕ йĕр-

кепĕ

пăхсă тух

сопĕрник

(-а) сущ. муж., сопер-

ница (-ы) жен. тупăшÿçă, тăшмăн;

тупăшакăн,

хйрĕç тăракăн; он дос-

тбйный сопĕрник чемпибна вăл чем-

пионпă

ă'нăçлă тупăшăть

сбпли (-ей) сущ.

множ.;

един. со-

плЯ (-й) жен. манкă, сăмсă

сопостăвить (будущ. -влю, -вишь,

-вят; прич. действ. прош. -вивший;

прич. страд. прош. -вленный) глаг.

сов., кого-что с кем-чем танлаштăр,

шайлаштăр;

сопостăвить показăте-

ли

рăзных

лет тĕ'рлĕ

çулхй

кăтар-

тусене танлаштăр

сопровождăть (наст. -ăю, -ăешь,

-ăют; прич. страд. насгп. -ăемый)

глаг. несов. 1. кого-что

пĕрле

çÿрĕ,

пĕрле

пул (сăм., пуçлăхпа, хисеплĕ

хăнапа) 2. çыхăнтарсă пыр,

пĕрле

ту, çеммипĕ ту; сопровождăть п^-

ние тăнцем к5рă çеммипе ташлă

сопротивляться

(наст.

-яюсь, -Яешь-

ся,

-яются; ло&ел. ф. -яйся, -яйтесь;

ирич.

действ.

наст.

-яющийся, прош.

-явшийся;

деепр.

-яясь)

глаг.

несов.,

кому-чему хИрĕç тăр, хирĕç кĕр^ш,

ан пăрăн; сопротивляться

нăтиску

врагă тăшмăн тапăннине хйрĕç тăр

сор (-а) сущ. муж.

çÿ'пĕ,

çÿп-çăп;

вымести сор çÿп-çапă

шăлсă

кăлăр

сорвăть (будущ. -вÿ, -вĕшь, -вут;

прош. -ăл, -алă, -ăло,

множ.

-ăли;

ирич.

страд. прош. сбрванный) глаг.

сов.

тат,

татсă

ил;

илсĕ

пăрăх;

сорвăть

Яблоко пан улмй татсă ил; ветер со-

рвЯл шляпу çил шлепкенĕ илсĕ пă-

рăхрĕ 2. (син. нарÿшить) пăс, пĕт^р,

чар;

сорвăть урбк урокă пăс

сорвăться (будущ. -вÿсь, -вĕшься,

-вÿтся;

лрош. -ăлся, -алăсь, -албсь

и -ăлось,

множ.

-алйсь и -ăлись;

прич.

действ.

прош.

-ăвшийся;

деепр.

-ăвшись)

глаг.

сов.

1. (син. упăсть) та-

тăлсă ан, персе ан; вĕçерĕнсе ÿк;

сорвăться с лестницы пусмă çинчен

пĕрсе

ан 2. (син. освободйться) вĕ-

çерĕн;

собăка сорвалăсь с цепИ йЫтă

сăнчăртăн вĕçерĕннĕ 3. 1 и 2 л. не

употр. (ант. удăсться) путлăн, ан

ă'нăç, ан пул, ан тух; дело сорва-

лбсь ĕç тухмăрĕ * сорвăться с м^-

ста вырăнтăн тапсă сик; сорвалбсь

с языкă асăрхамăсăр каласă ятăм

соревновăться (наст. -нÿюсь,

нÿешься, -нÿются; повел. ф. -нÿй-

ся,

-нÿйтесь; прич. действ. наст.

-нÿющийся,

прош.

-новăвшийся; де-

епр.

-нÿясь)

глаг.

несов.

ă'мăрт, тÿпăш;

соревновăться в ббге ăмăртсă чуп

сорИть (наст. сорк5, сорЙшь, со-

рят; деепр. соря) глаг. несов.

çÿпĕ-

ле,

çÿпле; Не сорйте на пол! Урай-

не ан çÿ'плĕр! * сорйть деньгăми

укçă тăк

сбрный прил. 1. çÿ

'пĕллĕ,

çÿп-

çăплă;

сбрное зернб çÿп-çăплă тЫрă

çум ...; çум -ĕ; сбрные

растĕния

çум курăкс^м

сорнЯк (-ă) сущ. муж. çум кÿрăк,

çум;

полбть сорнякИ çум çумлă

сброк (-ă) числит. колич. хĕ'рĕх;

сброк рублĕй хĕ'рĕх т^нкĕ; из соро-

ка вычесть пять хĕрĕхр^н пйллĕк

кăлăр

сорбка (-и)

сущ.

жен. чакăк; гнез-

дб

сорбки чакăк йăвй; трешит, как

сорбка чакăк пек чакăлтатăть

сорт (-а) сущ. муж.;

множ.

сортă

(-бв) 1. сорт (таварăн пахалăх ша-

йĕ); мука первого сбрта пĕрремĕш

сорт çă 'нăх 2. сорт (культурăллă

усен-тăран тĕсĕ); урожăйные сортă

свеклы тÿхăçлă кăшмăн сорчĕсем

сортировать (наст. -рÿю, -рÿешь,

-рÿют; повел. ф. -рÿй) глаг. несов.

сортлă,

ушкăнлă, ÿйăр (сорт, па-

халăх, пысйкăш т. ыт. тăрăх); сор-

тировăть картбфель çĕр улмй сорт-

лă

сосбд (-а) сущ. муж., сосĕдка (-и)

жен. кÿ'ршĕ, пускйл; жить с сосе-

дями дрÿжно кÿршĕсемпе килĕштер-

се пÿрăн

соседний

прил.

