Скворцов М.И., Скворцова А.В. Русско-чувашский словарь

Подождите немного. Документ загружается.

жа,

воровствб) çаратÿ, вăрлăв; çа-

ратнй,

вăрланй; раскрыть хищение

çаратăвă тупсă пăлăрт

хйщник

(-а) сущ. муж., хищница

(-ы) жен. çă'ткăн, тискер кăйăк,

çă'ткăн кăйăк; волк - безжЯлост-

ный хищник кăшкăр - ним хĕр-

хенÿ'сĕр çă'ткăн

хИщный (кратк. ф. хйщен, хйщ-

на,

хйщно, множ. хищны) лрил.,

хИщно

нареч.

1. тискĕр, çă'ткăн; хй-

щные

живбтные тискер кайăксем,

çă'ткăн чĕр чунсем; Ястреб - хй-

щная

птица хурчкă - çă'ткăн кăйăк 2.

(син.

жăдный) çă'тăх, хăпсăнчăк,

ĕмĕтсĕр; хйщные повăдки браконь-

еров браконьерсен хăпсăнчăк йăли-

с^м

хладнокрбвие (-я) сущ.

сред.

(син.

спокбйствие, вЫдержка; ант. волнĕ-

ние,

беспокбйство) лă'пкăлăх, пăл-

ханмăнлăх, çйрĕп кă'мăл; сохранять

хладнокрбвие лă'пкă пул, ан пăлхăн

хладнокрбвный прш. (син. спокбй-

ный,

вЫдержанный; ант. взволнб-

ванный,

беспокбйный), хладно-

крбвно нареч. лă'пкă, пăлханÿсăр,

пăлханмăн, çйрĕп кă'мăллă; хлад-

нокрбвно встрĕтить опăсность хă-

рушлăхă пăлханмăсăр

кĕтсе

ил

хлеб (-а) сущ. муж.; множ. хлебы

(-ов) и хлеба (-бв) 1. çă'кăр; бе-

лый хлеб шÿрă çăкăр; формовбй

хлеб фбрмăллă çă'кăр; горбÿшка

хлĕба çă'кăр сăмсй; испечь хлеб

çă'кăр

пĕçерсе кăлăр 2. тЫрă, тыр-

пÿл, тЫрă-пÿлă; яровые хлебă çурт-

рй,

çурхи тырăсем; озймые хлеба

кĕр тырри* уббрка хлеббв затянÿлась

тЫрă

вырассй вăрахă кайрĕ 4 вто-

рбй хлеб йккĕмĕш çă'кăр (çĕр улми(;

Хлеб да соль! Апăчĕ тÿтлă пÿлтăр!;

зарабăтывать себе на хлеб тăран-

мăлăх ĕçлесе ил; хлĕба не прбсит

çă'кăр

ыйтмăсть, пулнй кансĕрле-

мест

хлĕбный прил. çă'кăр -ĕ; хлĕбный

ларек çă'кăр лавкки

хлебобÿлочный ирил.: хлебобÿлоч-

ные издĕлия çă'кăр-бÿлка, çă'кăр

таврăшĕ

хлеборбб (-а)

сущ.

муж. (син. зем-

леделец) çĕр ĕçченĕ

хлебосбльный прил. (син. гостепри-

ймный) таравăт, вашавăт

хлев (-а, о хлеве, в хлевÿ) сущ.

муж.; множ. хлевă (-бв) витĕ; утеп-

ленный хлев ă'шă вите; овбчий хлев

сÿрăх витй

хлестать (наст. хлещÿ, хлещешь,

хлĕщут; йовел. ф. хлещй; ирич.

действ.

наст. хлещущий,

прош.

хле-

стăвший;

прич. страд. прош. хлĕс-

танный;

деепр. хлещă) глаг. несов.

кого-что (син. бить, ударять) çап,

вĕт, вĕтелĕ, хулăлă, çатлаттăр; хле-

ст^ть конЯ кнутбм лашанă пушăпă

çатлаттăр; хлестЯть прутбм хулăлă,

хулăпă

çап 2. 1 и 2 л. не употр. çу,

тăк, шарлаттăр, чашлаттăр; дождь

так и хлещет çÿмăр чашлаттарăть

кăнă

хлбпать (наст. -аю, -аешь, -ают)

глаг. несов. 1. (син. ударять, бить)

çап,

çатлаттăр, шатлаттăр; хлбпать

по спинĕ çурăмрăн çатлаттăр 2. (син.

грбхать) хуп, шанлаттăр, кĕрслет-

т^р;

хлбпать двĕрью алăкă шанлат-

тарсă хуп 3. (син. аплодйровать) ăлă

çуп;

артйсту дблго хлбпали артистă

нумайччĕн ăлă çупсă саламлăрĕç

хлбпковый прил. çĕр мăмăк -ĕ;

хлбпковое волокнб çĕр мăмăк сÿ'сĕ

хлбпок

(-пка)

сущ. муж. çĕр мă-

мăк; посĕвы хлбпка çĕр мăмăк уйĕ-

с^м

хлопотать (наст. -очÿ, -бчешь,

-бчут; повел. ф. -очй; прич. действ.

наст. -бчущий, прош. -отăвший; де-

епр. -очă)

глаг.

несов. 1. (син. зани-

мăться) ĕçле, тăрмăш, аппалăн; ста-

рÿшка

хлопбчет по хозЯйству кăр-

чăк килтй ĕçсемпе тăрмашăть 2. о

чем или с союзом

«чтобы»

(син. до-

бивăться) тă'рăш, ыйт, ыйтсă

çÿрĕ;

хлопотать о пенсии

пĕнси

пиркй

тăрăшсă çÿрĕ

хлопотлйвый прил. 1. (син. затруд-

нйтельный, слбжный) кă'ткăс, чăк-

рăш,

чăрмăвлă; хлопотлйвое дело

чăрмăвлă ĕç 2. (син. суетлйвый) кă-

нăçсăр, ĕ'çлĕ, ÿ'рĕк, вĕткелĕнчĕк;

тăрмашакăн;

хлопотлИвая жĕнщи-

на ÿ'рĕк хĕрăрăм

хлбпоты (хлопбт, хлбпотам) сущ.

множ.

1. (син.

делă,

заббты) ĕç, ĕç-

пуç, тăрмашÿ, чăрманÿ; тăрмашнИ,

чăрманнй; хлбпоты по дбму кил-

çуртрй ĕç-пÿç 2. (сик. прбсьбы, хо-

дăтайства) тăрăшÿ, ыйту; тăрăшнй,

ыйтнй;

хлбпоты оказăлись бесполез-

ными ыйтсă çÿренй ÿсăсăр пÿлчĕ Ф

хлопбт пблон рот погов. ĕç мăй та-

рăн

хлопчатобумажный ирил. çĕр мă-

мăк ...; çĕр мăмăк -ĕ; хлопчатобу-

мăжная

ткань çĕр мăмăк пусмй Ф

хлопчатобумăжный комбинăт пир-

ăвăр комбинăчĕ

хлор (-а)

сущ.

муж. хлор (хими

эле-

менчĕ - хаяр

шйршăллй

газ)

хлорИровать (наст. -рую, -руешь,

-руют; прич. страд. прош. -рован-

ный)

глаг.

сов. и

несов.,

что хлорлă

(тасатас

тĕллевпе

хлор хушни çин-

чен);

хлорИрованная вода хлорлăнă

шыв

хмель (-я)

сущ.

муж.

хăмлă;

план-

тация хмеля хăмлă пахчИ;

шИшка

хмбля хăмлă пучаххИ; собирăть

хмель хăмлă тат

хмÿрить (наст. -рю, -ришь, -рят;

повел.

ф.

хмурь)

глаг.

несов.,

что

(син.

мбрщить)

пĕркеле

(кăмăлсăррăн);

хмÿрить брбви куç харшине пĕрке-

ле

хмÿриться (наст. -рюсь, -ришь-

ся,

-рятся;

повел.

ф. -рься, -рьтесь;

прич.

действ.

наст. -рящийся, прош.

-рившийся;

деепр.

-рясь)

глаг.

несов.

пĕркеле

(пит-куçа); он недовбль-

но хмÿрится вăл пит-куçне кă'мăл-

сăррăн

пĕркелет

2. 1 и 2

л.

не

употр.

(ант. проясняться) ăмăрлăн, пă'сăл;

погбда хмÿрится çантăлăк ăмăрла-

нăть

хмÿрый прил., хмÿро

нареч.

1. (син.

угрюмый;

ант. весĕлый) çиллес,

сивлек, кă'мăлсăр; хмÿрое лицб

кă'мăлсăр сăн-пит; он хмÿро по-

смотрел на нас вăл пйрĕн

çине

çил-

лессĕн

пăхсă

йлчĕ 2. (син. ненăст-

ный,

сÿмрачный; ант. ясный) ă'мăр,

пĕ'лĕтлĕ; хмÿрый день пĕ'лĕтлĕ

кун

хббот (-а) сущ. муж. хббот (слон

йышши чĕр

чунсен

вăрăм сăмси); хб-

бот

мăмонта

мăмонт

хббочĕ

ход (-а и -у, о хбде, в хбде, на

ходÿ) сущ. муж.;

множ.

хбды (-ов),

ходы (-бв) и

хоцй

(-бв) 1. (син. дви-

жение) кÿçăм, ÿтă; куçнй,

утнИ,

пынй;

два часЯ хбду утмаллй йкĕ се-

хĕт;

разговăривать на ходÿ калаçсă

ут;

дать зăдний ход каяллă куç; дать

ход д^лу ĕçĕ тĕпчеме пуçлă 2. (син.

развйтие, развĕртывание) аталанÿ;

аталаннй;

ход событий ăçсбм ата-

лансă пынй 3. (син. дĕйствие, рабб-

та) ĕç; ĕçленй; тбчный ход часбв

сехет тĕ'рĕс çÿренй 4. çÿренй, тух-

нй,

шуçтарнй (сăм., шахматла вы-

лянă чух); Ваш ход! Сйрĕн çÿремел-

ле!

* парăдный ход чăплă ăлăк

(пысăк çуртăн малти пайĕнчи); ход

сообщения чăвнă çул, çыхăнÿ

окбпĕ;

пустйть в ход тапратсă яр;

хбду не давăть çулă пÿл, чарсă ларт;

прямым хбдом тÿррĕнех

ходйть (наст. хожÿ, хбдишь, хб-

дят; прич. действ. наст. ходящий,

прош. ходйвший; деепр. ходя) глаг.

несов. 1. çÿре, ут, утсă çÿр^; ходить

босикбм çаррăн çÿрĕ; ребĕнок

нăчал

ходйть ачă утмă пуçлăрĕ 2. çÿрĕ, куç,

куçсă тăр; поездă хбдят регулЯрно

поездсем йĕрк^ллĕ çÿрĕççĕ 3. çÿрĕ,

тă'хăн,

тăхăнсă çÿрĕ; ходмть в шу-

бе кĕрĕкпĕ çÿрĕ, кĕ'рĕк тăхăнсă çÿрĕ

за кем (син. заббтиться, ухăжи-

вать) пăх, тă'раш; ходйть за боль-

ными чйрлĕ çынсенĕ пăх 5. çÿрĕ, тух;

ходйть конем лашапă çÿрĕ (шахмат

вăййинче) * часы хбдят тбчно се-

хĕт

тĕ'рĕс çÿрĕт; ходйть в ат^ку ата-

кăнă кай, тăшманă тăпăн; ходИть

на голове пуçсăрлăн, йртĕх; ходйть

пб

миру

ыйткаласă çÿре, кĕлмĕçлĕн

ходьбă (-Ы) сущ. жен. (ант. бег)

ÿтă,

утнй; спортивная ходьбă спорт

уттй;

уст^ть от ходьбы утсă Ывăн

ходЯчий лрил. 1. (ант. лежăчий)

çÿрекĕн,

утакăн; ходЯчий больнбй

утсă çÿрекен чйрлĕ çын 2. (син. упот-

ребйтельный) тă'тăш, ăнлă сăрăл-

нă;

ходячее выражение тă'тăш ка-

лакăн

пуплерĕш

хозЯин (-а) сущ. муж., хозЯйка

(-и) жен.;

множ.

хозяева (-ев) хуçă;

хозЯин дбма

çурт

хуçй, кил хуçИ;

расчетливый хозЯин перекĕтлĕ хуçă

* он - хозЯин своегб слбва вăл

хă'йĕн сăмахнĕ тытăть

хозяйничать

(наст.

-аю,

-аешь,

-ают)

глаг.

несов.

хуçă

пул,

хуçăлăх тьгг; ра-

зÿмно

хозЯйствовать хуçалăхă тĕрĕс

тьггсă пыр 2. хуçалăн, пуçтахлăн; он

хозЯйничает как в своем дбме вăл

хă'йĕн килĕнчй пек хуçаланăть

хозЯйственный прил., хозЯйствен-

но

нареч.