кУршĕ ...; кÿ'ршĕллĕ,

кÿршĕрй, юнашăр; сосĕдняя дерĕвня

кÿ'ршĕ ял

соскучиться

(будущ.

-чусь, -чишь-

ся,

-чатся; повел. ф. -чься, -чьтесь;

прич.

действ.

прош. -чившийся; де-

епр. -чившись)

глаг.

сов. тунсăхласă

çит; я соскÿчился по дбму эпĕ

кИлшĕн тунсăхласă çйтрĕм

сослагăтельный прил:. сослага-

тельное наклонение ĕ'мĕт наклонĕ-

нийĕ

(глагол формисен

тĕсĕ,

сăм., вы-

рăсла:

поехал

бы,

взял

бы)

соснă (-Ы) сущ. жен. хыр; Иглы

сосны хыр йĕпписĕм; посадйть сбсны

хыр ларт

соснбвый ирил. хыр -ĕ; соснбвый

бор хЫрлăх, хыр вăрмăнĕ

состăв (-а)

сущ.

муж. 1.

чего

тытăм;

йыш;

включИть в состăв комИссии

комисси йышнĕ

кĕрт

хÿтăш;

тЫтăм;

химйческий состăв вещества

япалăн хйми тЫтăмĕ 3. пбезд; тяже-

ловĕсный состав йЫвăр тиенĕ пбезд

составить (будущ. -влю, -вишь,

-вят; прич. страд. прош. -вленный)

глаг. сов. 1. (син. образовăть) ту,

хайлă,

хатĕрлĕ; состăвить список

спйсок ту; составить словăрь сло-

вăрь

çырсă хатĕрле 2. 1 и 2 л. не

употр. танлăш, пул; дохбд соста-

вил миллибн рублей тупăш милли-

бн т^нкĕ пÿлчĕ 4 зто не состăвит

трудЯ ку йывăрăх пÿлмĕ

состоЯние (-я)

сущ.

сред.

1. тă'рăм,

ларÿ-тăрÿ; состоЯние погбды çан-

тăлăк тă'рăмĕ, мĕнле çантăлăк тăнИ

(син. самочÿвствие) сЫвлăх, хал;

состояние больнбго улÿчшилось

чйрлĕ

çын сЫвлăхĕ лайăхлăнчĕ 3.

(син.

имÿщество) пÿрлăх, пуянлăх,

тупрă,

мул; накопить состоЯние

мул пух * он в состоЯнии сделать

Зто вăл кунă тумă пултарăть

состоЯть (наст. -ок5, -оИшь, -оят;

прич. действ. наст. -оящий, прош.

-оявший;

деепр.

-оя)

глаг.

несов.

1. 1

и 2 л. не употр., из кого-чего тăр

(пайсенчен); ромăн состойт из трех

книг ромăн вйçĕ кĕнекерĕн тăрăть

1 и 2 л. не употр., в чем (син. за-

ключăться) пул, тИвĕç пул; В чем

состоят обЯзанности дежÿрного? Де-

журнăй тйвĕçĕ шутнĕ мĕн-мĕн кĕ-

рĕт?

3. кем-чем, в ком-чем (син. на-

ходиться) пул, шутлăн; тăр, пÿрăн;

состоять на вбинскои слÿжбе çар

службинче тăр

состоЯться (будущ. -ойтся, -оятся;

прич.

наст. прош. -оявшийся;

деепр.

-оявшись)

глаг.

сов.,

1 и 2л.

не

употр.

пул,

пулсă ирт; спектăкль не состо-

Ялся спектăкль пулмăрĕ

сосÿлька (-и) сущ. жен. тумлă

пă'рĕ; сосÿльки тЯют на сблнце тум-

лă

пă'рĕ хĕвелпе ирĕлет

сбтня (-и) сущ. жен.; множ. сбтни

(-тен)

çĕр (япала, тенкĕ

т.

ыт.); мы

истрЯтили сбтни рублей эпйр çĕр-

шĕр тĕнкĕ тăкаклăрăмăр

сотрÿдник (-а) сущ. муж., сотрÿд-

ница

(-ы) жен. ĕçт^ш, ĕçчен, ĕçле-

к^н; сотрÿдники музбя музейрă ĕçле-

кенсĕм

сотрÿдничать (наст. -аю, -аешь,

-ают) глаг. несов. 1. с кем

килĕш-

терсе ĕçле, пĕрле ĕçл^; две фирмы

сотрÿдничают йкĕ фИрма килĕштер-

се ĕçлеççĕ 2. ĕçĕ хÿтшăн; он сотрÿд-

ничает в газете вăл хаçăт ĕçнĕ хут-

шăнăть

сбты (-ов)

сущ.

множ. карăс (вĕлле

хурчĕсен);

сбты с медом пьшлă карăс

сбтый 1.

числит.

порядк. çĕ'рмĕш;

сбтый нбмер çĕ'рмĕш нбмер 2.

сущ.

сбтая (-ой) жен. сбтăй (гектарăн

çĕрмĕш пайĕ); наш участок рăвен

двадцатИ сбтым пйрăн çĕр пы-

сăкăшĕ çирĕм сбтăй

сбус (-а) сущ. муж. сбус (апата

техĕмлетмелли

юрма);

рыба

в томăт-

ном сбусе томăт сбусĕллĕ пÿлă

соха (-и) сущ. жен.; множ. сбхи

(сох, сбхам) сухă пуç (кивĕ ĕç хатĕ-

рĕ)

сбхнуть

(прош.

сох и сбхнул, сбхла,