1. хуçăлăх -ĕ; хозЯйствен-

ная дĕятельность хуçăлăх

'çĕ-хĕ

'лĕ;

хозЯйственные товăры хуçăлăх тава-

рĕсĕм 2. (син. расчĕтливый) типтĕр-

лĕ,

перекĕтлĕ, тĕ'плĕ; хозЯйствен-

ный человек тĕ'плĕ çын; хозЯй-

ственно

вестй дĕло ĕçĕ типтĕрлĕ ту-

сă пыр

хозяйство (-а) сущ. сред. 1. (син.

эконбмика) хуçăлăх; рыночное хо-

зЯйство рьгаок хуçăлăхĕ; натурăль-

ное хозЯйство натÿрăллă хуçăлăх

(пурăнма мĕн кирлине харпйр

вăйĕпе

туса илни); сельское хозЯйство ял

хуçăлăхĕ; нарбдное хозяйство стра-

ны çĕршЫвăн хăлăх хуçăлăхĕ 2. (син.

предприйтие) хуçăлăх; бпытное хо-

зяйство сăнăвлă хуçăлăх; фĕрмерское

хозяйство фĕрмер хуçăлăхĕ 3. ху-

çăлăх,

хăтĕр-хĕ'тĕр, ă'птăр-кăптăр;

обзавестйсь охбтничьим хозяйством

сунăрçă хăтĕр-хĕ

'тĕрĕ

туян * хлопо-

тЯть по хозЯйству кил-çуртрй ĕçпе

тăрмăш

хозЯйствовать (наст. -твую, -тву-

ешь,

-твуют) глаг. несов. хуçăлăх

тыт, хуçă пул; хозяйствовать эко-

нбмно хуçалăхă перекетлĕ тытсă

пыр

хоккейст (-а)

сущ.

муж. хоккейст,

хоккейçă; фбрма хоккеИста хок-

кĕйçă

тÿмĕ

хоккей (-я) сущ. муж. хокк^й

(конъкипе шайба е мечĕк хăваласа

выляни);

хоккей с шăйбой шăйбăллă

хоккĕй;

хоккĕй на траве кÿрăк çин-

чи хоккĕй; первенство по хоккею

хоккĕй ă'мăртăвĕ; играть в хоккĕй

хоккейлă

выля

хоккейный прил. хоккĕй -ĕ; хок-

кĕйная площăдка хоккĕй площадкй

холĕра (-ы) сущ. жен. халĕр (ере-

кен хăрушă чир); эпидемия холĕры

халер чйрĕ сарăлнй

холестерйн (-а) сущ. муж. холес-

терйн (çуллă апатран ÿт-пÿре пу-

хăнакан

сывлăхшăн

сиенлĕ

япала)

холм (-ă)

сущ.

муж.

(син.

возвышен-

ность) сăрт, тĕмескĕ, тăвайккй;

лесИстый холм вăрмăнлă сăрт; мо-

гильный холм вил тăпрй, масăр

тĕмески

холмИстый ирил. (ант. равнйн-

ный) сă'ртлă, сăртлăнкă, тĕмескĕл-

лĕ;

холмйстая местность сă ртлă вЫ-

рăн

хблод (-а) сущ. муж. (син. стужа;

ант. теплб, жарă) сйвĕ; лютый хблод

шартламă сйвĕ; дрожăть от хблода

сивĕпе чĕтрб; в открьпую дверь пах-

нуло хблодом ÿçă алăкрăн сйвĕ çăпрĕ

холодец

(-дцă)

сущ.

муж. (син. сту-

день) стутĕн, стÿдень; холодец из

телЯчьих нбжек пăрÿ урй стÿтĕнĕ

холодильник (-а) сущ. муж. холо-

дйльник, сйвĕткĕч; домăшний хо-

лодИльник кил холодйльникĕ; хра-

нйть

продукты в холодйльнике апăт-

çимĕçĕ холодильникрă усрă

холбдный (кратк. ф. хблоден, хо-

лоднă,

хблодно,

множ.

хблодны и

холоднЫ;

превосх.

ст. холоднейший)

прил.,

хблодно нареч. 1. (син. сту-

дĕный;

ант. тĕплый, горячий, жăр-

кий) сйвĕ; холбдный

ветер

сйвĕ çил;

сегбдня

хблодно в знач. сказ. паян

сйвĕ;

подăть холбдные блюда сИвĕ

апатсем пар (салат, пулă, кăлпасси

йышшисем) 2. (син. равнодÿшный,

неприязненный; ант. приветливый,

тĕплый) сивлĕк, сИвĕ, кă'мăлсăр,

чÿрăс; холбдное сердце сивлек чĕр^;

холбдное обращение продавцбв с

покупателями сутуçăсем тавăр иле-

кенсемпе чÿрăс пулнй 4 холбдное

орÿжие сйвĕ хĕç-пăшăл, хĕç таврăшĕ;

холбдная одежда ăшăтмăн тумтйр

холостбй прил. (ант. женăтый)

хусăх,

авланмăн; он ещĕ хблост вăл

авланмăн-ха

холостЯк (-ă)

сущ.

муж. хусăх, ав-

ланмăн çын

холст (-ă) сущ. муж. пир; домо-

ткăный холст килте те"ртнĕ пир;

белйть холсты пир шурăт

холщбвый лрил. пир...; холщбвая

рубăха пир

кĕпе

хомут (-ă) сущ. муж. хă'мăт, сÿс-

мен;

надĕть на конЯ хомут лашанă

хă'мăт тăхăнтăрт

хомЯк (-ă) сущ. муж. арлăн; нора

хомякă арлăн

шă'тăкĕ

хор (-а) сущ. муж.;

множ.

хоры

(-6в) и хбры (-ов) 1. хор (юрлакан-

сен пысăк ушкăне); шкбльный хор

шкул хбрĕ; хор ветерăнов труда ĕç

ветеранĕсĕн хбрĕ; петь в хбре хор-

тă юрлă 2. хор

(юрăçсен

ушкйнĕ вал-

ли

çырнă

хайлав)

хореогрăфия (-и) сущ. жен. хоре-

огрăфи (театрти ташă ăсталйхе)

хорек (хорькă), хорь (-я) сущ.

муж. пăсарă (кушак пысăкăш çăткăн

чĕр чун); хорек задушил кÿрицу пăса-

рă чăх тЫтнă

хормейстер (-а)

сущ.

муж. хормĕй-

стер,

хор ертÿçИ

хоровбд (-а) сущ. муж. вă'йă кар-

тй,

к5рă картИ; веснбй молодĕжь вб-

дит хоровбды çуркунне çамрăксем

карталансă вă'йă выляççĕ

хоровбй прил. хор -ĕ; хоровбе пе-

ние хорпă юрланй

хбром

нареч.

хорпă, ушкăнпă; петь

хбром хорпă юрлă

хоронйть (наст. -оню, -бнишь,

-бнят) глаг. несов. 1. кого пытăр

(вилнĕ çынна); ветерăна хоронИли с

оркестром ветеранă оркестрпă пы-

тăрчĕç 2. что ман,

мăнăç

ту, ма-

нăçă

кăлăр; хоронИть мечты ĕмĕтсе-

не

мăнăç

ту

хорошĕнько

нареч.

лăйăххăн, лăйăх

кăнă,

вă'йлă, хь!тă; мы хорошбнь-

ко ноели перед дорбгой çулă тухăс

ÿмĕн эпИр лăйăх кăнă çйрĕмĕр

хорбший (кратк. ф. -бш, -ошă,

-ошб,

-ошИ; в знач. сравн. ст. луч-

ше и лучший;

превосх.

ст. лÿчший)

ирил.,

хорошб

нареч.

1. (ант. плохбй,

дурнбй) лăйăх,

авăн;

хорбшая пй-

ща лăйăх апăт; за Вблгой хорошб

отдыхать А'тăл йăлăмĕнче канмă

авăн

2. (син. блйзкий)

авăн,

çывăх;

он мой хорбший приятель вăл ман

çывăх тус 3. (син. большбй, значйтель-

ный) пысăк, чылăй, самăй; съесть

хорбшую

пбрцию

кăши

самаях пă тă

çи 4. в

кратк.

ф. (син. красйв, мило-

вйден;

ант. дурĕн) чипĕр, хитре,

илемлĕ,

хÿ'хĕм; дĕвушка бчень хо-

рошЯ хĕр пйтĕ чип^р 5. хорошб сущ.

нескл. сред. (син. «четыре») «авăн»

(вĕренÿри

хаклав палли, «4») 6. хо-

рошб

частица, выражает согласие

(син. да)

авăн,

к5рĕ, юрăть; Хоро-

шб,

придÿ

тудЯ Ю'рĕ, Зпĕ унтă

пырăп * лÿчше

нĕкуда

лайăхрăн та

лăйăх; хорошб бы

частица,

выража-

ет пожелание юрăтчă, авăнччĕ,

пă'смĕччĕ

хорÿгвь (-и) сущ. жен. хорÿгвь

(Иисус Христос е çветтуй сйнĕллĕ

чиркÿ

ялавĕ)

хотеть (наст. хочÿ, хбчешь, хб-

чет, хотйм, хотйте, хотят; повел.

ф.

не

употр.;

прич.

действ.

наст. хо-

тящий,

лрош. хотевший)

глаг.

несов.,

кого-чего, кого-что с

неопр.

ф. или с

союзом

«чтобы»

(син. желăть, наме-

ревăться,

стремйться) кă'мăл ту,

çун;

-асшăн

(-есшĕн)

пул; -ас(-ес)

те;

-ас(-ес) кил; я хочÿ есть мăнăн

çи^с кил^т; делăй что хбчешь ху

тăвăс тенине ту * как хбчешь сан

кăмăлÿ; хбчешь не хбчешь ирĕксĕ-

р^х, кăмăлă пусарсă

хотеться (наст. хбчется;

будущ.

бу-

дет хотеться, прош. хотĕлось) глаг.

безл.,

кого-чего,

что, с

неопр.

ф. или с

союзом

«чтобы»

кăмăлтă пул, ĕмĕт-

ре пул; -ас (-ес) кил; детям хбчется

домбй ачасен килĕ каяс килет

хоть 1.

союз уступительный

пулйн

те,

пулсăн та, -сан та, -сен те; Штя

сильный,

хоть и невелИк рбстом Пĕ-

тя пьгсăк мар пулсăн та вă'йлă; Хоть

убей,

не понимăю Вĕлерсĕн те

ăнланмăстăп 2.

частица

усилитель-

ная (син. дăже): хоть сейчăс халь те-

сен халь; хоть куда кир^к ăçтă; емÿ

хоть бы что вăл хăнк та тумăсть

хотя союз уступительный пулйн

те,

пулсăн та; мы трбнулись в путь,

хотя шел дождь çÿмăр çÿнă пулйн

те эпйр çулă тÿхрăмăр

храбрĕц (-ă)

сущ.

муж. (син. смель-

чăк; ант. трус) маттÿр, хăрсăр çын,

хастăр çын, хăк5ллă çын

хрăбрость (-и)

сущ.

жен. (син. смĕ-

лость, отвăга, ант. трÿсость) хăр-

сăрлăх, хастăрлăх, хăк5лăх; проявйть

хрăбрость в

бок5

çапăçурă хăк5лăх

кăтăрт

хрăбрый (кратк. ф. храбр, храб-

рă,

хрăбро,

множ.

хрăбры и храб-

рЫ) лрил. (син. смелый, отвăжный;

ант. труслйвый), хрăбро

нареч.

хăр-

сăр,

хастăр, хăк5ллă; хрăбрый вбин

хăрсăр салтăк; хрăбро брбситься в

атЯку атакăнă хăк5ллăн Ыткăн

храм (-а) сущ. муж. чиркÿ', кĕ'лĕ

çÿрчĕ;

правослăвный храм правослă-

ви чйркĕвĕ

храмовбй

прил:.

храмовбй

прăздник

чирку' праçнйкĕ

(пĕр-пĕр

чиркĕвеят

панă

çветтуй

кунне

уявлани)

хранĕние (-я) сущ.

сред.

(син. сбе-

режение) усрăв, упрăв; усранй, уп-

ранй,

сыхласă усранй

хранйлище (-а) сущ. сред. усрăв,

усрăвлăх; кнйжное хранилище кĕне-

кĕ усрăвĕ; хранилище для овощĕй

пахчă

çи'мĕç усрăвĕ

хранйть (наст. -нк5, -нйшь, -нят;

лрич.

страд.

наст.

-нймый, лрош. -нĕн-

ный;

деепр. -ня) глаг. несов., кого-

что (син. сберегăть) усрă, упрă, сых-

ласă усрă; хранить дĕньги в

бăнке

укçанă

банкрă усрă; хранйть в пЯ-

мяти асрăн ан яр; хранить нарбд-

ные обычаи хăлăх йăли-йĕркине уясă

упрă

Ф хранить

молчăние

ан шар-

лă;

хранйть гбрдый вид мăнаçлăн;

хранйть дбброе ймя Ырă ятă ан яр;

хранйть спокбйствие лăпкă пул

хранИться 1 и 2л.

не

употр.

(наст.

-нйтся,

-нятся, лрич. действ. наст.

-нйщийся,

прош. -нйвшийся;

деепр.

не употр.) сыхлăн, упрăн, усрăн;

документы хранятся в архиве доку-

ментсĕм архиврă упранăççĕ

храпĕть (наст. -плкЗ, -пйшь, -пят;

прич. действ. наст. -пящий, прош.

-певший;

деепр. -пя) глаг. несов. 1.

харлаттăр;

храпĕть во сне харлат-

тарсă çь!вăр 2. хартлăт; кбни хра-

пят в

испÿге

лашасĕм хăрасă хартла-

тăççĕ

хребет

(-бтă)

сущ.

муж. 1. (син. по-

звонбчник) çÿрăм шăммИ,

каçăн,

тÿрт; хребет лбшади лашă тÿ'рчĕ 2.

ту хырçй Ф

гиуть

хребет на другйх

çЫншăн ĕçлесĕ тертлен

хрен

(-а) сущ. муж. хĕр^н (хаяр

тутăллă

курăк); лИстья хрĕна хĕрен

çулçй; тертый хрен ăвăртнă хĕрĕн

(апата

техĕмлетмелли)

хрестомăтия (-и) сущ. жен. хрес-

томăти (тĕрлĕ çыравçă хайлавĕсен

пуххи);

шкбльная хрестомăтия шкул

хрестомăтийĕ;

хрестомăтия по куль-

тÿре роднбго крăя тăван ен культу-

рИн хрестомăтийĕ

хрипĕть (наст. -плк5, -пИшь, -пят)

глаг.

несов.

хăрăлтăт, хăйăлтăт; хри-

п^ть от простÿды шă'ннă пирки хă-

рăлтатсă калăç

хрйплый (кратк. ф. хрипл, хриплă

и хрйпла, хрйпло, хрИплы) прил.,

хрйпло

нареч.

хăрăлтй, хăркăлтй, хă-

йăлтй; хрйплый гблос хăркăлтй

сăсă

христиăнин (-а)

сущ.

муж., хрис-

тиăнка (-и) жен;

множ.

христиăне

(-ăн) христиансĕм (Христос тĕнне

ĕненекенсем)

христиăнский «рил. христиăн -ĕ;

христиăнлăх -ĕ; христиăнская релй-

гия христиăн

тĕ'нĕ,

Христбс тĕ'нĕ

христиăнские

праздники

христиăнлăх

уявĕсĕм,

Христбс тĕ'нĕн уявĕсем

христианство (-а) сущ.

сред.

хрис-

тиăнлăх, Христбс тĕ'нĕ (Турă

ывăлĕ

Иисус

Христос этемлĕхе

çăлма тĕн-

чене килнине уяса пуççапни; ку тĕн

виçĕ

енĕпе

аталаннă:

православи,

ка-

толицизм тата протестантлăх);

исповедовать христиЯнство Христбс

тĕннĕ

тыт

хром (-а) сущ. муж. хром (питĕ

çирĕп

çутă

металл)

хромăть (наст. -ăю, -ăешь, -ăют)

глаг. несов. уксахлă; стăрый солдăт

хромăет

вăтă

салтăк уксахласă утăть

хромйровать (наст. -рую, -руешь,

-руют;

прич.

страд.

прош.

-рованный)

глаг.

сов.

несов.

хромлă, хромпă вит;

хромированная

сталь

хромлăнă хурçă

хромбй прил. уксăх, урăсăр; хро-

мăя лбшадь уксăх лашă

хрбника (-и)

сущжен.

1.хрбника

(пур-

нăçри ĕçсене вăхăт

йĕркипе

çырса

кăтартнă хайлав); семĕйная хрбни-

ка кил-йыш хроникИ 2. хыпарсем

(хаçатри çĕнĕ хыпарсен уйрăмĕ);

междунарбдная хрбника тĕнче хыпа-

рĕсĕм 3. хрбника (паянхи

событисе-

не

сăнлакан

документлă

кĕске

филш);

телевизибнная хрбника телевИдени

хроники

хроникăльныйприл. хрбника -ĕ; хро-

никăльный фильм хрбника фйльме

хронический

прил.

(син. затяжнбй,

постоянный), хронически

нареч.

вă-

рăх,

вăраха

кăйнă; хронйческий

нăсморк

вăрахă

кăйнă сунăс

хронологйческий прил. хронолбги

-ĕ;

вă'хăт -ĕ; расположить фăкты в

хронологйческом порядке пулăмсе-

не

вă

'хăт йĕркипĕ вырнаçтарсă тух

хронолбгия (-и) сущ. жен. хроно-

лбги (событисен вăхăт

йĕрки;

ăна

çырса

пыни); хронолбгия

Рÿсского

госудăрства Вы'рăс патшăлăхĕн

хронолбгийĕ

хрÿпкий

(кратк. ф. -пок, -пкă,

-пко,

-пки;

сравн.

ст. -пче) ирил. 1.

(син. лбмкий; ант. прбчный, кр^п-

кий) патрăк, мă'ртăк, черчĕн, чер-

чĕнкĕ, çйрĕп мар; хрÿпкое печĕнье

патрăк печени; стеклб хрÿпко кĕ-

ленчĕ

çйрĕп мар 2. (син. слăбый,

нежный) имшĕр, хавшăк, начăр;

хрÿпкое телосожĕние имшĕр ÿт-пÿ'

хрусталь (-я) сущ. муж. хрустăль

(иаха йышши кĕленче, унран тунă

япаласем); посÿда из хрусталЯ хрус-

тăль сăвăт-сапă

хрустйльный ирил. 1. хрустăль...;

хрустăль -ĕ; хрустăльная

вăза

хрус-

тăль

вăза

2. (син. чйстый, прозрăч-

ный) тап-тасă, тăп-тă'рă, янкăр

тасă;

хрустăльная вода тăп-тă'рă

шыв

хруст^ть

(наспг.

хрущÿ, хрустйшь,

хрустят; прич.

дейспгв.

наст. хрустя-

щий,

ирил. хрустевший;

деепр.

хрус-

тя) глаг. несов. кăчăртăт, шатăртăт,

нăтăртăт; снег хрустйт под ногăми

урă

айĕнчĕ юр нăтăртатăть

хрн5кать (наст. -аю, -аешь, -ают)

глаг.

несов. нăрăхлăт, нă'рăх-нă'рăх

ту; свиньЯ хрк^кает сыснă нă'рăх-

нăрă'х тăвăть

хрящ

(-ă) сущ. муж. кăмăрчăк,

çемçĕ шă'мă; хрящИ сустава шă'мă

сыппй кăмăрчакĕсем

худ^ть (наст. -ĕю, -еешь, -ĕют)

глаг. несов. (ант. толстеть) начар-

лăн,

ырханлăн, тип, типшĕмлен;

больнбй худеет на глазах чйрлĕ çын

куç умĕнчĕх начарлансă пырăть

худбжественный прил., худбже-

ственно

нареч.

1. ÿнбр -ĕ; ăстăлăх -ĕ;

худбжественный ÿровень ăстăлăх

шăйĕ;

худбжественный музей ÿнер

музĕйĕ

2. илĕм -ĕ; илемлĕ, сăнăрлă;

худбжественная литератÿра илемлĕ

литература; худбжественная гимнă-

стика илемлĕ гимнăстика; изобра-

зйть худбжественно илемлĕ сăнар-

ласă

кăтăрт;

учЯствовать в худбже-

ственной самодеятельности илĕмлĕ

пултарÿлăх ĕçне хÿтшăн

худбжник (-а) сущ. муж., худбж-

ница (-ы) жен. 1. худбжник, ÿке-

рÿçĕ; худбжник-пейзажИст пейзăж

ÿкерÿçй;

выставка

раббт худбжника

худбжник хайлавĕсĕн выставкИ 2.

ăстă, хайлăвçă; худбжник слбва сă-

мăх

ăстй

худой

(кратк. ф. худ, худă, хÿдо,

множ.

худЫ и хÿды;

сравн.

ст.

худĕе и

худĕй) прил. (ант. тблстый, пбл-

ный) хă'рăк, тИпшĕм, начарккă,

хыткăн,

хăйпашкă; худбй человек,

хыткăн çын; худбе лицб тИпшĕм

сăн-пйт

худбй

(кратк. ф. худ, худă, хÿдо,

множ.

худЫ и хÿды; сравн. ст. хÿже;

превосх

ст. хÿдший) прил., хÿдо на-

реч. (син. плохбй; ант. хорбший, дб-

брый) япăх, начăр; худые вести на-

чăр хыпарсĕм; старйк хÿдо слышит

старйк япăх илтĕт

худбй

(кратк. ф. худ, худă, хÿдо)

прил. (син. рвăный, дырявый) шă'-

тăк, çĕ'тĕк; худые ботИнки çĕ'тĕк

пушмăк; худбе ведрб шă'тăк витрĕ

худощавый ирил. (син. худбй, ант.

пблный,

тблстый) ырхăн, тИпшĕм,

хытанкă; худощавый мужчйна тИп-

шĕм арçЫн

хулиган (-а) сущ. муж., хулиганка

(-и) жен. хулигăн, ăшкăнчăк, йр-

тĕнчĕк, пуçтăх; привлĕчь хулигăнов

к ответственности ашкăнчăксенĕ

явăп

тыттăр

хулиганить (наст. -ню, -нишь,

-нят) глаг. несов. (син. безобрăзни-

чать) хулиганлăн, ăшкăн, Иртĕн,

пуçтахлăн

хулиганский прил., хулигански

нареч. хулигăн -ĕ; хулиганлă, ашкă-

нÿллă,

пуçтăх; хулигански вестИ се-

6Я пуçтахлăн

хулиганство (-а) сущ. сред. хули-

гăнлăх, ашкăнÿ, пуçтахланÿ, иртĕнÿ';

ашкăннй,

пуçтахланнй, иртĕнни

хÿтор (-а)

сущ.

муж.;

множ.

хуторă

(-бв) хÿтор (ялтан уйрăм ларакан

кил-çурт, унăн

çĕрĕ)

цăпля (-и) сущ. жен.; множ.

цăпли

(цăпель) чарлăн (тăсланкă кĕлет-

келлĕ шурлăх кайăкĕ); гнездб цăпли

чарлăн

йăвИ

царăпать (наст. -аю, -аешь, -ают)

глаг.

несов.,

кого-что

чав, чавалă, чăр-

малă,

чĕрмеле, шă'йăр; кбшка ца-

рăпает дверь кушăк алăкă чăрмалăть

царăпаться (наст. -аюсь, -аешься,

-аются)

глаг.

несов.

чавалă, чăрмалă;

кбшки

царăпаются кушаксем чăрма-

лăççĕ

царăпина (-ы) сущ. жен. йĕр, чăр-

мăланчăк, шă'йăрăлчăк; чăвнă вЫ-

рăн;

рÿки

в царăпинах алăсĕм чăрма-

лансă пĕ'тнĕ

царĕвич (-а)

сущ.

муж. патшă ывă-

лĕ;

скăзка об Ивăне-царĕвиче пат-

шă ывăлĕ Ивăн çинчен хунă юмăх

царевна (-ы) сущ. жен.; множ. ца-

рĕвны

(-вен)

патшă хĕ'рĕ

царйзм (-а) сущ. муж. патшă йĕр-

кй; рÿсский царйзм Раççейрй патшă

йĕрки

царИть (наст. царк5, царИшь, ца-

рят; прич. действ. наст. царящий;

деепр.

царя)

глаг.

несов.

1. (син. цăр-

ствовать) патшарă лар, патшă пул;

врĕмя,

когдă царил

Пĕтр

I I Петĕр

патшарă лăрнă

вă

'хăт 2. 1 и 2 л. не

употр.

(син. госпбдствовать) пуç пул,

вăй ил, хуçалăн; в лесÿ царйт ти-

шинă вăрмантă шăп-шăпăх

царйца (-ы)

сущ.

жен.

майрă пат-

шă,

хĕрăрăм патшă 2. патшă май-

рИ,

патшă ăрăмĕ 3. амă

(вĕлле

хурчĕ

пек йышлă хурт-кăпшанкăсен)

цăрский

прил.

патшă -ĕ; цăрский ре-

жйм патшă йĕркИ; цăрская Россйя

патшă

Раççейĕ; цăрский престбл

патшă

вЫрăнĕ * цăрский подăрок

ăкăш-мăкăш чăплă парнĕ

цăрство (-а) сущ.

сред.;

множ. цăр-

ства (царств) 1. патшăлăх (патша

тытса тăракан çĕршыв); избрăние

на цăрство патшанă суйласă ларт-

нй 2.

чего

тĕнче, хÿтлăх; цăрство ра-

стений ÿсен-тăрăн тĕнчй; Антăрк-

тика - цăрство вĕчных льдов Ан-

тăрктика - ĕмĕрхй пăрсĕн хутлăхĕ

цăрствовать

(наст.

-твую, -твуешь,

-твует, -твуют;

повел.

ф. -твуй; лрич.

действ.

наст.

-твующий;

деепр.

-твуя)

патшалăн, патшарă лар, патшă

пул 2. пуç пул, хуçă пул, хуçалăн; в

пăртии цăрствует разброд партире

хирĕçÿ'лĕх хуçаланăть

царь

(царя)

сущ.

муж.; множ. царй

(-ĕй) 1. (син. монăрх)

патшă;

царй

Россйи Раççей патшисем; дворĕц

царя

патшă керменĕ 2.

кого-чего

(син.

властйтель)

патшă,

хуçă, чи асли;

царь

свбей судьбы хăрпăр кун-çÿлĕн

хуçИ * без царЯ в голове ăссăр,

тă'нсăр

цвестй

(наст.

цвету, цветĕшь, цве-

тут; прош.

цвĕл,

цвелă,

цвелб, цве-

лй;

повел.

ф.

цветй; ирич.

действ.

наст.

цветуший,

прош.

иветший;

деепр.

цве-

тя) 1 и 2 л. не

употр.

çÿрăл,

чечек-

лĕн,

чечекĕ лар, çеçкене' лар;

черемуха цветет çĕ'мĕрт çеçки çÿ-

рăлнă,

çĕ'мĕрт çеçкене лăрнă *

он цветĕт здорбвьем вăл сып-сывă;

водă в прудÿ цветет пĕвери шыв

симĕслĕнет

(вĕтĕ

усен-тăран ĕрче-

нипе)

цвет (-а) сущ. муж.; множ. цвета

(-бв) тĕс; крăсный цвет хĕ'рлĕ тĕс;

ткăни ярких цветбв чăкăр тĕслĕ

пусмă-тавăр

цветнбй

прил.

тă'слĕ, тĕ'рлă тĕ'слă;

цветнбй телевйзор тĕ'слĕ телевйзор;

рисовăть цветными карандашăми

тĕ'слĕ

кăранташсемпĕ ÿкĕр * цвет-

нЫе метăллы тĕ'слĕ металсем

цветовбдство (-а) сущ.

сред.

чечĕк

ĕ'çĕ, чечĕк ĕрчетнй; кбмнатное цве-

товбдство пÿрт-çуртрă чеч^к ĕрчет-

нй

цветбк

(-ткă)

сущ. муж.; множ.

цветки (-кбв) и цветы (-бв) чечĕк,

çеçке; цветбк василькă ÿтмăл турăт

чечĕкĕ; полевые цветы уй-хйр че-

ч^кĕ; бук^т цветбв чечĕк çыххй

цветÿщий ирил. 1. чечеклĕ, чеч^к

кăларăн; цветÿщие растĕния чечĕклĕ

ÿсĕн-тăрăн 2. сЫвă, вă'йлă, çйрĕп,

чечекленекен; цветÿщее здорбвье

çйрĕп сывлăх; цветÿщая респÿблика

чечекленекĕн респÿблика

цедйть (наст. цежÿ, цедишь, цĕ-

дят; прич. действ. наст. цедящий;

прич. страд. прош. цĕженный) глаг.

несов., что 1. сĕр, сăрăхтăр; цедить

молокб через марлю сĕтĕ марльăпă

сĕр 2. юхтăр; цедйть пйво из ббчки

пичкерĕн сăрă юхтăр * цедИть сло-

ва сквозь зÿбы шăл вйтĕр калă (кă-

мăлсăррăн)

цейтнбт (-а) сущ. муж. цейтнбт

(шахматла, шашкăлла вылянй чухне

шухăшлама вăхăт çитменни); по-

пасть в цейтнбт цейтнотă лек

целебный прил. ймлĕ, сИплĕ, сйп-

лĕхлĕ;

целебные грязи ймлĕ к5шкăн;

целебные трăвы сйплĕ курăксĕм

целевбй ирил. тĕллĕвлĕ, ятăрлă,

пăйăр; целевăя прогрăмма ятăрлă

прогрăмма; выделять дĕньги целе-

вым назначением пăйăр тĕллевпĕ

укçă уйăрсă пар

целикбм нареч. 1. (ант. частями)

каппипĕ,

пĕ'тĕмлĕн; зажăрить тÿ-

шку

гÿся

целикбм хур тушкинĕ кап-

пипĕ

пĕçер

2. (син. пблностью) пĕ-

тĕмп^х, йăлтăх, пуçĕпĕх; я целикбм

доверяюсь тебе ^пĕ санă пĕтĕмпĕх

шанăтăп

целинă

(-ы) сущ. жен. çерĕм çĕр,

ватмăн çерĕм; поднять целинÿ çерĕм

çĕт,

çерĕм çĕрĕ сухалă

цĕлиться (наст. цĕлюсь, цĕлишь-

ся,

цĕлятся;

повел.

ф. цĕлься, цĕль-

тесь;

ирич.

действ.

наст. цĕлящий-

ся;

деепр.

цĕлясь)

глаг.

несов.

тĕллĕ;

целиться из ружьЯ пăшăл тĕллĕ

целлюлбза (-ы) сущ. жен. (син.

клетчăтка) целлюлбза (ÿсен-тăран

клеткисен

хытă пайĕ; унпа промыш-

ленноçра

анлăн

усă кураççĕ)

целлюлбзно-бумăжный прил.: цел-

люлбзно-бумăжный комбинăт цел-

люлозăпă хут комбинăчĕ

целовать (наст. целÿю, целÿешь,

целÿют;

повел.

ф.

целÿй; прич. страд.

прош.

целбванный)

глаг.

несов.,

кого-

что чуптÿ; целовăть в

гÿбы

тутарăн

чуптÿ

целовăться (наст. целÿюсь, целÿ-

ешься,

целÿются;

повел.

ф. целÿйся,

целÿйтесь; прич.

действ.

наст. целÿ-

ющийся,

прош.

целовăвшийся;

деепр.

целÿясь)

глаг.

несов.

чуптÿ (пĕр-пĕр-

нĕ)

цĕлый (кратк. ф. цел,

целă,

цĕ-

ло,

цĕлы; сравн. ст. целĕе, целĕй)

прил.

1. (син. пблный) тулли, пĕ'-

тĕм;

мы раббтали цĕлый день эпир

кунĕпĕх ĕçлĕрĕмĕр 2.

(син.

значйтель-

ный,

большбй) нумăй, пысăк; ре-

шĕн цĕлый ряд вопрбсов нумăй ый-

тÿ татсă пăнă 3. (син. невредймый)

тĕ'рĕс-тĕкĕл,

чипĕр; все

вĕщи

ц^-

лы

япаласĕм

пÿрте

чиперĕх 4. ц^-

лое

(-ого)

сущ.

сред.

пĕр пĕ'тĕмлĕх,

пĕ'рлĕх; нарбд и ăрмия - едИное

цĕлое хăлăх татă çар пĕр пĕ 'тĕм 5.

целое числб или це"лое тулли хи-

сĕп;

пять целых три десЯтых пил-

лĕк

туллй те вйççĕ вÿннăмĕш * в

ббщем и цĕлом пĕтĕмлетсĕ каласăн

цель

(-и) сущ. жен.; множ. цĕш

(-ей) 1. (син. мишĕнь) тĕл, вЫрăн

(персе

лектермелли);

самолет пора-

зйл

нÿжные цели самолĕт кйрлĕ

тĕлсене персе аркăтнă 2. (син. стрем-

ление) тĕллĕв, ăнтăлу; ег<5 цель -

окбнчить инститÿт унăн тĕллевĕ -

институт пĕтерессй; мы достигли

своей цели эпИр хăмăр тĕллеве пур-

нăçлăрăмăр * в целях, с цĕлью ...

тĕллевпĕ

цемĕнт (-а) сущ. муж. цемент

(çйрнă хыççăн хытса чулланакан çă-

нăх); смешăть цемент с пескбм це-

ментă хăйăрпă хутăштăр

цементИровать (наст. -рую, -ру-

ешь,

-руют; прич.

страд.

прош. -ро-

ванный) глаг. сов. и несов. 1. что

цементлă,

цементпă хытăр; цемен-

тйрованный пол цементлăнă урăй 2.

кого-что (син. объединять, сплăчи-

вать) пĕтĕçтер, пĕрлештĕр,

тачă-

лăт,

çирĕплет

цена (-Ы, цену) сущ. жен.; множ.

цĕны (цен, цĕнам) 1. (син. стби-

мость, плăта) хак; цена товăра та-

вăр хăкĕ; снижĕние цен хаксене йÿ-

нетнй;

купйть по высбкой цене

хăклă

хакпă туян; сойтИсь в цене хак

пиркй çурăç 2. (син. роль, значение)

пĕлтерĕш, сулмăклăх, хак; знать це-

ну врĕмени вă'хăт пĕлтерĕшне ăнлăн

* люббй ценбй кир^к мĕнлĕ

майпă;

цены нет шутсăр пахă; он знăет себĕ

цену вăл хăйне пысăкă хурăть

цензÿра (-ы)

сущ.

жен. цензура (ха-

çат-журнала, радиопа

телевидение,

çырусене патшалăх енчен тишкерсе

асăрхани); воĕнная цензÿра çар цен-

зурй

ценИть (наст. ценк5, ценишь, це-

нит, ценят) глаг. несов., кого-что

хаклă,

хисепле, пахалă, хакă хур; я

цешб егб за трудолю~бие э"пĕ ăнă ĕç-

ченлĕхшĕн хисеплетĕп

ценйться 1 и 2

л.

не

употр.

(наст.

ценится,

ценятся) хаклăн, хисеп-

лен,

тивĕç пул, хакă кĕр; творĕния

худбжника дброго ценятся худбжник

хайлавĕсене пысăкă хурсă хаклăççĕ

цĕнность (-и) сущ. жен.; множ. цб-

нности (-ей) 1. (син. стбимость) хак,

хăклăх; картИна большбй цĕнности

хăклă

картйна 2.

чего

(син. вăжность,

значĕние) пĕлтĕрĕш; ценность нб-

вой технолбгии çĕ'нĕ технолбги

пĕлтĕрĕшĕ 3. обычно множ. хăклăх,

хăклă

япалă;

культÿрные цĕнности

пурлăх

цĕнный (кратк. ф. цĕнен, ценнă

и це~нна, цĕнно, цĕнны) прил. 1. (син.

дорогбй)

хăклă;

цĕнная вещь хăклă

япалă

2. (син. вăжный, нужный) па-

хă,

пЫсăк пĕлтĕрĕшлĕ; цĕнное пред-

ложĕние пахă сĕнÿФ цĕнные бум^-

ги хăклă хутсем (акцисем, облигаци-

сем,

векселъсем

т. ыт.)

цĕнтнер (-а) сущ. муж. центнер

(йывăрăш виçи -100 кг)

центр (-а)

сущ.

муж. 1. (син. сере-

дйна) центр, вăрă, варрй, вăтă тĕл;

центр окрÿжности çаврăкăш центрĕ;

в цĕнтре гброда хулă варринче 2.

центр (вăйлă аталаннă хула, район)

промышленный центр промЫшлен-

ность центрĕ; областнбй центр бб-

ласть тĕп хулй 3. центр (учреждени,

орган);

торгбвый центр сутÿ-илÿ'

центрĕ;

кардиологический центр чĕ-

рĕ чирĕсенĕ сиплекĕн центр; теле-

визибнный центр телевидени цент-

рĕ

центрăльный прил. 1. (син. средйн-

ный),

центртй, вăтă, вар, варрин-

чИ,

вăтă çĕртй; центрăльная часть

страны çĕршЫвăн вăтă пăйĕ 2. (син.

глăвный,

руководящий) тĕп, ăслă;

центральные брганы влăсти влăçăн

ăслă органĕсĕм; центрăльный коми-

т^т пăртии пăртин тĕп комитечĕ 3.

(син.

основнбй) тĕп, чи пахă, чи кйр-

лĕ;

центральная мысль книги кĕне-

к^н тĕп шÿхăшĕ

цеп

(-ă) сущ. муж.; множ. цепы

(-бв) тăпăч (алăпа авйн çапмалли

хатĕр);

рÿчка

цепă тăпăч аврй